𝘌𝘦𝘯 𝘣𝘰𝘯𝘵𝘦 𝘴𝘤𝘩𝘰𝘰𝘭 𝘎𝘦𝘯𝘵𝘴𝘦 𝘧𝘪𝘭𝘮𝘷𝘦𝘳𝘵𝘰𝘯𝘦𝘳𝘴 𝘨𝘰𝘰𝘪𝘦𝘯 𝘪𝘯 𝘫𝘶𝘭𝘪 𝘦𝘯 𝘢𝘶𝘨𝘶𝘴𝘵𝘶𝘴 𝘩𝘶𝘯 𝘩𝘦𝘯𝘨𝘦𝘭𝘴 𝘶𝘪𝘵 𝘪𝘯 𝘋𝘦 𝘛𝘶𝘪𝘯 𝘷𝘢𝘯 𝘏𝘦𝘥𝘦𝘯. 𝘕𝘦𝘨𝘦𝘯 𝘸𝘰𝘦𝘯𝘴𝘥𝘢𝘨𝘦𝘯 𝘭𝘢𝘯𝘨 𝘪𝘯 𝘰𝘱𝘦𝘯𝘭𝘶𝘤𝘩𝘵 𝘣𝘪𝘫 𝘻𝘰𝘯𝘴𝘰𝘯𝘥𝘦𝘳𝘨𝘢𝘯𝘨: 𝘏𝘌𝘋𝘌𝘕 𝘊𝘐𝘕𝘌𝘔𝘈!

! Deze vertoning vindt plaats in De Tuin van Heden (Meierij 178, 9050 Gent) 

Wanneer Mahi’s zoon bij een auto-ongeluk overlijdt, woont Behrouz, die naar Iran is teruggekeerd om zijn eigendommen te verkopen, de begrafenis bij. Hun oude romance haalt hen in terwijl Behrouz van plan is om met Sara te trouwen en met haar terug te gaan naar Canada.

Met een inleiding door Mahdieh Fahimi (Kuleshov).

Bar open vanaf 20u00.
Film start bij zonsondergang rond 21u15.

☀ Reserveer ☀

Wat is de rol van de ontwerper en hoe verandert deze in een tijd waarin ontwerpen en produceren steeds meer gedigitaliseerd worden? Deze vraag is de sleutel tot het begrijpen van het werk van ontwerpstudio Unfold (°2002, Claire Warnier & Dries Verbruggen). De studio ontwikkelt projecten die nieuwe manieren van creëren, produceren, financieren en distribueren onderzoeken in een veranderende context.

☀ A Combmaker’s Tale 

(2020, studio Unfold & Alexandre Humbert, 11′) 

In ‘A Combmaker’s Tale’ volgen we het verhaal van twee gepassioneerde kammenmakers en vragen we ons af wat we van hen kunnen leren. Antun Penezić, 82 jaar, is de laatste levende kammenmaker van Kroatië en hij gaat dit jaar met pensioen zonder opvolger. Franka, een gloednieuwe robot, is vastbesloten om in zijn voetsporen te treden en zoveel mogelijk van Antun te leren om te voorkomen dat dit eeuwenoude ambacht verdwijnt.

De twee zijn de hoofdrolspelers in een verhaal dat de relatie van de mensheid met zowel ambacht als technologie in twijfel trekt, een verhaal dat zijn publiek uitdaagt om hun vooronderstellingen te heroverwegen. Moeten we een eeuwenoud ambacht behouden? Wanneer is iets ‘handgemaakt’? Waarom waarderen we arbeidsintensieve handgemaakte voorwerpen, maar niet de arbeid die ermee gepaard gaat? Waarom zijn we bang dat robots ons werk overnemen als er zoveel werk is dat niemand wil doen?

☀ Apagada

(2024, studio Unfold & Alexandre Humbert, 21′)

In het hart van de Amazonerivier, dag op dag vier jaar nadat een brand het Nationaal Museum van Brazilië in de as legde, komt een diverse en gepassioneerde groep mensen bijeen om de geschiedenis te herschrijven in een boeiende reis van wedergeboorte.

Onder de weinige overblijfselen van deze befaamde collectie bevinden zich verschillende digitale 3D-scans, die we kunnen beschouwen als de digitale ‘geest’ van deze verloren schatten. Een multidisciplinair team van Braziliaanse, inheemse en internationale makers en onderzoekers werkte samen om de digitale ‘geesten’ nieuw leven in te blazen, waarbij de focus lag op de verloren artefacten van precolumbiaans keramiek uit de Braziliaanse Marajo regio. Het team combineert op meesterlijke wijze keramisch 3D-printen met voorouderlijke ambachtelijke kennis om deze artefacten te recreëren op het eiland waar ze meer dan vijfhonderd jaar geleden vandaan kwamen.

‘Apagada’ verkent de diepgaande impact van het laten heropleven van uitgewist erfgoed. Het roept essentiële vragen op over de rol van digitalisering bij het bewaren van erfgoed en de betekenis van deze inspanning voor lokale gemeenschappen die hun geschiedenis zijn kwijtgeraakt door brand of een koloniaal verleden. De film viert creativiteit, samenwerking en het krachtige potentieel van herontdekking, bevraging en het koesteren van gedeeld erfgoed.

Deze vertoning in KASKcinema start om 18u30 n.a.v. iPRES 2024.

In aanwezigheid van kunstenaar Claire Warnier van ontwerpstudio Unfold.

☀ Reserveer ☀

Welke vermeende giften verschuilen zich in Pandora’s doos? Lulu (Louise Brooks) is een jonge showgirl die zo oogverblindend mooi is dat slechts weinige mannen (en vrouwen) haar onheilspellende charme kunnen weerstaan. Tot de mannen die in haar web verwikkeld geraken behoren de respectabele krantenuitgever Dr. Ludwig Schön, zijn muzikale zoon Alwa, circusartiest Rodrigo Quast en Lulu’s louche oude vriend Schigolch. Wanneer Lulu’s acties en onstuimige verlangens onafwendbaar tot een tragedie leiden, raakt de neerwaartse spiraal hen allemaal.

Georg Willem Pabst, de Oostenrijkse meestercineast van het melodrama uit de Weimarrepubliek, had naar verluidt een goede radar voor het spotten van acteertalent. Na eerdere samenwerkingen met sterren als Greta Garbo en Asta Nielsen, castte Pabst de jonge actrice Louise Brooks uit Kansas. In Die Büchse der Pandora vertolkte Brooks haar personage Lulu met verve (én iconisch bobkapsel). Het gaf haar de status als een van dé stille film diva’s uit de roaring twenties. Haar verfijnde acteerprestatie legde de complexiteit van Lulu’s karakter vast, van de onschuld in haar eerste scènes tot de wispelturige verlangens die een kettingreactie van tegenspoed veroorzaakten. Naast haar visuele allure, gaf Brooks Lulu een gevoel van autoriteit en opstandigheid dat aansloeg bij het grote publiek. (JD)

Inleiding door filmmaakster Julie Daems.

♫ Kom deze onmiskenbaar stille klassieker ontdekken met de prachtig geïmproviseerde muziekpartijen van onze trouwe huispianist Tom Van der Schueren.

>>> Reserveer <<<

“When I’m good, I’m very good, but when I’m bad, I’m better.”  Hollywood diva Mae West schitterde in I’m No Angel als Tira, de ravissante circusartieste die leeuwen temt zoals mannen — met blonde charme en scherpe satire. Terwijl ze zich een pad door de high society jungle van New York baant, speelt ze haar eigen opportunistische spel. Met een nieuw en uitdagend circusnummer zwijmelt haar publiek weg en komt men onder vuur te liggen van haar rake oneliners.

De tand des tijds verzilverde I’m No Angel tot een echte Hollywood klassieker, maar in 1933 werd de film enigszins als controversieel beschouwd vanwege de provocerende performances en pittige persoonlijkheid van Mae West. De Hays Code, een reeks ingevoerde richtlijnen voor zelfcensuur in de filmindustrie, werd geïmplementeerd tijdens de productie van de film. Ondanks de (zelf)censuur van de Code, wisten West haar suggestieve dialogen en spraakmakende optredens aan te schuren tegen de limieten van het toelaatbare. Het succes en de populariteit van I’m No Angel  ligt in Wests vermogen om te navigeren en de beperkingen de censuur in moraliteit uit te dagen. Als een echte pre-Code diva drukte ze een onuitwisbare stempel op de entertainmentindustrie en blijft zo gelden als eeuwige inspiratie voor vrouwelijke sassy personages aller landen. (JD)

Inleiding door mediawetenschapper Anke Lion.

! Opgelet: deze film is Engels gesproken, zonder ondertitels.

>>> Reserveer <<<

De jonge fotografe Anna ontdekt in Oostende het oeuvre van een schilder over wie zij niets afweet. Vijf schilderijen ontroeren haar in het bijzonder door hun kracht en mysterie. Wie was die man die in staat was doeken te schilderen die zo raadselachtig waren als De vreemdeling en Het kermismolenpaardje, of portretten met de vage gezichten? Een terras, een charmante oude heer en een paar rode handschoenen zullen de drie aanwijzingen vormen die Anna’s zoektocht rond deze Vlaams expressionistische meester doen oplossen.

De Belgische filmpionier Henri Storck had aanvankelijk een klassieke documentaire voor ogen om hulde te brengen aan zijn jeugdvriend en kunstschilder Constant Permeke. Mede door het advies van Storcks toenmalige producent kwam de Antwerpse dichter Patrick Conrad mee aan boord van het filmproject. Storck en Conrad herschreven samen het scenario tot een vernieuwende hybride documentaire met een fictieve verhaallijn in het detective genre. Permeke maakt zijn intrede voornamelijk met archiefmateriaal van foto’s, brieven, schilderijen, filmfragmenten en onuitgegeven verhalen. Een verrassende kunstfilm  en eigenzinnige biopic die destijds niet onopgemerkt bleef. (JD). 

Inleiding door beeldend kunstenaar Nel Aerts.

>>> Reserveer <<<

Jane B. par Agnès V. (1987) is een uitzonderlijk cinematografisch portret van de recent overleden actrice en zangeres Jane Birkin door Nouvelle Vague cineaste Agnès Varda. In een speelse dialoog met haar camera cast Varda de franglaise naar wie een handtas is vernoemd middenin de veelheid aan verbeeldingen die haar publieke identiteit vormgeven. Nog meer onthullend dan haar intieme registraties, zijn de actrices vertolkingen van (Jane)-figuren die haar vooraf gingen. Als handlangers doorspekken de twee vrouwen het docudrama met fictie-elementen die op hun beurt weer door de realiteit heen prikken.

Varda’s blik op Birkin grijpt onrechtstreeks ook de Jane aan die we te zien krijgen in Jean-Christophe Averty’s téléfilm Melody (1971), de langspeel videoclip avant la lettre die bij Serge Gainsbourg’s cultplaat Histoire de Melody Nelson hoort. In deze ‘comédie musicale’ vertolkt ze als toenmalige geliefde van Gainsbourg de protagonist Melody, een Lolita-verschijning die van haar fiets wordt gemaaid door een oudere man. Dat levert een psychedelisch staaltje chroma key effecten en videofilters op waarbij het koppel doorheen schilderijen van Dali en Delvaux slentert. (TV)

Inleiding door theaterwetenschapper Tessa Vannieuwenhuyze

>>> Reserveer <<<

Give yourself over to absolute pleasure, want Film-Plateau presenteert The Rocky Horror Picture Show! Tortelduifjes Brad en Janet zitten vast in een regenstorm en zoeken onderdak bij het Victoriaanse herenhuis van de bizarre Dr. Frank-N-Furter. Wat ze niet weten, is dat Frank-N-Furter eigenlijk een alien is van de planeet Transylvania die in zijn geheime laboratorium de perfecte man probeert te creëren. Wat volgt is een absurde, campy en catchy exploratie van seksualiteit die niemand onberoerd laat.

De iconische horror-musicalfilm van Jim Sharman en scenarist Richard O’Brien is niet alleen een hommage aan de kitsch horror- en sci-fi cult klassiekers uit de jaren 50 & 60 in een glamrock jasje maar ook een onvergetelijk stukje queercultuur. Nadat de film initieel flopte in mainstream cinema’s, werd The Rocky Horror Picture Show onsterfelijk in het ‘midnight movie’ circuit, mede dankzij een loyale fanbase die de film – en zijn screenings – omarmden als een LGBTQ+ safe space. The Rocky Horror Picture Show is een trotse viering van gender-anarchie en seksuele vrijheid die met veel plezier de sociale constructies van heteronormativiteit verplettert onder zijn hoge hakken. (ADC)

Inleiding door filmwetenschapper Atalya De Cock 

>>> Reserveer <<<

In Surname Viet Given Name Nam spreekt Trinh T. Minh-ha, één van de meest gerespecteerde postkoloniale filmmakers uit de 20e eeuw en tevens ook professor, theoreticus, musicoloog, en componist, rond – en dus zeker niet over – de verhalen en ervaringen van Vietnamese vrouwen. Door zowel reële als geënsceneerde interviews, archiefmateriaal en prints op een schijnbaar ondoorgrondelijke manier door elkaar te weven, drijft ze een veelheid aan subjectieve waarheden op de spits. In navolging van haar eerste film, Reassemblage (1982), weigert ze daarbij opnieuw de mensen die ze in beeld brengt te onderwerpen aan de observerende logica van etnografische documentaires en breekt ze, als poststructuralistisch denker, met gangbare ideeën rond objectiviteit, realisme, representatie en waarneembaarheid. 

Zonder dat het onderwerp ter zake aan bekommernis moet inboeten, plaats Trinh T. Minh-ha daarbij haar eigen blik en positie, alsook die van de kijker, centraal. Auteurschap in het proces van betekenisgeving staat immers gelijk aan macht. Het is juist die machtsrelatie, waarbij de één de ander fixeert in diens blik en capteert binnen de autoritair opgelegde grenzen van diens wereldbeeld, die ze tot het verleden wil veroordelen. In Surname Viet Given Name Nam nodigt ze u uit de grenspaden op te zoeken en op de dunne lijnen waar vele waarheden kruisen uw blik te verruimen. (ADM)

☆ Deze film wordt vertoond door Film-Plateau naar aanleiding van het eredoctoraat dat aan Trinh T. Minh-ha zal worden toegekend op 22 maart 2024 door de vakgroep Communicatiewetenschappen van de Universiteit Gent.

Inleiding door filmwetenschapper Alexander De Man

>>> Reserveer <<<

In haar meest recente film What about China?  richt Trinh T. Minh-ha de blik op vrouwen, kinderen en families in Oost- en Zuid-Chinese dorpen in de vroege jaren ‘90; zo’n halve eeuw na de fameuze Culturele Revolutie. In lijn met haar intussen reeds gevierde oeuvre, gaat ze daarbij op zoek naar een methodische filmtaal, gebaseerd op de experimentele herkadering van archiefbeelden, die haar toestaat om, zoals Shivani Radhakrishnan schrijft, te ‘spreken over’ zonder te objectiveren en dicht bij een onderwerp te komen zonder er beslag op te leggen. Zodoende – en met een specifieke aandacht voor Chinese architectuur – schenkt ze ons een contemplatief reisessay naar een traditioneel en ruraal China, waar noties van harmonie, traditie en oorsprong tegelijk lijken te worden gevierd en op losse schroeven worden gezet. In het verwerpen van eenduidige vormen van geschiedschrijving en het reflecteren over haar eigen rol daarin, stelt Trinh T. Minh-ha zich luidop de vraag naar welke tradities en oorsprongsverhalen we een nostalgisch verlangen delen, waarom en hoe we dat doen, wat we daarmee lijken te willen construeren en, vooral, wat dat nostalgische verlangen exact over ons en onze huidige conditie zegt. (ADM)

☆ Deze film wordt vertoond door Film-Plateau naar aanleiding van het eredoctoraat dat aan Trinh T. Minh-ha zal worden toegekend op 22 maart 2024 door de vakgroep Communicatiewetenschappen van de Universiteit Gent.

Inleiding door vice-rector Prof. Mieke Van Herreweghe en Prof. Trin T. Minh-ha.
Nagesprek met eredoctor Trinh T. Minh-ha en dr. Martine Huvenne

>>> Reserveer <<<

Madrid anno 1990. Bij het aanbreken van de herfst schijnt de zon slechts een tweetal uur op de kweepeer in de tuin van de Spaanse kunstenaar Antonio López Garcia. Een boom met een donker gebladerte en goudkleurige vruchten. Naar jaarlijkse traditie probeert de schilder het majestueuze licht te vangen dat neerstrijkt zijn kweepeerboom, de fruitboom die hij zelf ooit plantte nabij zijn schildersatelier.Het schilderproces wordt langzaam en nauwgezet vastgelegd door de bevriende filmmaker Víctor Erice met de hulp van cinematograaf José Luis López-Linares. De analogieën tussen de beide kunstdisciplines – schilderen en filmen – komen helder aan het licht.

Intussen verstrijkt de tijd verder en in december zijn de kweeperen te vervormd geraakt om nog model te kunnen staan. De schilder staakt zijn werk. Het heroïsche gevecht dat het uiterste vergt van het vakmanschap van zowel cineast als schilder, is ook een gevecht tegen het verglijden van de tijd. Victor Erice’s kunstdocumentaire El Sol del Membrillo is een poëtisch eerbetoon aan de kracht van observatie en de transformerende aard van kunst. (JD)

Inleiding door professor Steven Jacobs
i.s.m. Sabzian 

>>> Reserveer <<<

That’s Amore! In Moonstruck (1987) is weduwe Loretta Castorini (legendarische popdiva Cher) bang dat ze nooit meer verliefd zal worden. Wanneer ze zich halsoverkop verloofd met haar nieuwe vriend en droogstoppel Johnny, besluit ze om hem met zijn vervreemde broer Ronny (een jonge Nicolas Cage) te herenigen. De romantische chemie tussen Loretta en de gepassioneerde Ronny is echter onmiskenbaar…

Regisseur Norman Jewison toonde met films als musical Jesus Christ Superstar (1973) en misdaadthriller And Justice for All (1979) aan dat hij zich met gemak verschillende genres meester maakt. Zijn vakmanschap komt echter het sterkst naar voren in de romantische komedie Moonstruck. Versterkt door scherpe dialogen en de aanstekelijke energie van Cher en Nicolas Cage, verheft Jewison een simpel melodrama tot een larger than life romance met een menselijke kantje. De film werd dan ook beloond met drie Oscars waaronder die van ‘beste actrice’ voor Cher. Deze optimistische feel-good film combineert klassieke Hollywood komedietropen met een bruisende Brooklyn energie.

Inleiding door filmwetenschapper Atalya De Cock

★ Cinefielen en dierbare aanverwanten, verenig u ★

De nieuwste editie van de Film-Plateau FILMQUIZ staat voor de deur!

Fragmenten, fait-divers, soundtracks, emoties en special guests passeren allen de revue in een alweer epische competitie vol pittige vragen en schitterende prijzen. Van stille filmklassiekers tot goedkope genrepulp, wij testen je kennis in de vele vormen van de zevende kunst. Vragen zijn van wisselend niveau zodat er voor elk type filmfan wel iets te raden valt.

★ Praktische info ★
Ma 22 april om 19:30
Locatie : Zaal Paddenhoek, Paddenhoek 3 – 9000 Gent.
De prijs per groep: 10 euro en betalen doe je cash aan de kassa.
Voor ploegen van maximum 4 UGent en HoGent-studenten/alumni.

Schrijf je team in

Met het uit zijn voegen barstende Vox Lux stelt filmmaker Bradey Corbet de weinig voor de hand liggende maar intrigerende vraag: als popcultuur voortdurend gepolitiseerd wordt en politiek gemediatiseerd, wat gebeurt er dan als we popmuziek en terrorisme heel expliciet aan elkaar linken? Een op zijn zachtst gezegd gewaagd uitgangspunt dat aanleiding geeft tot een rits al even gewaagde keuzes: een mokerslag van een openingsscène, ontroerend-plastieken net-niet valse popsongs geschreven door Sia, een uitzinnige acteursregie – Natalie Portmans bevreemdende performance en accent doen de haren rijzen – en een lange concertsequentie met erbarmelijk smartphonegeluid.

Vox Lux gaat ver voorbij de met drugs, depressie en seks bezaaide schaduwzijde van de popmuziek en voegt er niet alleen een sociologische maar zelfs een transcendente laag aan toe. Dwars door alle popextravaganza heen suggereert deze hyperhedendaagse ontleding van celebrity culture, geruggesteund door Willem Dafoes mystieke verteller, dat de vergezochte linken tussen massamedia, massaconsumptie en massamoord misschien wel helemaal niet zo vergezocht hoeven te zijn.

Vox Lux moest het destijds afleggen tegen popsterrentegenhanger A Star is Born en waaide zonder veel kabaal voorbij. Film-Plateau acht de tijd gekomen voor een hoognodige herwaardering. Of u de veelheid aan indrukken van de pot gerukt tenenkrommend dan wel ontzagwekkend waanzinnig zal vinden, is onmogelijk te voorspellen, maar één ding is zeker: een film als Vox Lux heeft u nooit eerder gezien.

Inleiding door mediawetenschapper Ben De Smet

Na het overlijden van haar moeder verkast de jonge Emma Mae van het rurale Mississippi naar metropool Los Angeles om er in te trekken bij haar tantes gezin. Behalve de cultuurshock dient de schijnbaar naïeve tiener ook bedrieglijke liefde, criminaliteit en racisme te overleven. Emma Mae (1976) is de tweede van maar liefst drie langspeelfilms die Jamaa Fanaka schreef, produceerde en regisseerde tijdens zijn filmstudies aan de befaamde UCLA, de Universiteit van Californië in Los Angeles. In neo-realistische traditie draaide hij dit emancipatorische verhaal uit de zwarte arbeidersklasse volledig op locatie met voornamelijk niet-professionelen. 

Fanaka creëerde daarmee een van de eerste baanbrekende werken uit de zogenoemde L.A. Rebellion, een groep Afrikaanse en Afro-Amerikaanse filmmakers aan de UCLA, nog vóór Killer of Sheep (1978) en Bush Mama (1979) van sleutelfiguren Charles Burnett en Haile Gerima. In tegenstelling tot zijn radicalere generatiegenoten hanteerde de uiterst vindingrijke student vurig de door hen verachte filmtaal van Hollywood. Zoals zijn onafhankelijke gevangenisprent én kassucces Penitentiary (1979) in een unieke kruisbestuiving tussen klassiek en subversief. Bestempeld als ‘Blaxploitation’, deels vanwege hun commerciële uitstraling, blijven Fanaka’s explosieve langspelers onterecht vergeten en genegeerd. Oorspronkelijk bedoeld als masterproef, groeide Emma Mae uit tot een bescheiden meesterwerk.

Inleiding door Tim Maerschand, actief bij verschillende Gentse filmcollectieven zoals Cine Rio,  Kuleshov en Kuru.

Nu Chantal Akermans oeuvre de wereld rond gaat, is het tijd om haar werk terug een thuismatch te geven. Met deze avond verkennen we de minder bekende hoekjes van haar werk aan de hand van twee kortfilms en een middellange film, gemaakt op diverse momenten in haar carrière.

• Examen d’entrée INSAS : Knokke, Bruxelles (1967, 14′)

Vier films gedraaid op 8 mm tijdens de zomer en in september 1967 gepresenteerd als ingangsexamen aan het INSAS (Institut national supérieur des arts du spectacle et des techniques de diffusion), filmschool in Brussel.

• J’ai Faim, J’ai Froid (1984, 13’)

J’ai faim, j’ai froid (1984) maakte deel van de omnibusfilm Paris vu par … vingt ans après. Hierin trekken twee Brusselse meisjes weg uit huis om een nieuw leven in Parijs te beginnen.

• Un Jour Pina a demandé (1987, 57’)

Als laatste brengt ze ons in beweging en beroering met Un jour Pina a demandé (1987, 57’). Vijf weken lang volgde Chantal Akerman Pina Bausch en haar dansers van Tanztheater Wuppertal naar Venetië, Milaan en Avignon. Door middel van scènes uit de voorstellingen, repetities en voorbereidende scènes probeerde de regisseur de artistieke en imaginaire wereld van de Duitse choreografe visueel op te roepen.

Deze films worden ingeleid door kunstwetenschapper Josephine Vandekerckhove.

i.s.m. Foundation Chantal Akerman, Cinematek en INA.

Funny Girl is een klassieke musicalfilm uit 1968 met de multi getalenteerde diva Barbra Streisand in een glansrol. De film vertelt het semi-biografische verhaal van de legendarische comédienne en Broadway-ster Fanny Brice. Fanny’s parcours start in de Lower East Side van New York City en brengt haar tot in de hogere regionen van de entertainmentwereld als Ziegfeld Follies-artieste.

Ondanks maatschappelijke druk en persoonlijke tegenslagen, stuwen Fanny’s talent en vastberadenheid haar vooruit. Onderweg vindt ze liefde bij de onstuimige gokker Nick Arnstein, gespeeld door Omar Sharif. Hun relatie wordt op de proef gesteld door Nicks gokverslaving en de uitdagingen van hun verschillende levensstijlen.

Funny Girl is een hartverwarmend verhaal over ambitie, liefde en veerkracht, doorspekt met memorabele muzieknummers zoals “Don’t Rain on My Parade” en “People”. De iconische rol van Barbra Streisand als Fanny Brice leverde haar een Academy Award voor Beste Actrice op en bevestigde haar status als een van Hollywoods meest stralende sterren. Met zijn mix van humor, romantiek en onvergetelijke muziek blijft Funny Girl een geliefde klassieker die wereldwijd door het publiek wordt gekoesterd.

Inleiding door Brandon Wen, modeontwerper & artistiek directeur ModeAcademie Antwerpen

Het begin van het nieuwe schooljaar betekent topdrukte voor coupeuse Mambar Pierette. Van ’s ochtends vroeg tot zonsondergang naait zij uniformpjes in haar houten hutje in een krottenwijk van de Kameroense stad Douala. Maar zij neemt toch altijd de tijd om de sores aan te horen van buurtbewoners en vriendinnen die komen aanwaaien.

Niet dat zij zelf geen zorgen heeft. Als moeder van drie kinderen met een echtgenoot die weigert bij te dragen aan het huishouden, leeft ze in permanente geldnood. Haar klanten proberen desalniettemin overal op af te dingen en de reparatie van haar stokoude naaimachine kost een vermogen. Maar dat zijn kleine ongemakken vergeleken met het ongeluk dat haar overkomt.

Strikt bezien is Mambar Pierrette een speelfilm. Maar regisseur Rosine Mbakam heeft een achtergrond als documentairemaker en filmt Pierrettes dagelijks leven alsof het haar zo overkomt. Dat de meeste acteurs geen professionals zijn die bovendien zichzelf spelen, versterkt het gevoel van authenticiteit. Dit drama is echt. (idfa)

Inleiding door filmwetenschapper Engelart Willems

Madame Souza doet enorm haar best om haar melancholische kleinzoon Champion op te vrolijken. Ze geeft hem een hond, een treinset, maar niks helpt. Uiteindelijk geeft ze Champion een cadeau waar ze later veel spijt van zal hebben: een prachtige driewieler. Champion begint obsessief te fietsen en wanneer hij jaren later meedoet met de Tour de France, wordt hij gekidnapt. Madame Souza gaat angstvallig op zoek naar haar lieveling, en wordt hierin bijgestaan door de Triplettes de Belleville, een vergane popgroep uit de tijd van Fred Astaire.

Het plot zwiert van her naar der, maar dat is dan ook niet de reden waarom Les Triplettes de Belleville het bekijken waard is. Als Jacques Tati Finding Nemo (2003) had geregisseerd, dan had het er zo uitgezien. In deze prachtige, simplistische wereld van fietsen en kikkerbilletjes eten, is het onmogelijk om niet amoureux te worden op de simpele maar gelaagde personages die regisseur Sylvain Chomet weet weer te geven. Of het nu gaat om Madame Souza’s zachte aardappelgezicht of de maffe Champion, aangedreven door zijn hamlapkuiten, je gaat de cinema met een warm gevoel buiten.

Deze film wordt voorafgegaan door de kortfilm ‘Toer’ van animator Jasmijn Cedee.

Inleiding met Eric De Vos (voormalig docent KASK) en Griet Van Reeth (docent KASK). Zij werkten beiden aan de klankband van Les Triplettes de Belleville en komen samen herinneringen ophalen aan het maakproces van 20 jaar geleden.

Met de vakantie voor de deur dirigeert KASKcinema de ultieme zomersymfonie. Menschen Am Sonntag is een ode aan het luieren, alsook een lofzang over de chaos van de vriendschap. Drie van Duitslands meest beloftevolle avantgarde regisseurs bundelden eind de jaren 20 hun krachten om een portret te brengen van vrijetijdsbesteding in de Weimarrepubliek. In semi-documentaire stijl volgen ze een groepje Berlijnse hipsters avant-la-lettre tijdens hun uitje naar de Nikolassee. Hoewel iedereen hoge verwachtingen heeft, gaan dingen echter niet zoals gepland en steken onvervulde verlangens en broeiende frustraties langzaam door.

De tedere eenvoud van het narratief onderstreept enkel het engagement om de poëzie van het dagdagelijkse te vatten. Als archiefstuk heeft Menschen Am Sonntag dan enkel aan kracht gewonnen. Dat het idealisme van de film plaatsvindt op de vooravond van het Nazisme, geeft de naïeve toon bovendien een bitterzoet karakter. Muzikant Matthias Dewilde (Matterhorn Well, Nagløed) reanimeert deze filmklassieker aan de hand van een nieuwescore. Het midden houdend tussen zomerse zorgeloosheid en hedendaagse herinterpretatie leiden zijn sfeervolle synthscapes het KASKcinema-seizoen uit.

✶ RE: SCORE ✶ vertoning van KASKcinema i.s.m. Film-Plateau

Anno 2027. In de futuristische stad Metropolis heerst een grote scheiding der sferen. Hoog bovengronds leeft een elite Denkers in weelde, terwijl laag ondergronds het leven van de Werkers erbarmelijk aan toegaat. Freder, zoon van de machtige alleenheerser van de stad, verdiept zich in de onderwereld en merkt daar een bijzondere vrouw op, Maria. Zij is een charismatische activiste en vecht voor een beter leven. Bij haar plotse verdwijning sijpelt een nieuw besef binnen bij Freder. Wordt een robotreplica een symbool van een utopie of een dystopie?

Regisseur Fritz Lang plantte met Metropolis in 1927 een bijzondere mijlpaal in de filmgeschiedenis en het science fiction genre. Hij en zijn team werden gelauwerd om de visionaire ideeën en de unieke beeldtaal die tot op heden inspireren. A.d.h.v. miniaturen en speciale elektrische effecten wordt deze futuristische stad met intense schoonheid verbeeld. De gedurfde camerastandpunten en het gebruik van licht waren revolutionair voor hun tijd en blijven zelfs vandaag nog betoveren. In een adembenemend montageritme glijdt deze bijna honderdjarige toekomstvoorspelling voorbij.

Inleiding door Julie Daems.

♫ Kom deze onmiskenbaar stille klassieker (her)ontdekken met de prachtig geïmproviseerde muziekpartijen van onze trouwe huispianist Tom Van der Schueren.

>>> Reserveer <<< 

De mukhtar (het hoofd) van een bezet Palestijns dorpje wil een traditionele bruiloft houden voor zijn zoon en vraagt een uitzonderlijke toestemming voor een groepsbijeenkomst aan de Israëlische militaire gouverneur. Deze stemt toe, maar op de voorwaarde dat hij en zijn officieren als eregasten worden verwelkomd. De vrouwen bereiden de bruid ritueel voor en de mannen doen hetzelfde met de bruidegom. In de achtergrond broeit echter de belofte van geweld. Als de duisternis valt, lopen de spanningen tussen het leger en de dorpelingen op.

De Belgisch-Palestijnse filmmaker Michel Khleifi, die opgroeide in Nazareth, schetst een intiem en gelaagd portret van een dorpsgemeenschap met drie generaties van de mukhtar familie. Het filmproces in de politiek beladen Westelijke Jordaanoever bracht uitdagingen met zich mee, maar Khleifi slaagde erin om met lokale Palestijnse non-acteurs en crew samen te werken, waardoor de film een authentieke sfeer kreeg met diepmenselijke verhalen van vreugde en veerkracht in tijden van bezetting.

Inleiding door filmwetenschapper Alexander De Man.

>>> Reserveer <<<

Drie vrouwen, drie briljante actrices. Pinky (Sissy Spacek), een wat sociaal onbeholpen jonge vrouw, start een nieuwe job in een kuuroord. Millie (Shelley Duvall), haar collega, is een extraverte spraakwaterval en Willie (Janice Rule) is een zwangere kunstenares die in hetzelfde gebouw woont als Pinky. In een stoffig woestijnstadje in California vindt het drietal elkaar, deze ontmoeting zet de droomachtige van de film. Al snel verstrengelen de relaties tussen deze drie vrouwen zich op steeds meer complexe en dubbelzinnige wijzen. It’s more than complicated. Pinky, aanvankelijk verliefd op Millie’s extraverte karakter, begint als een kameleon elementen van haar persoonlijkheid over te nemen, wat leidt tot een rolwisseling tussen de twee vrouwen. Willie’s aanwezigheid in Pinky’s leven daarnaast laat de grenzen tussen identiteit en realiteit vervagen.

Regisseur Robert Altman hoorde de eerste echo’s van dit verhaal in een droom en startte daarop een cinematografisch onderzoek naar het onderbewustzijn. De open verhaallijn kantelt in 3 Women van humoristisch naar huiveringwekkend naar surrealistisch, wat uitmondt in een van de meest ongewone en meeslepende films van de jaren 1970. Een uitnodiging om identiteit en haar fluïditeit te bevragen en multi-interpretabel te omarmen.

Inleiding door mediawetenschapper Salma Mediavilla Aboulaoula

! Engels gesproken, zonder ondertitels

>>> Reserveer <<<

Zet je tanden in All Hallows Eve met Film-Plateau, Tetsuo en een deugddoende dosis bodyhorror! Wanneer een zakenman per ongeluk een metaal-fetisjist doodt in een auto-ongeluk, ondergaat hij langzaamaan een gruwelijke transformatie: van een gewone man tot een allesvernietigende machine. Bereid je deze Halloween voor op een bizarre, groteske, en onverwacht seksuele cyberpunk horrorervaring: Tetsuo: The Iron Man.

Shinya Tsukamoto’s experimentele low-budget debuut wordt vaak beschreven als een aanval op de zintuigen, dankzij zijn kinetische camerawerk, inventieve stop-motion effecten en ongewone soundtrack van jazz en industrial noise. De film is dan ook zonder twijfel een krankzinnige rit die het label punk met trots draagt, maar raakt tegelijkertijd ook thema’s aan rond onderdrukte seksualiteit en angsten voor technologie. Door een moeizaam productieproces had de lo-fi horrorfilm bijna nooit het daglicht gezien, maar het zou uiteindelijk uitgroeien tot een cultklassieker die cruciaal was voor de revival van Japanse cinema in de jaren 90.  Met zijn mix van Cronenberg-achtige body horror, Lynchiaans surrealisme en anime-geïnspireerde vechtscènes is Tetsuo: The Iron Man een waanzinnig experiment die vanaf de eerste minuut zelfs de (ijzer)sterkste magen op de proef stelt. (ATD) 

19:30 KASKfoyer : drinks & snacks
20:30 KASKcinema : live muziek Steinfeld inspired by Tetsuo
20:45 Inleiding + film

Inleiding door UGent doctoraatsstudente Atalya De Cock.

>>> Reserveer <<< 

Hiroshima, Mon Amour verhaalt de intense 24 uur die een Franse actrice en een Japanse architect samen beleven in de onmiddellijke nasleep van de atoombomaanval op de Japanse stad. Regisseur Alain Resnais weeft het tragisch-romantische etmaal tot een non-lineair, inventief web van flashbacks en herinneringen.

Met zijn eerste langspeler plaatst Resnais zich onmiddellijk op de kaart van de prestigieuze Franse cinema, waar de Nouvelle Vague met volle kracht uit de startblokken schiet. Resnais zal zich echter nooit ten volle met die avant-garde filmstroming associëren; hij voelt meer affiniteit met de sociaal geëngageerde en literair geïnspireerde rive gauche-beweging. Niet bezig met experiment en zijn plaats in de filmgeschiedenis komt Resnais zo tot een des te verfrissender en opwindender resultaat. Hiroshima, Mon Amour is een tegelijk vernuftig en fijngevoelig kleinood, een hoogtepunt in de naoorlogse Franse cinema. (BDS)

Inleiding door mediawetenschapper Ben De Smet.

>>> Reserveer <<<

Speech For A Melting Statue (2023, 10′)

In juni 2020 gingen duizenden mensen in Brussel de straat op om een vuist te maken tegen politiegeweld en institutioneel racisme, in solidariteit met Black Lives Matter. Even leek het erop dat sommige demonstranten het standbeeld van koloniale koning Leopold II op een nabijgelegen plein zouden neerhalen. Voorlopig staat het beeld nog overeind, maar een optimistische dichter bereidt haar toespraak al voor op de dag dat het zal worden verwijderd.

Archiefbeelden van koloniale monumenten die in een museum in Kinshasa aankomen, worden gecombineerd met een ceremoniële tekst van de dichter Marie Paule Mugeni. De voice-over vertelt over de officiële verwijdering van een koloniaal standbeeld uit Brussel alsof deze gepland staat voor de volgende dag. In tegenstelling tot Kinshasa zijn er tot nu toe echter geen concrete plannen voor de verwijdering van de standbeelden.

Faire-Part (2019, 60′)

Op de vooravond van uitgestelde Congolese verkiezingen werken twee Congolese en twee Belgische cineasten aan een film over Kinshasa en haar verzet tegen de erfenissen van het kolonialisme. De vier filmmakers willen samen een verhaal vertellen. Ze zijn echter opgegroeid aan verschillende kanten van de geschiedenis, en hebben daardoor andere ideeën over hoe ze dat zouden aanpakken. Hoe moet de film eruit zien? Wie moet erin voorkomen? Voor wie wordt de film gemaakt?

Faire-part is de zoektocht van vier filmmakers naar een manier om de stad te portretteren. Door het filmen van artistieke performances in openbare ruimtes, schetsen ze een provocatief beeld van Kinshasa en haar relaties met de rest van de wereld.

i.s.m. BAFF en in aanwezigheid van Collectif Faire-Part

>>> Reserveer <<<

Weinig films torsen zoveel canoniek gewicht als Citizen Kane. Orson Welles’ eigenzinnige biopic over de Amerikaanse krantenmagnaat Williams Randolph Hearst komt steevast immers terug in lijsten van de meest invloedrijke en beste films aller tijden. De reputatie van de film roept veel vragen op over de selectiecriteria en het hele proces van canonisering in cinema en andere vormen van kunst en cultuur. Voor zijn tijd was Citizen Kane een bijzonder experimentele Hollywoodfilm. Talloze analyses gaan in op de bijzondere cameravoering van cinematographer Gregg Toland, of op het labyrintische scenario van Welles en Herman J. Mankiewicz. Maar wie de tijd neemt om Citizen Kane op het grote scherm te zien en te beleven, zal (nogmaals) ontdekken hoe gevoelig de film de teloorgang van zuivere onschuld schetst. (DB)

Inleiding door Engelart Willems.

! Opgelet: de 35mm-print is Engels gesproken, uitzonderlijk met Franse ondertitels
Cinematek@KASKcinema

>>> Reserveer <<<

In de nabije toekomst van 2084 droomt bouwvakker Douglas Quaid van een nieuw leven op de Mars-kolonie. Aangezien een echte reis naar de nabije planeet onhaalbaar is, wendt hij zich tot REKAL Inc., een bedrijf dat gespecialiseerd is in het creëren van artificiële herinneringen en virtuele ervaringen. Via een geheugenimplantaat bieden ze hem de vakantie van zijn dromen aan, zonder dat hij kostbare tijd in de echte wereld verliest. Maar wanneer de procedure fout loopt, beseft Quaid dat zijn hele leven een leugen is…of toch niet?

Na het succes van Robocop, keert Paul Verhoeven terug naar het sci-fi genre met Total Recall, waarmee hij wederom een scherpzinnige satire presenteert over autoritaire regimes, alsook de ultieme ‘It was all a dream….or was it?’-film aflevert.  Losjes geïnspireerd op een kortverhaal van Philip K. Dick, exploreert Total Recall op spitse wijze thema’s als herinnering en identiteit zonder de campy charmes van eighties actiefilms uit het oog te verliezen. Gevuld met cheesy oneliners, creatieve special effects en met de perfecte casting van iedereens favoriete Oostenrijkse bodybuilder Arnold Schwarzenegger, levert Verhoeven een gevatte afsluiter voor het tijdperk van de  ‘ultra-violence’ blockbusters die Hollywood overheerste in de jaren 80. (ATD)                                       

Inleiding door UGent doctoraatsstudente Atalya De Cock.
Cinematek@KASKcinema

>>> Reserveer <<<

Voor het eerst geeft een groot museum zijn geheimen achter de schermen prijs aan een filmploeg: kilometers ondergrondse galerijen, ateliers, opslagruimtes met duizenden schilderijen, beeldhouwwerken en voorwerpen, plaatsen die niet toegankelijk zijn voor het publiek… Beetje bij beetje verschijnen personages, vermenigvuldigen en kruisen zich om de draden van een verhaal te weven: schilderijen worden opgehangen, kamers worden gereorganiseerd, bewakers passen hun nieuwe uniformen, en een antiek beeld krijgt een ritje op een heftruck door de ellenlange vleugels van het Louvre.

De Franse documentairemaker Nicolas Philibert toont een documentaire waarin het alledaagse en het uitzonderlijke, het prozaïsche en het sublieme, het komische en het droomachtige samenkomen. De ontdekking van een echte stad in een stad.

Inleiding door kunstwetenschapper Joséphine Vandekerckhove

>>> Reserveer <<<

Sinds het midden van de jaren 1960 exploreert de Amerikaanse documentaire filmmaker Frederick Wiseman diverse sociale instituten zoals ziekenhuizen, scholen of gevangenissen. In 2014 documenteerde hij de National Gallery te Londen in zijn karakteristieke stijl, die hij ooit als “Reality Fiction” omschreef en zich vaak vertaalt in een combinatie van een observationele camerastijl met een dynamische montage. In deze drie uur durende film spelen niet alleen diverse meesterwerken uit de Europese kunstgeschiedenis een rol maar ook de bezoekers, bewakers, restaurateurs, lijstenmakers, gidsen en vele anderen een rol.

Discussies over marketingstrategieën onder directieleden worden afgewisseld met observaties van curators die zorgvuldig de posities van schilderijen bepalen terwijl het licht wordt gekalibreerd. Niettemin presenteert Wiseman het museum vooral als het product van een discours dat wordt gedetermineerd door gelijkaardige bureaucratische processen die ook de andere door hem gefilmde instituten markeren. Slechts af en toe krijgen we de tijd om bij een contemplatieve stilte de kunstwerken te aanschouwen. (SJ)

Inleiding door kunstwetenschapper Joséphine Vandekerckhove

>>> Reserveer <<<

In een futuristische wereld stelt een revolutionair apparaat, de DC Mini, therapeuten in staat om de dromen van hun patiënten te betreden. Dr. Atsuko Chiba, onder haar alter ego Paprika, gebruikt deze technologie om in het onderbewustzijn van haar patiënten te duiken en zo een unieke vorm van therapie te bieden. Maar als de DC Mini wordt gestolen, ontstaat er een desoriënterende chaos in de kleurrijke laagjes van tijd en ruimte. Droomdetective Paprika moet door een surrealistisch en steeds veranderend droomlandschap navigeren om het gestolen apparaat terug te vinden, terwijl ze geconfronteerd wordt met de nachtmerrieachtige gevolgen van een duistere verbeelding.

Satoshi Kon, de visionaire Japanse filmmaker, liet een onuitwisbare indruk na met zijn laatste langspeler Paprika. Dit geanimeerde meesterwerk laat Kon’s kenmerkende manier van storytelling zien, waarbij de grenzen tussen droom en realiteit vervagen. Met een achtergrond als mangakunstenaar combineerde Kon in Paprika naadloos ingewikkelde plotlijnen met verbluffende visuals in zijn surrealistische scènes. Een eigenzinnige verkenning van identiteit, technologie en de menselijke psyche.

Inleiding door mediawetenschapper Anke Lion.

>>> Reserveer <<<

Cinema Theresia opent dit jaar haar zomerprogramma met Wendy and Lucy (Kelly Reichardt, 2008) – zorgvuldig uitgekozen door Film-Plateau. Gebaseerd op het kortverhaal ‘Train Choir’ van Jon Raymond, levert Reichardt zoals steeds in haar oeuvre een minimalistische en intieme impressie van haar rijke gevoelswereld. In Wendy and Lucy portretteert ze een dakloze vrouw die samen met haar geliefkoosde hond het pad richting Alaska verkent om aan de wereld te ontsnappen. Wanneer Wendy (Michelle Williams) kortstondig wordt opgepakt voor de diefstal van hondenvoeding, blijft haar hond Lucy verweesd achter. Bij terugkomst is haar dierbare compagnon echter spoorloos verdwenen.

Wendy and Lucy is de tweede film in Reichardt’s zogenaamde Oregon-trilogie en vormt een thematisch vervolg op Old Joy (2006). Ook daar worstelen haar personages met een hopeloos gevoel van eenzaamheid dat enkel kan doorbroken worden door de innige connectie en pure schoonheid van haar hoogsteigen kwispelstaart. In beide films is het namelijk haar hond, Lucy, die zichzelf mag vertolken. Het getuigt van hoe Reichardt ons een blik gunt in haar hart. Een blik die gezien mag worden.

Inleiding door Hanne en Zita Van Haelter.
Locatie: Theresianenstraat 9, 9000 – Gent

Reserveer

In The Cameraman (1928) krijgen we Buster Keaton te zien in de laatste van zijn creatieve hoogdagen. Na een bijzonder succesrijke carrière als acteur-regisseur wist ‘the stoneface’ met films als One Week (1920), The Haunted House (1921), Sherlock, Jr. (1924) en vooral The General (1926) als enige gelijke tred te houden met Charlie Chaplin en Harold Lloyd. Als icoon van de Amerikaanse slapstick, gekend voor zijn suïcidale toewijding aan de komedie, bezweek Keaton in 1928 onder de luid ronkende druk van de aanstormende talkies en tekende hij een contract bij Metro-Goldwyn-Mayer. Hoewel hij dit later in zijn autobiografie zou beschrijven als de meest idiote carrièrestap die hij ooit maakte, hield hij er toch nog één filmparel aan over, nl. The Cameraman.

Onder regie van Edward Sedgwick, een nobele onbekende, zien we Keaton in de rol van een stuntelige cameraman die halsoverkop in een zwijm valt voor Sally (Marceline Day), een secretaresse op de nieuwsdienst van MGM. Aan metareflecties geen gebrek, aan capriolen evenmin. Zo tracht de man die nooit lacht het hart van zijn nieuwe vlam voor zich te winnen door spectaculaire beelden te maken van het losbandige leven in een grootstad als New York. De serendipiteit van het filmen en van de liefde omarmend.

♫ Live pianobegeleiding door Tom Van der Schueren

Inleiding door Alexander De Man

Reserveer 

Oktober 1962, de Cubacrisis bereikt zijn hoogtepunt en het stadje Key West in Florida leeft in angst voor de dreigende atoomoorlog. Geen beter moment om een horrorfilm met een nucleair monster uit te brengen! MANT! :“HALF MAN! HALF ANT! ALL TERROR!” Zo introduceert B-film regisseur en ‘gimmick-koning’ Lawrence Woolsey zijn nieuwe monsterflick aan de bange burgers. Met enkele slimme trucs en een snuifje filmmagie hoopt Woolsey met de film de stad de stuipen op het lijf te jagen en hun angsten onder ogen te doen zien.

Regisseur Joe Dante, vooral bekend van Gremlins¸ dompelt je met Matinee onder in de cinema van zijn jeugd. Dante toont hoe de monsterlijke B-films uit de jaren 50 en 60 die vaak worden afgedaan als niets meer dan exploitatiecinema, ook een krachtige catharsis kunnen teweegbrengen bij hun publiek. Daarnaast is het personage van Lawrence Woolsey een ode aan ‘cinema’s greatest showman’ William Castle, vooral bekend voor zijn met gimmicks gevulde lowbudget horrorfilms en  excentrieke promocampagnes. Van spoken laten rondvliegen in de bioscoopzalen tot het uitdelen van levensverzekeringen aan toeschouwers indien ze van ‘de schrik zouden sterven’, Castle deed er alles aan om zijn publiek een immersieve ervaring te bezorgen.  Een onverwacht charmante en warme liefdesbrief aan een vaak vergeten cinemafiguur.

Inleiding door Atalya De Cock.

Reserveer

Plogoff, februari 1980. Een hele bevolking weigert de installatie van een kerncentrale in de buurt van Pointe du Raz, Bretagne, met zes weken van dagelijkse strijd geleid door vrouwen, kinderen, vissers en boeren. Deze zes weken van drama en vreugde, geweld en tederheid, werden een strijd die de internationale gemeenschap zou beroeren. Filmmaker Nicole Le Garrec ving de clash op camera en monteerde het geheel tot een beklijvend stuk activistische cinema die commercieel geïnspireerd staatsgeweld hekelt. De in 2019 uitgevoerde restauratie laat de historische weerklank van dit burgerverzet daveren. Meer dan veertig jaar later woedt de strijd voor klimaatgerechtigheid in het gezicht van winstbejag heviger dan ooit en dient de documentaire als een oproep aan nieuwe generaties om zich te verzetten.

♫ Alternatieve rockband Monolithe Noir raakte geïnspireerd door de blijvende kracht van zowel de beelden als de boodschap en verzorgde een nieuwe soundtrack bij de film. Geïnspireerd door onder andere Mica Levi en Jonny Greenwood, worden akoestische en traditioneel Bretoense elementen gecombineerd met surreële synthscape tot een innemende filmervaring.

Deze vertoning maakt deel uit van het Re:Score programma van KASKcinema

Reserveer

André Delvaux leverde met zijn speelfilmdebuut De man die zijn haar kort liet knippen, naar Johan Daisnes gelijknamige roman, meteen een modernistisch hoogtepunt in de Belgische filmgeschiedenis af. De film volgt Govert, een jurist en leraar getormenteerd door zijn verliefdheid op een leerlinge, Fran. Een paar jaar na haar afstuderen zien ze elkaar weer en beleven ze een dramatische nacht. Maar is alles wat we op het scherm te zien krijgen wel echt gebeurd? Zoals blijkt uit de voice-over en de vele point of view en over the shoulder shots treedt Govert op als verteller, waardoor we zijn versie van de feiten zien. In die vertelling schuilt de bevreemdende kracht van de film.

Het stilistisch meesterschap waarmee Delvaux de ambiguïteit tussen de objectieve werkelijkheid en Goverts subjectieve verbeelding in beeld brengt, katapulteerde hem meteen tot meester van het magisch realisme. Vooral in Frankrijk kende de film een enthousiast onthaal door tijdschriften als Cahiers du Cinéma, Positif en cineasten als Jean-Luc Godard, Chris Marker en Alain Resnais. In België inspireerde de film tal van andere filmmakers, waaronder Jaco Van Dormael en Marion Hänsel.

Lees hier ook het artikel verschenen voor het Classic Restored Festival van Cinea. 

Inleiding door Gertjan Willems

Reserveer

In de woestenij van het door de oorlog vernietigde Rome ontmoeten we Guiseppe en Pasquale, twee jonge kinderen die middels het opblinken van schoenen niet alleen proberen in leven te blijven, maar uiteindelijk genoeg geld bij elkaar hopen te sparen om hun eigen paard te kopen. Sciuscià is het verhaal van hoe deze droom de onschuldige kinderen vatbaar maakt voor de manipulatieve plannen van enkele misdadigers die hen voor hun eigen gewin willen uitbuiten. Uiteindelijk worden de jongens opgepakt en naar Regina Coeli gestuurd, Rome’s meest bekende gevangenis, waar hun vriendschap nog meer onder druk komt te staan en ze de keuze tussen hun vriendschap en hun vrijheid zullen moeten maken.

Sciuscià is een toonvoorbeeld van het Italiaanse neorealisme dat na de Tweede Wereldoorlog de cinema nieuw leven moest inblazen. Kenmerkend gebruikmakend van niet-professionele acteurs en een vrijere beeldvoering is dit in prachtig zwart-wit geschoten verhaal van veerkracht en overleven in de donkerste tijden van Europa één van de bekendste uitingen van Vittorio De Sica’s onvervalste humanisme.

Gerestaureerd in 4K in 2022 door The Film Foundation en Cineteca di Bologna, gefincancierd door de Hobson/Lucas Family Foundation.

Meer info over het hele programma van het Classics Restored Festival van Cinea vind je hier.

Inleiding door Julie Daems

Reserveer

“Because I had loved so deeply”  — Compensation vertelt simultaan twee prachtige liefdesverhalen uit Chicago: het ene dateert uit 1910 met Malindy & Arthur, het andere uit de hedendaagse jaren 90 van Chi-town met Malaika & Nico. Verschillend en toch gelijkaardig. Beide romances gaan over een dove vrouw en een horende man en beide koppels zijn gespeeld door dezelfde acteurs (Michelle A. Banks en John Earl Jelks). Het aanleren van ASL of American Sign Language zal Arthur/Nico een toegang bieden tot Malindy/Malaika’s rijke gevoelswereld.

Davies verrast in dit regiedebuut door haar frisse manier van storytelling. Met ragtime muziek, archieffoto’s en het geschreven woord rijgt ze twee tijdsperiodes subtiel in elkaar. Na de casting van de dove actrice Banks pasten Davis en scenarist Mark Arthur Chéry de film aan met gebarentaal en intertitels, waardoor de film toegankelijk werd voor zowel een doof als een horend publiek. De minimalistische (én tegelijkertijd krachtige) klankband in Compensation en het gebruik van sierlijke titelkaartjes functioneren ook als een eerbetoon aan zwarte filmmakers uit het stille tijdperk. Niet toevallig zendt Davis het koppel Arthur en Malindy naar de cinemazaal om er  William Foster’s The Railroad Porter (1913) te gaan bekijken, vermoedelijk de eerste fictiefilm van een zwarte filmmaker. De filmtitel ontleende Davis aan het gedicht van Paul Laurence Dunbar die in 1906 op jonge leeftijd stierf aan tuberculose.

Inleiding door Alexander De Man

Reserveer

In Vivre sa vie, Jean-Luc Godards meesterwerk uit de Franse Nouvelle Vague, volgen we Nana (Anna Karina), een jonge zangeres in Parijs die beslist om haar huidige bestaan in te ruilen voor een toekomst als filmactrice. Gevlucht van haar huwelijk en pasgeboren zoontje komt ze al snel in aanraking met de politie, waarna ze niet veel later in de prostitutie belandt. Waar veel films op zoek gaan naar een verklaring voor deze situatie (zij het intern, extern of ergens daar tussenin), weigert Godard koppig om causaal te denken en dus te vertellen. Tussen al het roken, dansen en drinken door krijgen we daardoor eigenlijk maar weinig inzicht in de complexiteit van haar onderdrukte bestaan. Susan Sontag wees er ooit op dat de film daarom ook minder analytisch en meer demonstratief van aard is. Typisch voor Godard is dat hij het medium hier inzet om exact dat doel te bekomen.

Geïnspireerd door Bertolt Brechts bekende vervreemdingstechnieken kiest Godard voor een beweeglijke, observerende camera die niet tracht te begrijpen, laat staan interpreteren. Ook de opeenvolging van de 12 verschillende tableaus waarin de film wordt opgedeeld, is ontdaan van elke logica. Het repetitieve en abrupte gebruik van muziek wordt niet ingezet om kijkers te helpen voelen, maar om hen bewust te maken van de act van het kijken en luisteren. Het resultaat van dit alles is een anti-sentimentele en vooral heldere blik op Nana’s leven die eindigt wanneer de zaallichten terug aanspringen.

Inleiding door Eduard Cuelenaere.

Reserveer

★ Cinefielen en dierbare aanverwanten, verenig u ★

De nieuwste editie van de Film-Plateau FILMQUIZ staat voor de deur!

Fragmenten, fait-divers, soundtracks, emoties en special guests passeren allen de revue in een alweer epische competitie vol pittige vragen en schitterende prijzen. Van stille filmklassiekers tot goedkope genrepulp, wij testen je kennis in de vele vormen van de zevende kunst. Vragen zijn van wisselend niveau zodat er voor elk type filmfan wel iets te raden valt.

★ Praktische info ★
Ma 20 maart om 19:30
Locatie : Zaal Paddenhoek, Paddenhoek 3 – 9000 Gent.
De prijs per groep: 10 euro en betalen doe je cash aan de kassa.
Voor ploegen van maximum 4 UGent en HoGent-studenten/alumni.

Schrijf je team in

Persepolis (2007) is een aangrijpende Iraans/Franse animatiefilm geregisseerd door Marjane Satrapi en Vincent Paronnaud. Het biografische drama is gebaseerd op de gelijknamige grafische roman geschreven door Satrapi en vertelt haar persoonlijk verhaal over het opgroeien in een door conflict geteisterd gebied. We ervaren het leven voor, tijdens en na de Iraanse Revolutie van 1979 door de ogen van een jonge Marji Satrapi. De 9-jarige Marji woont samen met haar progressieve middenklasse familie in de hoofdstad Teheran wanneer de protesten tegen de Shah in volle gang zijn. Na zijn afzetting dromen ze samen van een betere toekomst voor Iran, maar tegen alle verwachtingen in winnen de Islamitische fundamentalisten de verkiezingen. Het leven onder het Islamitisch repressief bewind begint.

In Persepolis zien we hoe Marji zich tijdens haar rebelse tienerjaren moet zien te navigeren in een land waar de overgang van meisje naar vrouw gepaard gaat met een groeiende vijandigheid en onderdrukking vanuit de staat. Na een zoektocht naar vrijheid in het Westen en weer teruggekomen in een Iran dat haar onbekend is geworden, komt ze al snel tot een pijnlijke conclusie: ik voel me nergens meer thuis. Marji’s interne conflicten met haarzelf, haar identiteit en haar land worden doorheen de film op een entertainende, doch sombere manier in beeld gebracht door middel van de uniek zwart-witte animatiestijl, overgenomen uit de grafische roman. De zwaarmoedigheid van de film wordt afgewisseld met luchtige komische passages die geen afbreuk doen aan de ernst van het verhaal, maar deze net sterker maken.

Hoewel er 44 jaar verstreken is sinds de start van de Iraanse revolutie en 16 jaar sinds het uitbrengen van deze film, lijkt het verhaal uit Persepolis haast geplukt te zijn uit het Iran van 2023, waar het repressief en dodelijk beleid van het Iraanse regime tegenover vrouwen, de LGBTQ+ gemeenschap en politieke dissidenten nog steeds aanhoudt. Moedige Iraniërs komen sinds de moord op de Iraans-Koerdische jonge vrouw Mahsa / Jina Amini door de zedenpolitie non-stop op straat en ook in België voeren leden uit de Iraanse diasporagemeenschap al maandenlang protesten tegen de tirannie in hun thuisland. Film en politiek verzet gaan hand in hand en daarom zal deze vertoning in samenwerking zijn met het Iraanse collectief Womenlifefreedom Gent.

De 35mm-kopie wordt verleend via Cinematek – Koninklijk Belgisch Filmarchief en kadert in een ‘Cinematek @’-vertoning.

Inleiding door Mahdieh Fahimi en Salma Mediavilla Aboulaoula.

✿ In de KASKfoyer kan je vanaf 19:30 terecht voor een gezellig samen zijn. We serveren bij een traditionele haft sin tafel thee, gebakjes en fijne muziek om de Nowruz-viering vrolijk in te zetten.
Na de film vanaf 22:00 kan men in de KASKtuin ook aansluiten voor een verderzetting van het feest.

Reserveer

Herhaalt de geschiedenis zich steeds? Wie het televisiejournaal van vandaag naast Esfir Shubs De val van de Romanov-dynastie legt, zou eerder geneigd zijn te denken van wel. De bijna honderd jaar oude film heeft nog steeds relevante dingen te zeggen over zowel de hoogmoed die door de (Russische) geschiedenis heen voor de val komt, als de problematiek van bewegend beeld als objectieve afbeelding van de werkelijkheid.

In de vroege jaren 1920 was het Esfir Shubs taak om niet-Russische films te hermonteren en ze zo ideologisch correct te maken. De ervaring die ze opdeed, zette Shub in voor haar eerste lange documentaire, De val van de Romanov-dynastie, het eerste deel van een trilogie waarin ze de Russische geschiedenis wou herschrijven aan de hand van newsreels en home movies van de laatste Tsaar en zijn familie. Veel van het materiaal waarmee ze aan de slag ging, diende immers oorspronkelijk een rechtse agenda. In tegenstelling tot haar collega Dziga Vertov, liet Shub beelden zoveel mogelijk voor zichzelf spreken, zij het binnen de context van een scenario dat zij bedacht. Ze geloofde rotsvast dat het mogelijk was om van niet-gespeeld materiaal een film te maken die beter is dan welke fictiefilm ook. Met De val van de Romanov-dynastie maakte ze in elk geval een stevig bewijsstuk voor haar stelling.

♫ Muzikale begeleiding door Seitan Sardine

Seitan Sardine zijn Yamen Martini (trompet), Maxim Pierins (drum) en Haroun Minhas (gitaar). Drie eigenwijze muzikanten, elk een verschillende muzikale achtergrond, die zoeken naar hun ‘middle ground’ tijdens De Val van de Romanov Dynastie. Seitan Sardine brengt een combinatie van experimentele soundscapes en vrije improvisatie met een knipoogje naar jazz. 

Inleiding door Godart Bakkers

I.s.m. Monokino / SHHH / Cinea

Reserveer

Een kleine eeuw terug in de tijd naar Kiev anno 1929. Een monolithisch sneeuwmanshoofd smelt weg in een speelse time-lapse. De strenge winter loopt op zijn laatste benen en stilaan ontluikt een lente vol hoop in de hoofdstad. In Spring toont een menigte die supportert voor een wedstrijd van Dynamo Kyiv, een voetbalteam van nog geen twee jaar oud. Kinderen spelen ‘gorodki’, een nu vergeten straatspel dat in de vorige eeuw populair was. Mensen rijden met auto’s, kinderen met fietsen, families komen samen op het kerkhof om samen de orthodoxe feestdag van Radonitsa te vieren. Kleine taferelen van een poëtische stadssymfonie die helaas in schril contrast staan met het Kiev anno 2023, waar de bevolking nu al meer dan een jaar probeert stand te houden in een verwoestende oorlog tegen Rusland.

Regisseur Mikhail Kaufman was een van de drie Kaufman broers (David, Mikhail en Boris). Allen maakten ze hun eigen weg in de wereld van de cinema. Mikhail was trouwens de échte man achter de camera in de avant-garde film De Man Met De Camera (1929) van zijn oudste broer David, beter gekend als Dziga Vertov. Deze film zou een laatste samenwerking zijn geweest tussen de broers, na een geschil in het montageproces. 

♫ Met live muziekbegeleiding van rockgodinnen Ekaterina Derevyank & Nataliia Dziubenko.

I.s.m. Humanities Academie UGent en KASKcinema.

Reserveer

De Gentse Universiteitsbibliotheek met de Boekentoren, die door Henry Van de Velde in de jaren 1930 werd ontworpen, werd onlangs heropend na een lange restauratiecampagne. Voor deze gelegenheid organiseert VANDENHOVE een tentoonstelling met werken van beroemde kunstenaars en fotografen zoals Lucien Hervé, Candida Höfer, Carl De Keyzer, Dirk Braeckman, Jan De Cock, Aglaia Konrad en vele anderen die de toren hebben gevisualiseerd.

In de loop der jaren werd de toren ook door diverse cineasten en videokunstenaars geëxploreerd.

Deel 1 omvat films die het bibliotheekcomplex letterlijk in beeld brengen: van structuralistische oefeningen (D’hondt, Desmet) tot poëtische mijmeringen (Peeters) en films die de architectuur van Van de Velde laten interfereren met choreografieën (Kolb & De Keersmaeker, Braeckman).

BOEKENTOREN deel 1

– Orientation, Lieve D’hondt, 2002
– Boekentoren, Robbrecht Desmet, 2010
– [meine heimat], Jan Peeters, 2012
– Hoppla! Wolfgang Kolb & Anne Teresa De Keersmaeker, 1989
– AW 2013-2014 – AFVandevorst Dirk Braeckman, 2013
– Penelope, Dirk Braeckman & Voetvolk, 2019
– Containment, Jolien Naeyaert, 2023 – première

Programma samengesteld en ingeleid door Steven Jacobs

In het kader van de expositie Beelden van de Boekentoren in VANDENHOVE Centrum voor Architectuur & Kunst, 20 april – 17 juni 2023.
Zie https://www.ugent.be/vandenhove/nl

Reserveer

De Gentse Universiteitsbibliotheek met de Boekentoren, die door Henry Van de Velde in de jaren 1930 werd ontworpen, werd onlangs heropend na een lange restauratiecampagne. Voor deze gelegenheid organiseert VANDENHOVE een tentoonstelling met werken van beroemde kunstenaars en fotografen zoals Lucien Hervé, Candida Höfer, Carl De Keyzer, Dirk Braeckman, Jan De Cock, Aglaia Konrad en vele anderen die de toren hebben gevisualiseerd.

In de loop der jaren werd de toren ook door diverse cineasten en videokunstenaars geëxploreerd.

Deel 2 combineert Jules Mathôts kleine “mystery thriller” Night by Night (met scenes opgenomen in de toren en ook een miniatuurwolkenkrabber met een vertrouwd profiel) met een compilatiefilm die 65 bibliotheek- en boekenscènes omvat. Het programma wordt afgesloten met The Black Tower van John Smith over een personage dat door een toren wordt achtervolgd.

BOEKENTOREN deel 2

– Night By Night, Jules Mathôt, 2021
– Sylvia 65 boeken en bibliotheken, Steven Jacobs, 2020-22
– The Black Tower John Smith, 1985-87

Programma samengesteld door Steven Jacobs
Inleiding door Julie Daems

In het kader van de expositie Beelden van de Boekentoren in VANDENHOVE Centrum voor Architectuur & Kunst, 20 april – 17 juni 2023. Zie https://www.ugent.be/vandenhove/nl

Reserveer

James Leeds (William Hurt) arriveert als nieuwe leerkracht op een school voor dove kinderen. Leeds is een bevlogen docent en krijgt dankzij zijn lesmethode een goed contact met zijn klasgroep. Zijn lesmethoden leiden wel tot enige discussies met het schoolhoofd Franklin. Leeds hoort van Franklin dat Sarah (Marlee Matlin), die er als poetshulp in de school werkt, een van de beste leerlingen op school is geweest. Sarah gebruikt enkel gebarentaal, maar Leeds wil toch proberen haar te leren praten. Het wordt de start van een intens liefdesverhaal over rebellie, de mannelijke blik en controle.

Regisseur Randa Haines baseerde zich voor Children of a Lesser God op het succesvolle en gelijknamige Broadway toneelstuk. Marlee Matlin schitterde daar reeds op de planken in dezelfde rol. De film ging in 1986 in première op het filmfestival van Berlijn, waar Haines een Speciale Zilveren Beer ontving. Een jaar werd actrice Marlee Matlin voor haar vertolking bekroond met een Oscar. Zo werd ze ook de eerste dove filmster in Hollywood. Children of a Lesser God liet het grote publiek kennismaken met ASL, American Sign Language, en gaf de taal legitimiteit en respect. De conversaties in gebaren tussen het liefdeskoppel laat de schoonheid van de taal zien, en laat de horende mens begrijpen wat er gebeurt met de verteltechniek die men overnam uit het toneelstuk om hardop de gebarentaal te vertalen.

Parler de la Pluie et du Beau Temps (2019)
Zeggen zonder te spreken, luisteren zonder te horen, proeven van een taal, begrijpen hoeft niet, kijk en zie, laat de gebaren vertellen.
In deze poëtische stop-motion animatiefilm zet Geertrui De Vijlder de schoonheid van de Vlaamse Gebarentaal in de kijker.

I.s.m. Vlaams GebarentaalCentrum

Reserveer

Said is de enthousiaste uitbater van Kabuls enige bioscoop, Cinema Pameer. Na de inval van Rusland in Afghanistan koos hij de pen als wapen, maar nu wil hij de soelaas die cinema kan brengen, aanbieden aan de inwoners van de hoofdstad. Een stad met een jarenlange geschiedenis oorlog, armoede en religieus fundamentalisme. Ook de projectionist van dienst haalt allerlei creatieve trucks uit om de bezoekers een fijne filmervaring te bieden.

De Zweedse fotograaf Martin Von Krogh is sinds 2008 actief in conflictgebieden van Afghanistan. Uit zijn fotoverslag voor westerse nieuwsdiensten, groeide gestaag het idee tot het realiseren van zijn eerste documentaire. Gedurende tien jaar, met trage observatie en duurzame relaties, bouwde Von Krogh samen met een lokale Afghaanse filmcrew aan het portret van deze bijzondere ontmoetingsplek. Cinema Pameer wou zo ook een licht werpen op de toekomstige filminitiatieven en locale producties die de jongeren veeleer clandestien blijven opzetten. De Afghaanse overheid loopt echter niet hoog op met cinema en filmcultuur, en ook na de opmars van de taliban in 2021, bleven de deuren nog voor onbepaalde tijd helaas opnieuw gesloten.

Inleiding door Julie Daems

Reserveer

Een jongensbende van drie, die zich hoofdzakelijk bezighoudt met vechten en drinken, besluit hun onooglijke vissersdorpje Fengkuei in te ruilen voor de grootstad Kaohsiung. Langsheen kleine criminaliteit, vluchtige vriendschappen en liefdesperikelen zoeken de plattejandsjongens met de nodige groeipijnen hun plek in de overweldigende drukte van het stadsleven.

Regisseur Hou Hsiao-hsien zou zich later met cinefiele klassiekers als A City of Sadness (1989) en The Assassin (2015) ontpoppen tot een van de vaandeldragers van de Taiwanese New Wave, samen met Tsai Ming-liang (Rebels of the Neon God, 1992) en Edward Yang (Taipei Story, 1985). The Boys from Fengkuei, een vroege film uit zijn oeuvre, vertoont de eerste tekenen van Hou’s kenmerkende stijl: een kritische verkenning van het plattelandsleven in een naturalistische aanpak met weidse, pseudoafstandelijke shots, maar altijd met een melancholisch-empathische ondertoon.

Inleiding door Ben De Smet

Reserveer

Onverwacht bezoek uit het Zuiden brengt de fundamenten van een familie in L.A. stevig aan het wankelen. De charismatische Harry (Danny Glover) belt aan en wurmt zich gladjes binnen in de private en mentale ruimte. Vergeten zaken uit het verleden worden opgerakeld en al snel escaleert de situatie.
Hoe kegelt de familie deze sinistere gast opnieuw het huis uit?

De Afro-Amerikaanse regisseur Charles Burnet is een van de pioniers de L.A. Rebellion. Een collectief van jonge zwarte filmmakers die elkaar ontmoetten op de filmschool van Los Angeles. Ze brachten met hun werk een uitdagend alternatief, op de klassieke Hollywoodproducties vanaf eind jaren 60, new black cinema.

To Sleep With Anger is niet in één genre onder te brengen, omdat Burnett elementen van familiedrama, zwarte komedie en magisch realisme met elkaar verbindt. De regisseur onderzoekt op een indringende, maar subtiele wijze de complexiteit van het moderne zwarte leven in de middenklasse. Hoe kan het verleden met wortels in het Zuiden verzoend worden met het moderne leven in LA? Het resultaat is een humanistische fabel, rijk aan poëtische symboliek en stevig verankerd in een herkenbare realiteit.

Inleiding door Julie Daems

De tragikomedie Dance, Girl, Dance uit 1940 is een hoogtepunt uit het oeuvre van Dorothy Arzner, decennialang een van de enige vrouwelijke regisseurs in Hollywood. Als dochter van restaurantuitbaters in het hartje van het filmquartier in L.A. wist Arzner zich in die mate te onderscheiden als monteur dat ze in 1927 met Fashions for Women haar debuut kon maken als regisseur – met succes. Ze regisseerde uiteindelijk 20 films en stond mee aan de wieg van het succes van onder meer Katharine Hepburn en Lucille Ball.

Dance, Girl, Dance, het relaas van twee danseressen die strijden om dezelfde man, was bij verschijnen een commerciële en kritische flop, maar werd door de feministische beweging in de jaren ’70 opgevist en gelauwerd als een zeldzaam toonbeeld van sterke vrouwen in de vooroorlogse film. Arzner biedt een verfrissend, ander perspectief op typische klassiek-Hollywoodthema’s als showbusiness, rijkdom en aantrekking.

Inleiding door communicatiewetenschapper Ben De Smet.

Met Enthusiasm: The Symphony of Donbass (1931) – de eerste geluidsfilm afkomstig uit de Sovjet – verklaart pravda-cineast, Dziga Vertov hartstochtelijk de liefde aan steenkool. Ter gelegenheid en vooral ook ter promotie van Stalin’s economische vijfjarenplan (1928 – 1932), trok de befaamde propagandist naar de fors geïndustrialiseerde Donbasregio (vandaag een gecontesteerd gebied in het conflict tussen Rusland en Oekraïne), om er de fabrikeurs en hun stachanovs op beeld te vangen. Een politiek roodgekleurde ode aan het industrialiseringsproject van de communisten waarin de visuele hoedanigheid en de soundscapes van de moderniteit triomfantelijk gefetisjeerd worden. Ecovriendelijk is het allerminst.

Dziga Vertov staat vooral bekend voor zijn magnus opum Man with a Movie Camera (1929). In die film voert de cineast in de praktijk uit wat hij zes jaar eerder in een manifest theoretisch omschreef als het principe van “het kino-oog”. Vertov zag film namelijk als een medium waarmee hij aan de hand van opname- en montagetechnieken de menselijke waarneming van de werkelijkheid net zo kon manipuleren, dat hij er een nieuwe, filmische manier van kijken mee introduceerde. Met Enthusiasm bleef hij er voor kiezen om de alledaagse realiteit in een experimentele avant-gardejas te tonen, maar breidde hij de zintuigelijke perceptie ervan uit met de introductie van een synchrone geluidsband. Het resultaat: een symfonie van kletterend staal, grommende machines, fluitende kokers en schreeuwende mannen.

Inleiding door Johan de Boose verbonden aan de Humanities Academie en Julie Daems

Er was eens een goudlokkige Franse actrice die haar derde langspeler met dezelfde eigenzinnige regisseur maakte. Hij vroeg haar al zingend een fluwelen ezelsvacht te dragen. Het gaat hier om Catherine Deneuve en Jacques Demy. Deneuve speelt een prinses die vlucht voor de vloek die rust op haar om met haar eigen vader, de koning, te trouwen na de dood van de koningin. De vermomming van een ezelsvacht zal haar helpen om een anoniem leven in de bossen te leiden.

In een koninklijke toespraak weerklinken woorden van surrealisten Jean Cocteau en Guillaume Apollinaire. Nog meer wonderlijke Demy-draaien werden gegeven aan de originele versie van Peau D’Âne, het 17de eeuwse sprookje van Charles Perrault, met de prachtige présence van actrice Delphine Seyrig. Ze speelt een fashionista feetje die de prinses goede raad brengt. De muzikale melodieën met sarcastische lyrics zijn van de hand van componist Michel Legrand. Voor de liefhebbers van Les Parapluies de Cherbourgs, Les Demoiselles De Rochefort en natuurlijk ook de Varda-fans.

Inleiding door communicatiewetenschapper Ben De Smet.

Giulietta (Giulietta Masina) een Italiaanse huisvrouw, verliest langzaam aan het vertrouwen in haar echtgenoot Giorgio. Ze vermoedt dat hij vreemdgaat met de losbandige buurvrouw Suzy. Een vrouw die in vele opzichten heel anders is dan zij. Wanneer Giorgio op een avond een spirituele zitting organiseert onder vrienden, komt Giulietta in contact met geesten en bovennatuurlijke krachten. Zo duikelt ze in een hallucinerende droomtrip. Het wordt de start van een zelfontdekkingsreis waarin ze meer te weten komt over een pijnlijk verleden.

Na de begeesterende zwart-wit dromen in La Dolce Vita (1960) en 8 1/2 (1963) maakte Federico Fellini twee jaar later zijn eerste kleurenfilm Juliet Of The Spirits, een ‘sprookje voor volwassenen’ met scenes als snoepjes voor het oog. Verwacht je aan groteske figuranten in circuspakjes en parades. Nino Rota schreef getrouw zoals voor bijna elke Fellini-film, de sfeervolle soundtrack met charmante pianomelodieën. De charismatische Guilietta Massina, Fellini’s artistieke wederhelft en liefdespartner, speelt de rol van de bedroefde Guilietta. Niet toevallig draagt het personage haar naam. Betwistbaar is of Fellini deze film als hommage aan zijn echtgenote maakte of toch in de eerste plaats om zichzelf te plezieren.

The Shop Around The Corner is een vroeg en uitmuntend staaltje uit de traditie romantische komedies die vertrekken vanuit het adagium “liefde en haat liggen dicht bij elkaar.” In de geroemde prent van de Duits-Amerikaanse regisseur Ernst Lubitsch vliegen collega’s Alfred en Klara elkaar op de werkvloer haast in de haren, terwijl ze ondertussen anoniem en dus onwetend een romantische briefwisseling onderhouden. De misverstanden en dubbelzinnigheden die daar onvermijdelijk uit voortspruiten volgen elkaar elegant en gezwind af.

Lubitsch vergaarde in het interbellum roem met zijn comedies of manners, waarin de kleine kantjes van de (doorgaans aristocratische) mens subtiel en minder subtiel worden blootgelegd. The Shop Around The Corner is wat dat betreft een van Lubitsch’ scherpste films, geruggesteund door energieke vertolkingen van Margaret Sullavan en Hitchcocklieveling James Stewart. Als ultieme eerbewijs –de ware romcomexpert had het misschien al in de smiezen–, vormt de film ook de inspiratie voor de Meg Ryan/Tom Hanks-klassieker You’ve Got Mail.

Anno 1950, een Zweeds onderzoeksteam steekt de grens over naar een ruraal dorpje in Noorwegen. Ze vatten een studie aan naar Noorse alleenstaande mannen en hoe zij hun keuken gebruiken. Het onderzoeksinstituut houdt er – naar zogenaamde Zweedse gewoonten – strikte huisregels op na. Men zit op een hoge scheidsrechtersstoel in de hoek van de keuken om van daaruit het solitaire, mannelijke subject gade te slaan. Enig verbaal contact of andere vorm van inmenging op zijn gedrag is ten strengste verboden. Maar wie observeert wie? Langzaam breekt het ijs dan toch en het naoorlogse Noords-Zweedse wantrouwen verwatert tot een bijzondere camaraderie tussen de Noor Isak en de Zweedse wetenschapper Folke.

Na een carrière als transatlantische scheepsjongen en aspirant filmacademicus, ontpopte de Noor Bent Hamer zich als een van de meest bekende Noorse cineasten. Kitchen Stories is Hamers derde langspeler, waarvan het scenario geïnspireerd werd door opmerkelijke instructievideo’s uit de jaren 50. Zweedse huisvrouwen demonstreren hoe ze hun keuken gebruiken, en van IKEA was toen nog geen sprake. Kitchen Stories toont met een goedlachse Noorse knipoog het cliché dat bestaat rond Zweedse bureaucratie, efficiëntie en controle. De keuken is het decor van komische antropologie en Scandinavische melancholie.

Inleidend interview met Daniël Biltereyst en Sylvia Van Peteghem.

Twee vrienden Rick (Dean Martin) en Eugene (Jerry Lewis) wonen samen in de grootstad, waar ze jongensdromen en een platte beurs delen. Terwijl kunstschilder Rick van prestigieuze galerijen droomt, is Eugie geobsedeerd door de comic ‘Bat Lady’. Een stripreeks die bij wonder door hun bovenbuur Abigail in het leven getekend wordt. Haar model, Bessie Sparrowbush blijft nog even in cognito. Deze vierhoekige situatie vormt de basis van allerlei visuele gags, muzikale intermezzo, pure slapstick passages, en een aanstekelijke dosis gegesticuleerde humor van Lewis.

Frank Tashlin, zelf striptekenaar en animator, is tot op heden nog het meest herinnerd voor zijn schrijf- en tekenwerk voor de Looney Tunes-reeksen. Met Artists And Models bracht Tashlin het populaire Amerikaanse komische duo Martin and Lewis samen op het scherm. Het werd één van hun meest excentrieke performances. Uitgebracht in 1955 speelt deze film zich af tegen de achtergrond van nationale ophef rond de pulp comic books. Men pretendeert dat stripverhalen een slechte invloed uitoefenen op de jeugd. Tashlin grijpt als regisseur-tekenaar deze kans om hierop weerwerk te bieden en ruilde het witte blad in voor het witte doek.

Inleiding door Benoît Crucifix verbonden aan de onderzoeksgroep COMICS van UGent.

Het Vlaamse filmerscollectief Fugitive Cinema neemt een eigenzinnige plaats in binnen de Belgische filmgeschiedenis. De groep, onder meer opgericht door ‘enfant terrible’ Robbe De Hert, produceerde vanaf de jaren 60 een diverse reeks maatschappijkritische films, gaande van korte animatiefilms en sociale documentaires tot langspeelfilms zoals Camera Sutra (1973).

Op het programma staan drie opmerkelijke vroege werken van De Hert en het collectief waarin hun chaotische maar typische collagestijl en anti-establishment sentiment naar voren komt. De animatiefilm A Funny Thing Happened On My Way To Golgotha (1967) geregisseerd door Robbe en zijn broer (Grap)Jos luidde het begin in van de internationale erkenning van Fugitive Cinema. Vervolgens komen Fugitive Cinema’s twee ‘off-television productions’ aan bod, sociale documentaires bestemd voor de televisie “maar die er eigenlijk niet op mochten”. SOS Fonske (1968) toont een turbulente dag in het leven van Fons Noydens, wiens inboedel wordt geveild om zijn schulden af te lossen. In De Dood van een Sandwichman (1971) gebruikt Fugitive Cinema de publieke begrafenis van wielerbelofte Jean-Pierre ‘Jempi’ Monseré als kapstok om de wantoestanden in de wielersport aan te kaarten. Door middel van guerilla-stijl interviews met aanwezige wielrenners, sponsors, fans en politici leveren ze een vernietigende kritiek op de commerciële uitbuiting van wielrenners in Vlaanderen.

Inleiding door Atalya De Cock, Katrijn Bekers en Sofia Van Laer.

♬ Voor je mooie ogen (Henri Storck, 1929) – 8′
♬ Op de boorden van de camera (Henri Storck, 1930) – 10′
♬ La Perle (Henri d’Ursel, 1929) – 33′
♬ M. Fantômas (Ernst Moerman, 1937) – 24′

Het surrealisme had in België niet alleen een grote impact op vooruitstrevende dichters en kunstenaars, het markeerde tijdens het interbellum onmiskenbaar ook de lokale experimentele film. Zo maakte Henri Storck in samenwerking met Félix Labisse de experimentele kortfilm Voor je mooie ogen (1929) over een jongeman die een glazen oog kocht en het per post verstuurt. In de vroege jaren dertig maakte Storck ook enkele compilatiefilms die volop gebruik maken van surreële juxtaposities zoals in Op de boorden van de camera (1930).

Andere echo’s van het surrealisme treffen we aan in La Perle (1929), die Henri d’Ursel maakte in samenwerking met Georges Hugnet, en M. Fantômas (1937) van Ernst Moerman. In al deze kortfilms komen we in een wereld terecht met bizarre voorvallen, onirische personages, unheimliche locaties, de onvermijdelijke amour fou, uit hun context gerukte banale voorwerpen en herinneringen aan de serials van Feuillade. (SJ)

Inleiding door Steven Jacobs.

The Phantom of the Operator is een found-footagefilm dat een weinig bekend hoofdstuk in de arbeidsgeschiedenis belicht uit de 20ste eeuw. De telefoongeesten of ‘stemmen met een glimlach’ hingen aan de lijn, terwijl ze de juiste kabels met elkaar verbonden om zo mensen met elkaar te verbinden. Een stressvolle en vaak onderbetaalde job die vooral door vrouwen werd uitgeoefend. Zij waren de centrale arbeidskrachten ten tijde van de rijzende opkomst van telecompagnieën in een steeds meer geglobaliseerde wereld.

Met haar eigenzinnige blik, research en humor verzamelde de Canadese filmmaker Caroline Martel een duizelingwekkende reeks van meer dan honderd filmfragmenten. We zien zelden vertoonde industriële, reclame- en wetenschappelijke bedrijfsfilms die tussen 1903 en 1989 in Noord-Amerika door Bell en Western Electric werden geproduceerd. Deze beelden transformeerde Martel op poëtische wijze in de montage tot een droomachtig document. In de klankband herrijst een van de eerste elektronische muziekinstrument: de ondes-Martenot. Nu de job van telefonistes is overschaduwd door de komst van geautomatiseerde systemen, biedt dit kunstige stukje arbeidsgeschiedenis ook een kritische kijk op vrouwenarbeid, industrialisatie en de snel veranderende communicatietechnologie.

Inleiding door Steven Jacobs

Luistervinken in San Francisco 

Een ijle trompetmelodie, dromerig hondengeblaf en elegante avondschaduwen zetten de toon. De professionele afluisteraar Harry Caul krijgt de geheime opdracht om een jong koppel te volgen. Vanuit een vogelperspectief op Union Square in San Francisco neemt hij met zijn collega Stan een cryptisch gesprek op tussen deze man en vrouw. De haarfijne analyse van deze bandopname leidt Harry naar een duistere herinnering aan een vorige zaak. Paranoia en obsessie liggen hem op zijn beurt op de loer.

In The Conversation (1974) horen we een ingenieuze klankband die tegelijkertijd ook een geslepen karakterstudie kracht bijzet.
Een alom gelauwerde film van de hand van Francis Ford Coppola. Kom onder een blote hemel van harte mee kijken en luistervinken in de prachtige binnentuin van het voormalige stilte oord in Cinema Theresia.

i.s.m. Kuleshov, welkom vanaf schemering rond 22u00 in Theresianenstraat 9.

“This song of the Man and his Wife is of no place and every place; you might hear it anywhere, at any time.”

Met deze innemende woorden opent Friedrich Wilhelm Murnau zijn opus magnum Sunrise: A Song of Two Humans. Met Janet Gaynor en George O’Brien in de hoofdrol, laten we ons door de notoire, Duitse fantast onderdompelen in een tegelijk duister en minzaam liefdesverhaal. Na een bevlieging van krankzinnige moordlustigheid, herontdekt een doorsnee boer de liefde voor zijn vrouw tijdens een excursie naar de grootstad. Met deze filmparel oscilleert Murnau samen met zijn scenarist Carl Mayer van het romantische melodrama naar de gotische thriller, van het onder maanlicht glinsterende platteland naar de drukke extase van de metropool.

Sunrise: A Song of Two Humans is de eerste Amerikaanse filmproductie van Murnau, nadat hij zich met onder meer Nosferatu, eine Symphonie des Grauens (1922), Der letzte Mann (1924) en Faust (1926) reeds had opgewerkt tot één van de vlagvoerders van het Duits expressionisme. Kosten noch moeite werden gespaard bij de productie van de film. De gesynchroniseerde soundtrack, de geforceerde perspectieven, de kaleidoscopische splitscreens, de georchestreerde long takes, … allen dragen ze bij aan de gegronde status van de film als één van de absolute meesterwerken uit het Westerse filmcanon. Niet voor niets de eerste Academy Award-winnaar ooit. (ADM)

Inleiding door filmwetenschapper Alexander De Man.

Van zijn langspeeldebuut Fear and Desire (1953) over Dr. Strangelove (1964) tot Full Metal Jacket (1987): doorheen zijn oeuvre richt grootmeester Stanley Kubrick zijn blik herhaaldelijk op de morele complexiteit van oorlog. Hij bedient zich daarbij van uiteenlopende filmische ingrepen en stijlen, maar zijn meest rechttoe rechtaan activistische anti-oorlogsfilm is wellicht Paths of Glory (1957).

In de Franse loopgraven en hoofdkwartieren van de Eerste Wereldoorlog tonen de oversten weinig deontologische scrupules en nemen ze het niet al te nauw met de levens van de soldaten in de frontlinie. Kolonel Dax (Kirk Douglas) voert een haast vergeefse strijd tegen de legertop en de onmenselijke oorlogsbureaucratie om de levens van zijn makkers te vrijwaren. Door de hevige kritiek op het militaire apparaat kwam de film pas achttien jaar na zijn première uit in Frankrijk en ook in andere landen werd door politieke en militaire leiders werk gemaakt van een vertoningsverbod.

Binnen de Film-Plateaufocus op de long take kan Paths of Glory niet ontbreken. De iconische long takes, met als orgelpunt de indrukwekkende loopgraafscène, zijn toonbeelden van Kubricks cinematografisch vernuft en onderstrepen krachtig de ontluisterende en beklemmende oorlogssituatie. Een nog geen dertig jaar oude Stanley Kubrick etaleert hier de messcherpe combinatie van visuele grandeur en duistere psychologische analyse die van hem een absoluut boegbeeld van de naoorlogse cinema zal maken. (BDS)

Inleiding door mediawetenschapper Ben De Smet.

In dit meesterwerk uit de Franse Nouvelle Vague volgen we een jonge zangeres, Cléo (Corinne Marchand), die vol angst haar kankerdiagnose afwacht. Agnès Varda koos er bewust voor om de filmtijd quasi exact te laten overlappen met de diëgetische tijd. Want, zo stelt Varda, als de tijd en de duur reëel zijn, zijn de wegen die Cléo aflegt dat ook. In het anderhalf uur dat de film bestrijkt, zien we hoe Cléo worstelt met een soort geïnternaliseerde male gaze op haar eigen zijn. Als de diagnose klopt, zou dit Cléo beroven van haar schoonheid. “Lelijk zijn is de dood, en zolang ik mooi ben, leef ik”, besluit ze. Varda beklemtoont deze objectiverende blik door haar camera niet te laten afwijken van Cléo die constant naar zichzelf staart in talloze Parijse spiegels. Na het repeteren van een nieuw nummer uit haar repertoire beslist Cléo dat ze niet langer wil voldoen aan die onderdrukkende blik. Wanneer ze zich ontdoet van haar pruik, kiest ze voor vrijheid en transformeert ze van object in subject. We zien plots hoe zíj de wereld rondom zich ervaart in plaats van omgekeerd. (EC)

Inleiding door filmmaakster Julie Daems

Wie sociaal bewogen cinema zegt, zegt soberheid en naturalisme. Zwaargewichten als Vittorio De Sica, de broers Dardenne en Ken Loach bedienen zich al decennialang van authentieke decors, (schijnbaar) eenvoudige verhalen en onprofessionele acteurs, om zo dicht mogelijk bij de sociaal relevante bron te blijven.

Mike Leigh, samen met Loach een van de vaandeldragers van het Britse sociaalrealisme, bedient zich ook van de soberheid en het naturalisme van het sociaalrealisme, maar verpakt die in artistieke en nadrukkelijk filmische vormen. Resultaat zijn onvervalste arthouse films waarin een poëtische en bespiegelende toon en een sterke sociaal urgentie en emotionele impact hand in hand gaan.

Laatbloeier Leigh (°1943) eiste pas in de jaren ’90 zijn plaats op met films als Naked en het Gouden Palm-winnende Secrets & Lies in 1996. In het ambitieuze en ontroerende Secrets & Lies verweeft Leigh uiteenlopende verhaallijnen en sociale thema’s tot een intiem en verbluffend sterk geacteerd geheel. (BDS)

Inleiding door filmwetenschapper Ben De Smet.

Deze Palme d’Or-winnaar van 1999 is een grimmige, uiterst realistische tour de force die je volledig meezuigt in het keiharde leven van de jonge Rosetta (Émilie Dequenne). Samen met haar alcoholistische en promiscue moeder woont ze in een stacaravan ergens in de buitenwijken van Seraing. Hoewel ze eigenlijk nog maar een tiener is, heeft Rosetta maar één doel in haar leven: het vinden van een job. De gebroeders Dardenne slagen er wonderwel in om deze vastberaden, zelfs obsessieve, doch doodgewone tiener te laten schitteren zonder te idealiseren, nuance te verliezen of te vervallen in sentimentalisme. Het resultaat van de typerende cinéma verité-stijl van de Dardennes is dat de plot geheel ondergeschikt is aan de ervaring van de protagonist. Zo fixeert de camera zich als een soort bezetene op haar doen en laten en wordt de toeschouwer amper ruimte gegeven om zelf wat rond te kuieren in het dorre universum van de film. Dit lijkt op het eerste gezicht een beperking te zijn, maar blijkt uiteindelijk de ultieme onthullende kracht van Rosetta. (EC) 

Inleiding door filmwetenschapper Eduard Cuelenaere.

Een ongeboren dochter vertelt in 1902 het verhaal van haar Afro-Amerikaanse familie uit de Gullah gemeenschap. Ze wonen al vele jaren op een zuidelijk eiland voor de kust van South Carolina. Op deze dag komen ze samen om hun voorouders te vieren voordat sommigen van hen naar het meer noordelijke vaste land vertrekken.

Daughters of the Dust is een betoverende film waar een diep indigoblauw zijn sporen nalaat op de oude handen van de matriarch Nana Peazant, in het pas geverfde textiel van de vrouwen en aan de horizon van de gebroken witte stranden van de Sea Islands. Dash verweeft familieherinneringen van haar eigen vader, anekdotes en symbolische visuele motieven tot uiterst sfeervolle taferelen. We volgen geen heldere lineaire verhaallijn, in tegendeel, de film werd gelauwerd voor zijn non-conventionele structuur en elegantie. Dash brengt meer een gemoedstoestand over die schippert tussen melancholie en hoop, dan de exacte vertaling van wat er in de creoolse dialogen gezegd wordt. Daughters of the Dust is Dash haar eerste langspeelfilm en was tevens ook de eerste grote bioscooprelease voor een zwarte filmmaakster in de Verenigde Staten. (JD)

Inleiding door filmmaakster Julie Daems

Violet portretteert het verdriet en rouwproces van de vijftienjarige Jesse na de dood van zijn vriend Jonas. Nadat Jesse bij het begin van de film getuige is van de willekeurige, dodelijke steekpartij op zijn vriend, toont de rest van de film hoe de tiener worstelt om in het reine te komen met zichzelf en zijn omgeving. Het verhaal speelt zich af in de buitenwijken van een grote stad, een doorsnee en herkenbare Vlaamse verkaveling. De statische camera observeert geduldig Jesse zijn groeiende eenzaamheid en de moeilijke interacties met zijn ouders en groep BMX-vrienden. Uit de weinige conversaties en momenten als de voorzichtige ontmoeting met Jonas’ vader, de gespannen relatie met zijn eigen ouders, de confrontatie met zijn vrienden, blijkt dat de tiener niet in staat is om vragen over het traumatische voorval te beantwoorden en zich langzaam isoleert.

Het speelfilmdebuut van Bas Devos ging in première op het filmfestival van Berlijn in 2014. Violet is een visuele vertelling opgebouwd uit een langzame opeenvolging van zorgvuldige composities en zonder duidelijke plot gedreven structuur. De indrukwekkende long takes in 4:3 cadrage, camerawerk van Nicolas Karakatsanis, gecombineerd met selectieve omgevingsgeluiden dragen bij aan de verstilde sfeerschepping en accentueren de innerlijke gevoelswereld van de tiener. (AS)

Inleiding door UGent-doctoraatsstudente Annelies Staessens.
In haar onderzoek bestudeert ze de cinematografische ruimte als reflectie op de reële verstedelijkte omgeving in Vlaanderen.

De enige langspeelfilm van de Belgische kunstenares Ana Torfs is gebaseerd op de zogenaamde conversatieschriften van Beethoven, de notitieboekjes die familieleden, kennissen en vrienden in staat stelden om met de doof geworden componist te communiceren.

Zijn woorden staan er niet bij, spreken kon hij immers nog. Dat levert een fascinerend negatief portret op. Het hoofdpersonage blijft buiten beeld, en zijn woorden horen we al evenmin. Met behulp van long takes worden zorgvuldig uitgelichte tableaux vivants gecreëerd die verstilde personages in huiselijke interieurs laten zien. Met dit tijdloze, kleine meesterwerk plaatst Torfs zich in de traditie van de modernistische cinema van Bresson, Dreyer en Straub & Huillet.

Deze gerestaureerde versie wordt ingeleid in de vorm van een Q&A met kunstenares Ana Torfs. 

Fien Troch neemt ons mee in de belevingswereld van Kid, een zevenjarige jongen die samen met zijn moeder en iets oudere broer Billy op een boerderij woont. De moeder heeft het als alleenstaande vrouw met financiële problemen niet makkelijk. Wat er precies speelt is niet helemaal duidelijk, aangezien we het verhaal beleven door de ogen van de broertjes. Zo worden er dieren gedeporteerd, vangen we flarden van telefoongesprekken met schuldeisers op en gebeuren andere conversaties net buiten gehoorsafstand. De film toont het pijnlijke verdriet van de jongens die elk op hun manier met een intens ontwrichtende situatie omgaan. Een moeilijke zoektocht naar ouderliefde.

Met een vaste frontale camera, meestal geplaatst op ooghoogte van de kinderen, wordt de wereld van Kid op minimalistische wijze geregistreerd. De lange, statische shots hebben veel aandacht voor de ongemakkelijke, kille, sfeer van de typisch Vlaamse huiskamers en stillevens. De natuur, en in het bijzonder het bos, wordt met eenzelfde soberheid in beeld gebracht maar krijgt doorheen de film en zeker voor Kid een belangrijke waarde als plek van vrijheid, warmte en harmonie.

Inleiding door UGent-doctoraatsstudente Annelies Staessens. In haar onderzoek bestudeert ze de cinematografische ruimte als reflectie op de reële verstedelijkte omgeving in Vlaanderen.

‘Het Open Oog’

Het Open Oog is een film over toeschouwer zijn, streetwise institutionalisme en het verlangen naar het maken van kunst. Desmet observeerde het creatieproces van een performance van scenograaf Jozef Wouters, politiek theater gecreëerd met niet-professionele performers uit alle hoeken van de wereld. De film navigeert tussen participatie en observatie, het publieke en het private.

Programmatie in het kader van From the scenic essay to the essay-exhibition, een driedaags symposium (27-29/04/22) dat ruimte geeft aan onderzoekers, kunstenaars en curatoren die zich in hun praktijk verhouden tot de vorm van het essay. Bij ‘essay’ wordt vaak gedacht aan Michel de Montaigne’s Essais, één van de grondlegger van het essay als literair genre. Vanaf de 20ste eeuw maakt het essay als vorm ook zijn intrede binnen cinema als ‘essay-film’. From the scenic essay to the essay-exhibition bouwt verder op deze ontwikkelingen en presenteert projecten en onderzoek waarbij de vorm van het essay zich op uiteenlopende wijze manifesteert binnen andere artistieke disciplines zoals performance, dans of fotografie en als tentoonstellingsvorm.
Meer info over het symposium.

Rosine Mbakam interviewt haar vriendin en landgenote Delphine, een Kameroense vrouw die na de dood van haar moeder op weinig bijval kon rekenen van haar vader. Op heel jonge leeftijd werd ze verkracht en belandde later ook in de prostitutie. Het leek de enige manier om haar dochter te kunnen onderhouden. Om aan haar lot te ontsnappen huwde ze later een Belgische man die drie maal haar leeftijd heeft. Het zou de belofte zijn voor een betere toekomst in Europa voor haar en haar kind. Enkele jaren later ziet Delphine ook in dat die Europese droom een illusie was.

Rosine brengt met een bijzondere aandacht voor de zwaarte van Delphines verhaal ook een dosis lichtheid en inkijk in een bijzondere vriendschap, bijvoorbeeld wanneer Delphine Rosine haar haren invlecht. Les Prières de Delphine is Mbakam haar derde documentaire film. Met haar debuut, Les deux visages d’une femme Bamiléké (2016), maakte ze internationaal furore en werd geprezen voor haar gevoeligheid en aandacht waarmee ze de vrouwen uit haar omgeving in hun kracht weet te verbeelden, zoals ook nu de moedige Delphine.

In aanwezigheid van regisseuse Rosine Mbakam die de film komt inleiden.

Dagelijks doorkruist Diouana, een jong Senegalees meisje, de straten van Dakar op zoek naar een broodwinning. De werkloosheid is groot in de hoofdstad, zeker voor vrouwen. Op slinkse wijze wordt ze naar Frankrijk gelokt door een rijk bourgeoisie koppel. Daar neemt ze een baan aan als hun huishoudster, maar snel wordt al haar vrijheid er ontnomen.

Wanneer de dagelijkse vernederingen zich opstapelen, verliest Diouana letterlijk haar stem. Sembène benadrukt dit stilzwijgen en Diouana wordt een symbolisch personage voor alle stemlozen in de wereld. Tegelijk onthult hij ook Diouana’s immense waardigheid en groeiende kracht.

Ousmane Sembène is een van de prominente pioniers van de sub-Sahara Afrikaanse cinema. Na de onafhankelijkheid van Senegal in 1961, startte hij er zijn eigen producties en wou via films Afrikaanse verhalen tot bij een groot publiek brengen. Tot voorheen was het wettelijk verboden (Le Décret Laval) voor Afrikanen in de Franse koloniën om films te maken en zo expressie te geven aan hun artistieke, culturele of politieke visie.

the names have changed, including my own and truths have been altered (Onyeka Igwe, Verenigd Koninkrijk-Nigeria, kleur, 2019, 24′)

La Noire de… wordt voorafgegaan door een kortfilm van de hedendaagse Britse filmmaakster Onyeka Igwe. Ze brengt ode aan haar grootvader en zijn geboorteland Nigeria door een geschiedenis te vertellen op vier verschillende manieren: via een volksverhaal van twee broers; via een VHS-tape van een Nollywood TV-serie; via een verhaal van de familiepatriarch en via de eigen dagboekaantekeningen die ze maakte tijdens haar eerste bezoek aan Nigeria.

Inleiding door filmwetenschapper Alexander De Man.

“Omar is dood!”, riep een stem in Dakar op 11 mei 1973. De oudste van de familie Blondin Diop, een jonge militante filosoof en de welbespraakte maoïst in La Chinoise van Jean-Luc Godard, had naar verluidt zelfmoord gepleegd in zijn gevangeniscel op het eiland Gorée. Zijn familie en vrienden geloofden er niets van en eisten dat er licht zou worden geworpen op deze politieke misdaad. Een spook doolt rond in de Senegalese hoofdstad, die zelf in staat van onrust verkeert.

Juste Un Mouvement is een vrije interpretatie van La Chinoise, een film van Jean-Luc Godard die in 1967 in Parijs werd opgenomen. Door de rollen en personages vijftig jaar later in Dakar te herschikken en de plot te actualiseren, biedt deze nieuwe versie een meditatie over de relatie tussen politiek, rechtvaardigheid en herinnering. Omar Blondin Diop, de enige echte maoïstische student uit de oorspronkelijke film, is niet meer in leven maar wordt nu het hoofdpersonage.

Uitsluitend opgenomen met niet-professionele acteurs en met de verschijningen van Omar Blondin Diop’s broers en vrienden, voert iedereen in deze film zichzelf op: een filmmaker, een rapper, een dichter, een Chinese arbeider, een Shaolin meester, een Senegalese intellectueel, de minister van Cultuur van Senegal en de vice-president van de Volksrepubliek China.

Inleiding door kunstwetenschapper Joséphine Vandekerckhove.

Julien besluit de echtgenoot van de ravissante Florence, zijn minnares, te vermoorden. De twee zijn smoorverliefd op elkaar en hebben afgesproken de perfecte misdaad te plegen. Maar net als alles volgens plan lijkt te verlopen, brengt een bizar voorval hun plan in groot gevaar. Julien moet terug naar de plaats delict om een bewijsstuk op te halen dat hij per ongeluk is vergeten. Niet ver weg, op een terras, wacht Florence op hem. Als ze plotseling de auto van Julien ziet wegscheuren, probeert ze wanhopig te begrijpen wat er aan de hand is. Deze meeslepende neo-noir klassieker is de tweede langspeler van de Franse regisseur Louie Malle en blijft onvergetelijk door de vertolkingen van de Franse actrice Jeanne Moreau en Maurice Ronet en de sfeervolle muziek die gekleurd wordt door de trompettonen van jazz-legende Miles Davis.

Inleiding door filmwetenschapper Eduard Cuelenaere.

MET Ben Brahim

De jonge landbouwer Abdelwahad (Ben Brahim) wordt na de dood van zijn vader het gezinshoofd. Ontmoedigd door het harde plattelandsleven en het onvermogen om het gezin te onderhouden, wil Abdelwahad de wijde wereld intrekken en onderneemt hij stappen om naar Frankrijk te emigreren. Zijn moeder, een sterke en op tradities gestelde vrouw, probeert hem daarvan te weerhouden. Ondanks deze adviezen en andere hindernissen trekt Abdelwahad er toch op uit. Als eerste Marokkaanse film die geselecteerd werd voor het Filmfestival van Cannes, groeide Alyam Alyam tot een filmklassieker en een ingetogen parel uit Afrikaanse plattelandsfilm. Deze film werd gerestaureerd door de Cineteca di Bologna/L’Immagine Ritrovata, in samenwerking met Ahmed El Maanouni als een project van The Film Foundation’s World Cinema Project. (LC)

Deze film wordt ingeleid door Alexander De Man en Salma Mediavilla Aboulaoula.

Als hulde aan de recent overleden cineast Gustav Deutsch, herneemt Film-Plateau één van zijn latere werken. In Shirley: Visions of Reality (2013) wordt dertig jaar Amerikaanse geschiedenis verteld via tableaux waarin de vrouw Shirley de hoofdrol speelt. De episodes worden gebald in reanimaties van schilderijen van Edward Hopper. Deze ode aan de Amerikaanse modernist wiens oeuvre hoogst filmisch oogde en heel wat cineasten inspireerde, benadrukt het onlosmakelijke verbond tussen de audiovisuele en beeldende kunsten. Het bijzondere licht, de geabstraheerde figuurschetsen en uitgesproken kleuren worden indrukwekkend vertaald naar een bewegende beeldcompositie. Gustav Deutsch verraste met deze strak gecomponeerde film na een uitgebreide carrière uitgebouwd te hebben als found footage filmmaker. De eigenheden van het medium film staan meestal centraal in zijn knappe experimentele cinema gebaseerd op documentair materiaal zoals de serie Film Ist. (1998-2002) en Welt Spiegel Kino (2005). De muziek in Shirley is van Christian Fennesz. (SV)

In een opeenvolging van gestileerde long takes toont Chantal Akerman diverse locaties van New York, waar ze begin jaren zeventig woonde. De voice-over, ingesproken door Akerman, reciteert de brieven die haar moeder haar zond tijdens haar verblijf daar. De tekst schets een intieme portret van de moeder-dochterrelatie, met emotionele overpeinzingen en beschouwingen van kleine alledaagse en familiale gebeurtenissen. Daartegenover staan monotone beelden van Manhattan, met metrostellen en pendelaars, alsook bevreemdende, verlaten straten. Akermans avant-garde documentaire is een tijdsdocument van deze stad en tevens een persoonlijke beschouwing over stedelijke vervreemding en ontheemding. (LC)

Deze film wordt ingeleid door Joséphine Vandekerckhove.

MET Hanna Schygulla en Giancarlo Giannini

Lili Marleen staat niet enkel bekend als het gevierde lied uit 1939, maar ook als een melodrama zoals enkel R. W. Fassbinder ze kon maken. Deze adaptatie van een semi-autobiografische roman van Lale Andersen – die als Duitse singer-songwriter bekend werd met het bewuste lied – gaat over de verboden liefde tussen de Duitse cabaret-zangeres Willie (Hanna Schygulla) en de Zwitsers-joodse componist Robert (Giancarlo Giannini). Een niet onbelangrijk detail is dat deze romance zich afspeelt tijdens de Tweede Wereldoorlog, met als klap op de vuurpijl dat Willie’s werk warm wordt onthaald in nazikringen, terwijl Robert een actief lid is van een verzetsgroep. Meer nog kan Lili Marleen worden gezien als een postmodern meesterstuk dat sterk voor was op zijn tijd. Zo is de gekozen esthetiek overduidelijk gebaseerd op de stijl van de vele nazi-melodrama’s uit de oorlogsperiode, maar wordt deze dermate in de verf gezet dat de onderliggende, vaak verhulde zedenles naar het oppervlak wordt getild. Deze op ironie gebaseerde deconstructie van de nazimoraal werd bij het uitkomen van de film echter niet echt begrepen, noch gesmaakt. (EC)

Deze film wordt ingeleid door Ben De Smet.

Charles Dekeukeleire liet zich in de jaren twintig en dertig van vorige eeuw beïnvloeden door de Europese experimentele cinema en de montagetechnieken van Eisenstein. Dit leverde inventieve films op als Impatience (1928), waarmee hij zich inschreef in een avant-gardistische traditie. In 1937 nam hij de verfilming voor zijn rekening van een toneelstuk van Herman Teirlinck, ‘De vertraagde film’. Hij koos voor niet-professionele acteurs en bracht met de opnames van de film het Vlaamse platteland onder de aandacht. Waar Teirlinck de conventies van tijd wilde verstoren, koos Dekeukeleire consequent voor dialectische montage, dubbeldrukken, slowmotion en allerlei ongeziene camerastandpunten. De film gaat over een zwerver met bovennatuurlijke gaven. Door middel van zijn ‘kwade oog’ terroriseert hij een dorpsgemeenschap. Flashbacks brengen aan het licht dat de zwerver een wreed passioneel drama heeft overleefd en eeuwig op zoek is naar verlossing. (SV)

In de oerklassieker Bronenosets Potemkin (1925) verbeeldt Sergei Eisenstein de matrozenopstand op het gelijknamige oorlogsschip tijdens de Eerste Russische Revolutie in 1905. Wanneer enkele matrozen weigeren het bedorven voedsel te eten dat ze krijgen voorgeschoteld, antwoordt de legerleiding met ijzeren hand. Hevige gevechten breken uit en de muiterij geeft aanleiding tot een grootschalige opstand aan het vasteland. In het gewelddadige kluwen van de Potemkinmuiterij vindt Eisenstein geschikt materiaal om zijn montagetheorieën te vertalen naar de filmpraktijk. Door middel van een resem innovatieve, experimentele technieken mikt Eisenstein doeltreffend op de empathie en betrokkenheid van het publiek, met de trappenscène als legendarische uitschieter. Ondanks zijn expliciet Russisch-propagandistische motieven groeit de film ook buiten de Russische grenzen uit tot een hit, vaak tot ongenoegen van de plaatselijke overheden. Bronenosets Potemkin is dan ook veel meer dan een politiek geïnspireerde herdenking van de revolutionaire wortels van Communistisch Rusland. Het is een icoon van de Sovjetcinema, een pionier op het gebied van filmmontage en een inspiratiebron voor generaties van vermaarde regisseurs. (BDS)

Met live improvisatie door Bart Maris en de studenten van het conservatorium.

MET Harold Lloyd

Het beeld van Harold Lloyd die bengelt aan een klok aan de gevel van een wolkenkrabber, hoog boven de straten van Los Angeles, is wellicht een van de beroemdste iconen van de Amerikaanse stille slapstick comedy, een vorm van humor gebaseerd op pure actie en fysieke beweging. De confrontatie met de stedelijke moderniteit en de architectuur van de grootstad is een terugkerend motief in de slapstick cinema van de jaren 1910 en 1920 maar wordt hier letterlijk gevisualiseerd met behulp van uitgekiende camerastandpunten en Lloyds indrukwekkende stuntwerk. Een architecture of attractions! (SJ)

Met live pianobegeleiding door Hilde Nash.

Deze film wordt ingeleid door Hilde D’Haeyere.

MET Wallace Ford, Leila Hyams, Olga Baclanova en Roscoe Ates

Gebaseerd op een kortverhaal van Tod Robbins, vertelt Freaks het verhaal van een rondtrekkend circus waarbij zogenaamde ‘freaks’ onder de knoet worden gehouden door hun collega’s die wél onder de noemer van ‘normale mens’ vallen. Wanneer blijkt dat Cleopatra enkel en alleen wil trouwen met Hans omwille van zijn erfenis (en er tegelijkertijd een affaire met Hercules op nahoudt), beslissen de ‘freaks’ om Cleopatra te laten ervaren wat het is om als ‘freak’ te worden bestempeld. Waar vele regisseurs vandaag op provocatieve wijze de grenzen van censuur uitdagen door in te zetten op het zogezegd abjecte, pakt Todd Browning het terecht anders aan: wat op het eerste gezicht een horrorfilm lijkt te zijn, is eigenlijk een diepmenselijk drama waarbij de regisseur aantoont dat achter de anders gevormde façade iets prachtigs schuilgaat. Hoewel de film destijds flopte aan de box office, is Browning erin geslaagd om Freaks als cultklassieker in de annalen van de filmgeschiedenis te schrijven. (EC)

MET Jeanne Moreau, Marcello Mastroianni en Monica Vitti

Samen met L’Avventura (1960) en L’Eclisse (1962) vormt La Notte de modernistische trilogie van Antonioni over eenzaamheid, vervreemding en ennui in de moderne grootstad. De indrukwekkende openingsgeneriek zet meteen de toon: een camera daalt met de bouwlift van de door Gio Ponti en Pier Luigi Nervi ontworpen Pirelli-toren naar beneden, terwijl het stadslandschap van Milaan in de gladde glasvlakken wordt weerspiegeld. Antonioni zet als een schaakmeester zijn personages neer in de nieuwe modernistische ruimten in het centrum en de periferie van Milaan. (SJ)

MET Lori Petty

Een geconsolideerd, patriarchaal normenkader ontwricht je best door er op groteske wijze met een feministische tank overheen te walsen. Dat is dan ook wat Rachel Talalay Lori Petty triomfantelijk laat doen in haar balsturige verfilming van de post-apocalyptische comic books van Tank Girl, oorspronkelijk geschreven door Jamie Hewlett en Alan Martin. Het stoeierige Tank Girl maakt in kleurrijke tinten gewag van de dappere antiheld Tank Girl (Lori Petty), die samen met Jet Girl (Naomi Watts) de strijd aanbindt met de omineuze Water & Power Company om ’s werelds laatste waterbron te vrijwaren. Passend muzikaal palet werd samengesteld door Courtney Love terwijl Catherine Hardwicke het productiedesign voor haar rekening nam. Zodoende schept de film een carnavaleske ruimte waarin de draak wordt gestoken met al wat dominant en gevestigd is. De productie liep echter niet van een leien dakje en vooral tijdens de montage gingen de (uitsluitend mannelijke) producenten stevig met het mes door de scènes waarin dildo’s, castraties of penetraties te zien waren. Resultaat is en blijft echter een notoire cultklassieker. Een vreemde eend in de bijt van het superheldengenre. Een onontbeerlijke film. (ADM)

De Eiffeltoren, het icoon van de stedelijke moderniteit bij uitstek, inspireerde tal van dichters, schilders, fotografen en cineasten. In 1929 celebreerde de Franse cineast René Clair het beroemde monument met La Tour, waarin de nieuwe ruimtelijke principes van dynamische interacties en transparantie aan de hand van het medium film worden geëxpliciteerd. Diezelfde voorkeur voor de dynamiek van het grootstedelijke spektakel vinden we in De Maasbruggen van grafisch ontwerper Paul Schuitema, die eveneens de nieuwe architectuur van staal als een kijkmachine op de stad presenteert. In The Black Tower (1987) wisselt John Smith shots van een zwart gebouw af met zwarte frames. Met behulp van een voice-over, uitgekiende camerastandpunten en ingenieuze montage wordt een spannend verhaal geconstrueerd waarbij de protagonist steeds achtervolgd wordt door een mysterieuze, zwarte toren. (SJ)

Deze film wordt ingeleid door Steven Jacobs.

In de documentaire The Event belicht de Oekraïense regisseur Sergey Loznitsa de Augustusstaatsgreep in 1991. Uit onvrede met Gorbatsjovs gematigde politiek en groeiende toenadering tot het westen besluiten enkele hooggeplaatste KGB’ers om Gorbatsjov in het nauw te drijven en tot aftreden te dwingen. Onder aanvoering van Jeltsin komt een tegenbeweging op gang die kan rekenen op de spontane steun van een massa burgers en, niet onbelangrijk, de legerleiding. De putsch die de communistische USSR moest redden wordt zo neergeslagen en leidt uiteindelijk ironisch genoeg tot haar val, met Jeltsin als eerste president van post-Sovjet-Rusland. Loznitsa’s documentaires, alsook zijn fictiefilms zoals onder andere The Joy (2010) en A Gentle Creature (2017), worden gekenmerkt door maatschappelijke relevantie en een scherpe filering van Ruslands socio-politieke klimaat. In de Augustusstaatsgreep vindt hij een complexe historische gebeurtenis, vol politieke paradoxen, die niet eenvoudig te herleiden is tot goeden vs. slechten of winnaars vs. verliezers. De mislukte coup betekende het onherroepelijke einde van een sociale utopie voor de een, het begin van de Russische democratie voor de ander. Uitsluitend steunend op originele zwart-witbeelden verkent Loznitsa die ambiguïteit met scherpte en diepgang, zonder in simplistische verklaringen te vervallen. (LS)

MET Betty Hutton, Eddy Bracken en William Demarest

Om het jaar feestelijk af te sluiten brengt film-plateau u The Miracle of Morgan’s Creek, een knotsgekke eindejaarskomedie van Preston Sturges die met zijn uiterst gevatte dialogen de Screwball comedy naar een ongekend niveau tilde. In een klein drop uit het Midden-Westen genaamd Morgan’s Creek beleeft Trudy Kockenlocker (Betty Hutton) zonder het medeweten van haar vader, de politiebaas van het dorp (William Demarest), een wilde nacht op het afscheidsfeest van een groep jonge soldaten. De volgende ochtend ontwaakt Trudy in een waas en langzamerhand herinnert ze zich de tumultueuze nacht waarin ze een soldaat huwde wiens naam ze vergeten is. Behalve dan dat er een “z” in voorkwam… Was het “Ratzkywatzky” … of eerder “Zitzkywitzky”? Opgenomen in 1942 kende de film een uitgestelde release in 1944. De censoren van de Hays Code werden uiteindelijk omzeild nadat Sturges de film portretteerde als een moraliserende fabel met als intentie te tonen wat er kan gebeuren als een jonge vrouw de adviezen van haar ouders in de wind slaat. U weze gewaarschuwd… Happy holidays! (LC)

Soleil Ô biedt het relaas van een zwarte immigrant die naar Parijs trekt, op zoek naar “zijn Gallische voorouders.” In deze sleutelfilm van de Afrikaanse new wave gaat de Mauritaanse cineast Med Hondo de confrontatie aan met de erfenis van het kolonialisme, de Afrikaanse diaspora en de politieke ontvoogding van het continent. Met een mix aan stijlen — animatie, cinema vérité en elementen uit de Franse nouvelle vague — laat Hondo taal, symboliek, beeld en ritueel voortdurend van betekenis wisselen. Film brengt voor hem nieuwe manieren om identiteit te (her)ontdekken en uit te dragen; die ambitie weet hij in Soleil Ô te vertalen in uitdagende en intrigerende cinema.

Gerestaureerd door Cineteca di Bologna in het L’Immagine Ritrovata laboratory, in samenwerking met Med Hondo.

MET Charles Chaplin en Edna Purviance

Na de Eerste Wereldoorlog overrompelde de Amerikaanse cinema onze filmzalen. Daarbij zaten ook deze drie films van en met Charlie Chaplin. Cinefielen genoten niet alleen van zijn halsbrekende capriolen en verfijnde humor. Ze herkenden zich ook in Chaplins persona van de kleine man die het onrecht van de wereld torst. Dit drieluik rond Chaplin en de schitterende Edna Purviance start met een blik achter de schermen van de cinema, meer bepaald een filmstudio waar men slapsticks in elkaar flanst. In Behind the Screen speelt Chaplin de rol van David, het studiohulpje van Goliath (Eric Campbell). Alles wat David aanraakt loopt verkeerd, behalve wanneer hij de in man verklede Purviance kust. In The Adventurer is Chaplin een voortvluchtige gevangene, die als bij toeval Purviance en haar rijke ouders uit het water (en zo ook zijn hachje) redt. In Shoulder Arms is Chaplin een soldaat aan het front, die erin slaagt de Duitse keizer gevangen te nemen en zo een held wordt… tot hij uit zijn droom wordt gewekt. Deze gewaagde satire op de Grote Oorlog werd Chaplins grootste succes tot dan toe, maar kreeg af te rekenen met censuur, uiteraard vooral in Duitsland. (DB)

Met live pianobegeleiding door Tom Van der Schueren

Charles Dekeukeleire liet zich in de jaren twintig en dertig van vorige eeuw beïnvloeden door de Europese experimentele cinema en de montagetechnieken van Eisenstein. Dit leverde inventieve films op als Impatience (1928), waarmee hij zich inschreef in een avant-gardistische traditie. In 1937 nam hij de verfilming voor zijn rekening van een toneelstuk van Herman Teirlinck, ‘De vertraagde film’. Hij koos voor niet-professionele acteurs en bracht met de opnames van de film het Vlaamse platteland onder de aandacht. Waar Teirlinck de conventies van tijd wilde verstoren, koos Dekeukeleire consequent voor dialectische montage, dubbeldrukken, slowmotion en allerlei ongeziene camerastandpunten. De film gaat over een zwerver met bovennatuurlijke gaven. Door middel van zijn ‘kwade oog’ terroriseert hij een dorpsgemeenschap. Flashbacks brengen aan het licht dat de zwerver een wreed passioneel drama heeft overleefd en eeuwig op zoek is naar verlossing. (SV)

MET Ben Brahim

De jonge landbouwer Abdelwahad (Ben Brahim) wordt na de dood van zijn vader het gezinshoofd. Ontmoedigd door het harde plattelandsleven en het onvermogen om het gezin te onderhouden, wil Abdelwahad de wijde wereld intrekken en onderneemt hij stappen om naar Frankrijk te emigreren. Zijn moeder, een sterke en op tradities gestelde vrouw, probeert hem daarvan te weerhouden. Ondanks deze adviezen en andere hindernissen trekt Abdelwahad er toch op uit. Als eerste Marokkaanse film die geselecteerd werd voor het Filmfestival van Cannes, groeide Alyam Alyam tot een filmklassieker en een ingetogen parel uit Afrikaanse plattelandsfilm. Deze film werd gerestaureerd door de Cineteca di Bologna/L’Immagine Ritrovata, in samenwerking met Ahmed El Maanouni als een project van The Film Foundation’s World Cinema Project. (LC)

In een opeenvolging van gestileerde long takes toont Chantal Akerman diverse locaties van New York, waar ze begin jaren zeventig woonde. De voice-over, ingesproken door Akerman, reciteert de brieven die haar moeder haar zond tijdens haar verblijf daar. De tekst schets een intieme portret van de moeder-dochterrelatie, met emotionele overpeinzingen en beschouwingen van kleine alledaagse en familiale gebeurtenissen. Daartegenover staan monotone beelden van Manhattan, met metrostellen en pendelaars, alsook bevreemdende, verlaten straten. Akermans avant-garde documentaire is een tijdsdocument van deze stad en tevens een persoonlijke beschouwing over stedelijke vervreemding en ontheemding. (LC)

Deze film wordt ingeleid door Joséphine Vandekerckhove.

In de documentaire The Event belicht de Oekraïense regisseur Sergey Loznitsa de Augustusstaatsgreep in 1991. Uit onvrede met Gorbatsjovs gematigde politiek en groeiende toenadering tot het westen besluiten enkele hooggeplaatste KGB’ers om Gorbatsjov in het nauw te drijven en tot aftreden te dwingen. Onder aanvoering van Jeltsin komt een tegenbeweging op gang die kan rekenen op de spontane steun van een massa burgers en, niet onbelangrijk, de legerleiding. De putsch die de communistische USSR moest redden wordt zo neergeslagen en leidt uiteindelijk ironisch genoeg tot haar val, met Jeltsin als eerste president van post-Sovjet-Rusland. Loznitsa’s documentaires, alsook zijn fictiefilms zoals onder andere The Joy (2010) en A Gentle Creature (2017), worden gekenmerkt door maatschappelijke relevantie en een scherpe filering van Ruslands socio-politieke klimaat. In de Augustusstaatsgreep vindt hij een complexe historische gebeurtenis, vol politieke paradoxen, die niet eenvoudig te herleiden is tot goeden vs. slechten of winnaars vs. verliezers. De mislukte coup betekende het onherroepelijke einde van een sociale utopie voor de een, het begin van de Russische democratie voor de ander. Uitsluitend steunend op originele zwart-witbeelden verkent Loznitsa die ambiguïteit met scherpte en diepgang, zonder in simplistische verklaringen te vervallen. (LS)

Als hulde aan de recent overleden cineast Gustav Deutsch, herneemt Film-Plateau één van zijn latere werken. In Shirley: Visions of Reality (2013) wordt dertig jaar Amerikaanse geschiedenis verteld via tableaux waarin de vrouw Shirley de hoofdrol speelt. De episodes worden gebald in reanimaties van schilderijen van Edward Hopper. Deze ode aan de Amerikaanse modernist wiens oeuvre hoogst filmisch oogde en heel wat cineasten inspireerde, benadrukt het onlosmakelijke verbond tussen de audiovisuele en beeldende kunsten. Het bijzondere licht, de geabstraheerde figuurschetsen en uitgesproken kleuren worden indrukwekkend vertaald naar een bewegende beeldcompositie. Gustav Deutsch verraste met deze strak gecomponeerde film na een uitgebreide carrière uitgebouwd te hebben als found footage filmmaker. De eigenheden van het medium film staan meestal centraal in zijn knappe experimentele cinema gebaseerd op documentair materiaal zoals de serie Film Ist. (1998-2002) en Welt Spiegel Kino (2005). De muziek in Shirley is van Christian Fennesz. (SV)

Deze film wordt ingeleid door Joséphine Vandekerckhove.

Ter gelegenheid van de tentoonstelling Copyright Cobra: fotografie, film en drukwerk (in VANDENHOVE tot 15 februari) organiseert Filmplateau een programma gewijd aan films die zijn gerelateerd aan de Deens-Belgisch-Nederlandse kunstbeweging Cobra (1948-1951). Cobra wordt vooral geassocieerd met kleurrijke en expressieve schilderijen maar ook het medium film speelde een belangrijke rol – vooral bij Belgische Cobra-leden als Pierre Alechinsky, Luc de Heusch, Jean Raine en Christian Dotremont. Binnen de context van Cobra werden ook meerdere films gemaakt die het artistieke creatieproces laten zien. Het is geen toeval dat het in beeld brengen van de kunstenaar aan het werk een populaire praktijk werd op een moment dat kunststromingen zoals Cobra of Action Painting een erg lichamelijke schilderstijl propageerden. Ook enkele Nederlandse cineasten leverden een belangrijke bijdrage aan dit subgenre van de kunstdocumentaire. Zo creëerde Johan van der Keuken drie versies van een film over schilder en dichter Lucebert terwijl Jan Vrijman op een spectaculaire wijze Karel Appel aan het werk toont. (SJ)

De films worden ingeleid door Griet Bonne.

In de jaren 1980 werd regisseur Federico Fellini door de nieuwe generatie filmmakers vaak verweten uitverteld te zijn. Het Italiaanse boegbeeld bood met E la nave va weerwoord in de vorm van een komische, gelaagde en bijzonder melancholische mozaïekfilm over de vooravond van de Eerste Wereldoorlog. In de film vangt een gezelschap van excentrieke Europese bourgeois een cruisetocht aan om de as van een bekende operazanger te verstrooien. Het is meteen duidelijk dat de regisseur zich in bekend territorium bevindt en opnieuw een reeks kleurrijke karakterschetsen zal tevoorschijn toveren. Vanzelfsprekend duurt het niet lang alvorens dit assortiment aan decadente industriebazen, rusteloze neurotici en verbeten rokkenjagers met elkaar in de clinch gaan, maar Fellini heeft hier meer dan enkel kolder op het oog. E la nave va vertelt op tedere wijze het verhaal van een lang vervlogen tijd en de historische tragedies die nog in het verschiet liggen. De geknutselde sterrenhemel en verlichte zee vormen de 20^ste eeuw om tot een absurdistisch theaterstuk dat misschien enkel met een wrange glimlach aanschouwd kan worden. (LS)

Deze film wordt ingeleid door Lennart Soberon.

Ter gelegenheid van de grote tentoonstelling Van Eyck: een optische revolutie in het Gentse MSK (van 1 februari tot 30 april 2020) organiseert Film-Plateau een vertoning met documentaires gewijd aan Jan Van Eyck en andere zogenaamde “Vlaamse Primitieven.” België leverde een grote bijdrage aan de geschiedenis van de kunstdocumentaire met pioniers als Henri Storck, Charles Dekeukeleire, Paul Haesaerts en André Cauvin, die in 1939 een baanbrekende kortfilm maakte over Het Lam Gods. Verbale commentaar wordt tot een minimum beperkt en de visuele ervaring van het kunstwerk wordt vertaald tot een film die het statische kunstwerk tot leven brengt met behulp van een mobiele camera en magistrale close-ups. Samen met Cauvins film over Memling werd de film in 1939 vertoond op de Wereldtentoonstelling te New York waar hij een sterke en blijvende indruk naliet. In 1946 maakte Cauvin een newsreel over de De terugkeer van het Lam Gods, toen het beroemde retabel na de Tweede Wereldoorlog als Duitse oorlogsbuit opnieuw naar België werd gehaald. Tenslotte staat de confrontatie tussen schilderkunst en film centraal in André Delvaux’s lyrische filmessay over Diederik Bouts. (SJ)

De vertoning wordt ingeleid door Joséphine Vandekerckhove.

Samen met Roma, città aperta (1945) en Paisà (1946) vormt Germania anno zero (1948) het sluitstuk van wat Rossellini’s ‘oorlogstrilogie’ wordt genoemd. Dit schrijnende portret van een naoorlogs Berlijn toont de overlevingsstrijd van het verweesde jongetje Edmund die, verloren tussen het puin, steelt en honger lijdt. Gecorrumpeerd door het nazisme vermoordt Edmund zijn zieke vader waarop hij tot inkeer komt en op een dramatische wijze zelfmoord pleegt. Rossellini filmde op locatie in de tot puin herleide Duitse hoofdstad om een waarachtig beeld te schetsen van de chaos en vervreemding die de getraumatiseerde bevolking toen beheersten. Germania toont een getormenteerde maatschappij die de rotte vruchten van het fascisme plukt. Langzaam verdwijnen menselijkheid en moraliteit in een grimmig schouwspel waar schijnbaar geen plek meer is voor mededogen. Het desolate karakter van een naoorlogs Duitsland wordt duidelijk onderstreept door een experimentele partituur en documentaire-esthetiek. Let vooral op de slotsequentie, waar Edmund door een verwoest Berlijn doolt. Een parel uit de Italiaanse neorealistische cinema. (SDR)

Deze film wordt ingeleid door Lisa Colpaert.

Carlo Queeckers werd in de vroege jaren 1930 beschouwd als een van de belangrijkste Belgische cineasten. Helaas zijn de meeste van zijn films verloren gegaan. De enige uitzondering is Het leven eener groote abdij (1930). Aan de hand van geënsceneerde tableaus vertelt deze film de geschiedenis van de abdij van Tongerlo, die in 1929 door een zware brand werd geteisterd. Queeckers’ film, die wordt gekenmerkt door een voorliefde voor de long take en voor picturale shotcomposities die aan de vroege Scandinavische film herinneren, is evenwel slechts ten dele bewaard gebleven en zonk volledig weg in de vergetelheid. Recent verzorgde CINEMATEK een digitale reconstructie van de film in samenwerking met docenten en studenten van het Onderzoeksseminarie Film aan de Masteropleiding Theater-en filmwetenschap van de Universiteit Antwerpen. (SJ & GW)

De vertoning wordt ingeleid door Gertjan Willems (Universiteit Gent/Universiteit Antwerpen) en Liesje Baltussen en Carolina Van Thillo (studenten Universiteit Antwerpen).

Met live piano begeleiding door Tom Vander Schueren.

Als verzetsstrijder tijdens WOII, sociaalkritisch filmmaker en kortstondig Pools senator, kwam Andrzej Wajda meer dan hem lief was in aanraking met conflict en trauma. Sterk getekend door zijn eigen verzetsverleden, groeide Wajda uit tot het boegbeeld van de Poolse Filmschool, een groep regisseurs die, beïnvloed door het Italiaanse neorealisme, de gruwelen van de Tweede Wereldoorlog verbeeldde. Voor Les Possédés richt hij zijn scherpe blik op een andere setting, een fictieve politieke broeihaard die hij ontleent aan de vuistdikke roman Boze Geesten (1872) van de Russische grootmeester Fjodor Dostojevski. In een provinciestadje nabij Sint-Petersburg komt de oudere, behoudsgezinde generatie onzacht in aanraking met een groep jonge revolutionairen, vol van zogenaamd ‘westerse’ liberale ideeën. Doorheen Dostojevski’s interne twisten en politieke intriges weeft Wajda metaforische kritiek op het politiek woelige Polen van de jaren 1980. Datzelfde politiek klimaat dwong Wajda voor deze film uit te wijken naar Frankrijk, waar hij een sterke Frans-Poolse cast met onder andere Isabelle Huppert rondom zich verzamelde. Een ambitieuze tragedie die als gezamenlijke vrucht van twee meesters uit de Oost-Europese kunsten stof tot nadenken biedt. (BDS)

Deze film wordt ingeleid door Piet Van Poucke.

Na het succes van zijn speelfilmdebuut À bout de souffle (1960) en Le Mépris (1963) creëert de Frans-Zwitserse cineast Jean-Luc Godard Bande à Part. Een experimentele gangsterthriller waarin twee rusteloze Parijse studenten (Sami Frey en Claude Brasseur) hun gedeelde amoureuze interesse (Godards toenmalige levensgezellin en muze Anna Karina) overtuigen om een overval te plegen in haar eigen huis. De romantische rivaliteit tussen de twee jonge mannen kent echter zowel komische als tragische gevolgen. In deze parel van de nouvelle vague-cinema treedt Godard zelf op als off-screenverteller die de gevoelens van zijn personages omschrijft. De vele geïmproviseerde scènes resulteerden vaak anthologiemomenten, zoals de inmiddels iconische Madison Dance-scène in een Parijs café of het moment waarop het avontuurlijke trio het record breekt om zo snel mogelijk door de museumzalen van het Louvre te rennen. (JV)

De vertoning wordt ingeleid door Joséphine Vandekerckhove.

Al sinds zijn publicatie in 1936 staat Margaret Mitchells Gone With the Wind bekend als ‘The Great American Novel’. Maar wellicht nog bekender is de epische en alom geprezen filmadaptatie door Victor Fleming en George Cukor uit 1939. De film sleepte niet minder dan acht Oscars in de wacht. De adaptatie was niet eenvoudig, onder meer door de lijvige omvang van het originele boek, waardoor de film met zijn originele 3 uur en 58 minuten nog steeds een van de langste Hollywoodfilms aller tijden is. Dit narratieve meesterwerk dramatiseert de dieptes van menselijke passie met grootse intensiteit, brengt het drama van de Amerikaanse Burgeroorlog en de Reconstructie (1861-1877) tot leven, en verbeeldt het leven van Scarlett O’Hara (Vivien Leigh), een verwende en manipulatieve dochter van een rijke plantage-eigenaar in Georgia. De film is weliswaar omstreden door de verbeelding van zwarte stereotypes en ‘lost cause’ mythes, en biedt de kijker een relatief positief beeld van ‘white supremacy’ in het Amerikaanse Zuiden. (RM)

Deze film wordt ingeleid door Lisa Colpaert.

Lili Marleen staat niet enkel bekend als het gevierde lied uit 1939, maar ook als een melodrama zoals enkel R. W. Fassbinder ze kon maken. Deze adaptatie van een semi-autobiografische roman van Lale Andersen – die als Duitse singer-songwriter bekend werd met het bewuste lied – gaat over de verboden liefde tussen de Duitse cabaret-zangeres Willie (Hanna Schygulla) en de Zwitsers-joodse componist Robert (Giancarlo Giannini). Een niet onbelangrijk detail is dat deze romance zich afspeelt tijdens de Tweede Wereldoorlog, met als klap op de vuurpijl dat Willie’s werk warm wordt onthaald in nazikringen, terwijl Robert een actief lid is van een verzetsgroep. Meer nog kan Lili Marleen worden gezien als een postmodern meesterstuk dat sterk voor was op zijn tijd. Zo is de gekozen esthetiek overduidelijk gebaseerd op de stijl van de vele nazi-melodrama’s uit de oorlogsperiode, maar wordt deze dermate in de verf gezet dat de onderliggende, vaak verhulde zedenles naar het oppervlak wordt getild. Deze op ironie gebaseerde deconstructie van de nazimoraal werd bij het uitkomen van de film echter niet echt begrepen, noch gesmaakt. (EC)

Wereldoorlog II. De Duitse officier Werner von Ebrennac wordt ingekwartierd in een Frans dorpje, bij een oude man en zijn nichtje. De Duitser praat honderduit over kunst, filosofie en het verbond tussen het Franse en Duitse volk. Hij botst evenwel op een muur van zwijgzaamheid, de enige vorm van verzet waarover nonkel en nicht beschikken. Maar net zoals de zee uit de titel nooit stil is, geeft hun stilte vrij spel aan andere geluiden, zoals het tikken van een klok. Het experimentele karakter van deze verfilming van een klassieker uit de Franse verzetsliteratuur (het gelijknamige boek van Vercors dateert van 1942) toont zich ook in een prominente voice-over. Met letterlijke beschrijvingen van wat we te zien krijgen, trekt die zich niets aan van de filmische conventies. De excentrieke Franse filmmaker Jean-Pierre Melville wilde met zijn debuut dan ook een ‘anti-cinematische’ film maken. Het levert grootse cinema op, bejubeld door de critici die later de nouvelle vague zouden vormen. (GW)

In haar invloedrijke, feministische essay “Visual Pleasure and Narrative Cinema” uit 1975 merkte Mulvey op dat de klassieke filmtaal wordt gemarkeerd door een kijklust of scopophilia en de zogenaamde “male gaze,” die de vrouw tot onderwerp van de mannelijke blik reduceert. Riddles of the Sphinx speelt hier op in aan de hand van 13 scenes, waarvan meerdere in de vorm van lange, ononderbroken 360-graden panning shots van ruimten waarbinnen het hoofdpersonage Louise (Dinah Stabb) en haar vrienden en collega’s zich bevinden. Deze exploratie van het huiselijke leven en het moederschap wordt occasioneel doorbroken door scenes waarin Mulvey de kijker toespreekt over de mythe van Oedipus die de Sfinx ontmoet. Riddles of the Sphinx combineert modernistische vorm-experimenten met een semi-narratieve structuur waarin inzichten uit het feminisme en de psychoanalyse werden verwerkt. Een sleutelfilm in de geschiedenis van de experimentele cinema van de jaren 1970. (SJ)

De vertoning wordt gevolgd door een nagesprek met Laura Mulvey en Steven Jacobs.

Opgelet, gezien de ongewone lengte van Bordeaux Piece, grijpt deze vertoning uitzonderlijk plaats van 7:40 tot 21:23.

Het gehele oeuvre van kunstenaar David Claerbout vormt een meditatie op het fenomeen tijd en de sculpturale dimensie van het licht. Beide elementen spelen een cruciale rol in Bordeaux Piece (2004), een film die werd gedraaid in de beroemde villa die Rem Koolhaas in 1998 nabij de Franse stad bouwde. Bordeaux Piece is eigenlijk een korte fictiefilm, waarvan de plot en het belang van een architecturale setting aan Le Mépris (1963) van Jean-Luc Godard herinnert, die schijnbaar zo’n 75 keer wordt herhaald. De ietwat emotieloze en tevens groteske personages lijken gevangen te zijn binnen de cinematografische composities en de architectuur. Aanvankelijk ontstaat de indruk dat men een film in loop bekijkt. Dit is evenwel niet het geval – elke nieuwe versie werd opnieuw gedraaid en verschilt dus van de vorige opname. Bovendien situeert elke nieuwe variant zich tien minuten later op de dag en dus in gewijzigde lichtomstandigheden. Aandacht voor de dunne plot en de personages ruimen snel plaats voor het architecturale decor, het landschap, het licht, Claerbouts beeldcomposities en het verstrijken van de tijd. (SJ)

Inschrijven noodzakelijk via Info@film-plateau.be

Vreugdesprongetjes en cinefiel vertier, de nieuwste editie van de Film-Plateau Filmquiz vindt donderdag 14/05 voor de vijfde maal plaats. Net zoals tijdens vorige edities bieden we jonge filmfans aller landen de mogelijkheid om tegen elkaar te strijden voor felbegeerde prijzen en de prestigieuze – evenals volledig verzonnen – titel van de “Film-Plateau filmkenner”. Poets je dvd-collectie op, verzaak je sociale verantwoordelijkheden en laat je beamer ronken. Je zal namelijk al je kennis en kijkervaring nodig hebben om meerdere rondes vol pittige vragen en absurdistische uitdagingen te doorstaan. Vragen zijn van wisselend niveau, zodat zowel Fassbinder als Fast and Furious fans wat te winnen hebben. Stel dus maar je eigen bande à part aan strijdlustige filmquizcollega’s samen en vergezel voor een avond speels knokken en sensationeel quizzen. Inschrijven kan per groep (deze bedraagt max. 4 personen) door een passende groepsnaam, de namen van de deelnemers (studenten en alumni jonger dan 30) en je opleiding door te sturen naar Info@film-plateau.be. De prijs per groep bedraagt 10 euro, betalen doe je aan de kassa. Reserveer snel want er worden slechts 20 groepen toegelaten. De quiz gaat door in de filmzaal aan de Paddenhoek en gaat om 20:00 van start.

MET Stewart Granger, George Sanders en Joan Greenwood.

Het duurde meer dan vijftig jaar alvorens het in 1898 gepende Moonfleet de kusten van de VS bereikte, maar het Engelse kinderverhaal was bij publicatie een instant succes. De populariteit van deze avonturenroman – over een groep geslepen smokkelaars die haven houden in het slaperig dorpje Dorset – ontging Hollywood niet en binnen luttele maanden kocht MGM de rechten. Bolstaand van intrige, gevaar en verwondering had Moonfleet immers alles om de kassa’s te laten rinkelen. Al snel werd regisseur Fritz Lang aangeduid als huurlingfilmer van dienst om die belofte te verzilveren. Lang verzette zich echter tegen de richtlijnen van de studio en maakte een moreel gelaagd, gotisch melodrama over verloren onschuld en de gevaren van het volwassen worden. Met zwoele kleuren brengt Lang louche kroegen en weelderige kostuums tot leven en schildert rijkelijk met schaduwen op het Cinemascope canvas. (LS)

De film wordt ingeleid door Lennart Soberon.

MET Mark Frechette, Daria Halprin en Paul Fix.

Na zijn exploratie van de moderne architectuur en het stedelijke en industriële landschap van Italië in films als L’Eclisse (1962) en Il Deserto rosso (1964), richtte Antonioni zijn blik op Los Angeles, de paradigmatische (anti)stedelijke ruimte van de late twintigste eeuw. Net zoals andere vooraanstaande Europese intellectuelen en kunstenaars zoals David Hockney, Reyner Banham en Jacques Demy die in die periode ook California ontdekken, brengt Antonioni een schier eindeloos stadslandschap in beeld dat bijna naadloos overgaat in de leegte van de woestijn. Los Angeles staat tevens voor een landschap dat gemarkeerd wordt door commerciële tekens en oppervlakken – Antonioni exploreert de billboards meesterlijk met behulp van telelenzen. Tot slot schenken enkele sleutelscènes ook aandacht aan de nieuwe suburbane of posturbane levenswijze: we krijgen een commercial van een nieuwe woonwijk te zien en in de beroemde slotscène wordt een modernistische rotswoning letterlijk opgeblazen tot een visueel spektakel. (SJ)

Deze film wordt ingeleid door Joséphine Vandekerckhove.

MET Vera Baranovskaya, Nikolay Batalov en Aleksandr Chistyakov.

Pudovkin wordt vaak gezien als een tegenpool van zijn tijdsgenoot Sergei Eisenstein. Dit komt vooral door zijn subtieler en geconcentreerder gebruik van montage dat veeleer focust op de veerkracht en moed van het individu, waar Eisenstein montage inzet om de kracht van de massa te benadrukken. Niettemin worden zowel Eisensteins Potemkin als Pudovkins verfilming van Maxim Gorkyʼs roman Mat beschouwd als meesterwerken van de stille cinema. Mat is een van Pudovkins meest representatieve films en is typerend voor zijn vernieuwende montagetechniek. Hij omschreef zelf hoe hij via montage de kijkers probeerde te beroeren door ‘plastische syntheseʼ. Het verhaal van de film volgt een Russische vrouw die in een fabriek harde handarbeid verricht en probeert om armoede en honger te overkomen. Haar strijd is die van het proletariaat tegen het Tsaristische bewind tijdens de mislukte Russische Revolutie van 1905. (RM)

De film wordt ingeleid door Piet Van Poucke.

Met live pianobegeleiding door Tom Van der Schueren.

Architectuur speelt een grote rol in de structural cinema van de jaren 1960 en ’70, waarin vaak aan de hand van extended long takes de stabiliteit van het beeld maar tevens het voorbijglijden van de tijd en het licht worden geëxploreerd. Het uit één ononderbroken take bestaande La Chambre van Akerman plaatst zich onmiskenbaar in deze traditie, net zoals Das Haus van Aglaia Konrad, waarin een brutalistische woning van Juliaan Lampens uit de jaren 1970 met behulp van de filmcamera wordt geanalyseerd. Daarnaast vormen architectuur en het geautomatiseerde interieur ook belangrijke motieven in de slapstickcinema van de jaren 1920. Zo neemt Keaton in One Week de rage van prefab architectuur op de korrel en leidt mechanische orde tot anarchische chaos. “Chaos in the kitchen” vormt ook het onderwerp van Akermans debuut Saute ma ville, waarin ook de acteerstijl aan slapstick herinnert. (SJ)

De film wordt ingeleid door Steven Jacobs.

Met muzikale begeleiding door Johan Derycke.

MET Yilmaz Güney, Pervin Par en Erol Tas.

Om zijn zieke zoon in leven te houden, stemt een arme man in Zuidoost-Turkije ermee in een kudde schapen over de grens te smokkelen. Hoewel de plot initieel misschien ietwat simpel oogt, is Hudutların Kanunu (Law of the Border) een van de meest geprezen rurale drama’s van zijn tijd en luidde het de start van de Turkse ‘New Cinema’ in. Dit realistisch pareltje – geschreven door Yılmaz Güney – gaat immers om zoveel meer: een gewelddadig en corrumperend staatssysteem, socio-economische klassenverschillen, de structurele onmogelijkheid tot sociale mobiliteit en het belang van onderwijs om uit deze heksenketel te geraken. Dat fictie nooit veraf ligt van de dikwijls akelig grauwe werkelijkheid blijkt ook hier. Tijdens de Turkse staatsgreep van 1980 werden alle filmkopieën in beslag genomen en vernietigd. Eén kopie overleefde evenwel de coup. Deze erg beschadigde kopie werd door het World Cinema Project in 2013 gerestaureerd. (DO)

De film wordt ingeleid door Feyza Altinkamis.

MET Tsai Chin en Hou Hsiao-Hsien.

Edward Yang was een van de sleutelfiguren van de Taiwanese New Cinema, de modernistische filmstroming die vanaf de jaren 1980 Taiwan op de filmkaart zette. Films uit deze stroming focussen veelal op een verwarde generatie die verloren loopt tussen traditie en moderniteit. In Yangs Taipei Story staat Ah-Long (Hou Hsiao-Hsien) voor de traditie. Hij leeft in het verleden en draagt familiewaarden en vriendschap hoog in het vaandel. Zijn vriendin Azhen (Tsai Chin), een verwesterde zakenvrouw, staat voor de moderniteit. Via hun desintegrerende relatie schetst Yang een beeld van de urbane vervreemding. Net als bij Antonioni blijken aspecten als verveling, eenzaamheid en bedrog inherent verbonden met het leven in de onpersoonlijke grootstad. Hou Hsiao-hsien, die andere Taiwanese grootmeester, vertolkt het mannelijk hoofdpersonage in Taipei Story. Hou was tevens coscenarist, stelde zijn huis in onderpand om de film te financieren en werkte recent nog mee aan de restauratie van de film, uitgevoerd door Cinematek i.s.m. de Cineteca di Bologna en The Film Foundation van Martin Scorcese. (GW)

De film wordt ingeleid door Gertjan Willems.

MET Jean Gabin, Marcel Dalio en Lino Ventura.

In Razzia sur la chnouf keert Henri le Nantais terug uit de Verenigde Staten om orde op zaken te stellen in de Parijse drugs(onder)wereld. Deze harde Franse gangsterfilm is een geslaagde adaptatie van de gelijknamige ‘roman policier’ van Auguste Le Breton, die excelleerde in een ‘cinematografische’ schrijfstijl en in het gebruik van frivole Franse slang (argot). Razzia sur la chnouf is echter ook schatplichtig aan de Amerikaanse film noir, die in deze periode een diepe indruk naliet. All-round regisseur Henri Decoin, die een tijdlang in Hollywood had verbleven aan de zijde van zijn toenmalige echtgenote Danielle Darrieux, gaf toe dat hij er veel had geleerd van de narratieve directheid van dit soort Amerikaanse recht-voor-de-raap films. De faam van deze film is echter vooral te danken aan twee iconen van de Franse cinema: Lino Ventura (Roger le Catalan) en Jean Gabin (Henri). Voor Gabin betekende Razzia de definitieve doorstart van zijn naoorlogse carrière. (DB)

De film wordt ingeleid door Daniël Biltereyst.

In Roosenberg van de Estse kunstenares Ingel Vaikla maken we kennis met vier nonnen en hun dagelijkse rituelen. Het zijn de laatste bewoners van het modernistische klooster van de Mariazusters van Franciscus te Waasmunster, dat in 1975 werd gebouwd door de Nederlandse architect en Benedictijn Dom Hans Van der Laan. In hun speciaal ontworpen gewaden worden de nonnen een deel van de plek en vormen ze bijna extensies van de architectuur en het interieur. Aan de hand van de bewoners, introduceert de cineaste ons tot de verschillende vertrekken van het gebouw, de religieuze en dagelijkse functies van de architectuur en hoe die vorm krijgt door het licht en het geluid. Repetitie en het bevreemdende gebruik van omgevingsgeluiden geven het klooster een bijna buitenaardse kwaliteit. (SJ)

De vertoning wordt gevolgd door een gesprek met cineaste Ingel Vaikla.

MET Marcello Mastroianni, Marina Vlady en Massimo Troisi.

Hoewel deze bijna twee uur durende liefdesbrief aan de cinema sterk voor was op zijn tijd, vertoeft Splendor in de schaduw van gelijkaardige klassiekers. Deze jammerlijke context kan worden doorgetrokken naar de historische omlijsting van de film zelf: door de opkomst van televisie in de jaren 1960 komen de vele lokale cinema’s steeds minder prominent in het daglicht te staan. Zo ook Splendor, de bioscoop die het hoofdpersonage Jordan (Marcello Mastroianni) overnam van zijn vader. Samen met de Franse show girl Chantal (Marina Vlady), die als zaalbewaarder komt werken in de cinema en de cinefiele projectionist Luigi (Massimo Troisi), voelt Jordan zijn levenswerk onvermijdelijk naar de afgrond wegglijden. Gelukkig blijkt het dramatische sluiten van Jordans grote liefde het perfecte excuus om ons op cinefiele wijze – doorheen talloze filmreferenties – te doen wegdromen naar alle pracht en praal die cinema ooit voortbracht. (EC)

De film wordt ingeleid door Kinoautomat.

MET Chantal Akerman en Natalia Akerman.

Huiselijke interieurs, evocaties van beslotenheid en ruimtelijke structuren nemen een bijzondere plaats in binnen het oeuvre van Chantal Akerman. Met haar laatste film No Home Movie brengt de Belgische cineaste een rauw en ontroerend portret van haar relatie met haar moeder Natalia, enkele maanden voor haar overlijden. Als overleefster van Auschwitz bracht Natalia haar hele leven in angst door en verliet ze zelden de omgeving van haar Brusselse appartement. Akermans karakteristieke stijl van een statische camera en extreme longtakes worden aangevuld met op smartphone gedraaide scènes en sterk ingezoomde beelden van intieme skype-gesprekken. De stabiliteit van de geborgenheid van het burgerlijke interieur van Natalia’s appartement staan in schril contrast met de transitoire landschappen van Akermans reizen en de onstuimige natuur in Israël. Deze ruimten belichamen echter allen eenzelfde gevoel van innerlijke rusteloosheid en het nostalgische verlangen ergens anders te zijn. (JV)

Deze film wordt ingeleid door Joséphine Vandekerckhove.

MET Aurore Clément (Anne Silver), Jean-Pierre Cassel (Daniel), Magali Noël (Ida)

Na Jeanne Dielman, 23 Quai du Commerce, 1080 Bruxelles uit 1975 waren de verwachtingen van de Belgische regisseuse Chantal Akerman hooggespannen. Les rendez-vous d’Anna werd slechts matig ontvangen en aanvankelijk teveel beoordeeld als een magere versie van haar feministisch meesterwerk Jeanne Dielman. Onterecht, want ook dit is een elegant meesterwerk met een onberispelijke integriteit qua narratie en esthetiek, eigen aan Akerman’s stijl. In Les rendez-vous d’Anna krijgen we het verhaal van een Belgische regisseuse doorheen een reeks ontmoetingen te zien. Via deze ontmoetingen kunnen we haar leven en de oorzaken van haar fundamentele disconnectie van alles en iedereen reconstrueren. We kunnen niet anders dan ons afvragen of deze reisfilm, weliswaar zonder doel of bestemming, over Akerman zelf gaat. Als kind van Poolse Holocaust-overlevers heeft ze sinds de jaren 1970 in een waaier aan landen films gemaakt, een ware “nomadische” regisseur. (JVB)

De film wordt ingeleid door Joséphine Vandekerckhove

Raoul Servais is de pionier van de Belgische animatiekunst. In 1963 richtte hij, als eerste in Europa, een opleiding Animatiefilm op en wel aan het Gentse KASK. In 1979 won hij de Gouden Palm in Cannes voor zijn de kortfilm Harpya en ontving tijdens zijn carrière talloze prijzen en onderscheidingen. Zijn stijl wordt gekenmerkt door het magisch-realisme en is poëtisch met een diepzwarte rand. Op zijn 90e blijft hij exposeren, publiceren en inspireren. Documentairemaker Rudy Pinceel volgde vanaf oktober 2015 drie jaar lang het dagelijks leven van de internationaal gelauwerde animatiekunstenaar. Eind juni 2018 registreerde hij de levende filmlegende op weg naar zijn afspraak met de geschiedenis. Raoul Servais ontving op zijn 90e twee permanente tentoonstellingszalen in het Oostendse Mu.ZEE, naast James Ensor en Leon Spilliaert. Servais is een intiem portret waarin we getuigen zijn van zijn reis langsheen de intrigerende plekken die zijn leven en werk hebben ingekleurd. (LC)

Q&A met Rudy Pinceel + Nachtvlinders (Raoul Servais, België, 1997, kleur, 8’)

Na met haar langspeel-documentaire en debuut ‘9999’ de thematiek van psychologische gezondheid in het Belgisch gevangeniswezen te hebben aangesneden, richt filmmaakster Ellen Vermeulen haar lens op een nieuw prangend vraagstuk. In Inclusief wordt op beheerste en analytische wijze de huidige staat van inclusief onderwijs in Vlaanderen behandeld. Het in 2014 goedgekeurde M-decreet had tot doel om kinderen met een beperking zo veel mogelijk in het reguliere onderwijs te integreren, in plaats van in buitengewone scholen. Deze beslissing kon op gemengde reacties rekenen uit bezorgdheid voor de praktische haalbaarheid en mogelijkheid tot kwalitatieve zorg voor deze kinderen. Zonder oordelen of rechtlijnige boodschap wordt een schets gegeven van het klimaat, de mensen steeds voorop plaatsende die deze structuren bevolken. In zwart-wit en op pellicule worden de vele kleine momenten, manerismen en gebruiken van de klas op indringende doch integere wijze geregisterd. Zo wordt een veelstemmig orkest aan ervaringen en meningen tot een krachtig staaltje documentaire-cinema gepuurd. (LS)

De film wordt ingeleid door Susan Vertoont

Q&A met Ellen Vermeulen

Henri Storck creëert in de vroege jaren 1930 verscheidene films in en over de Belgische badstad Oostende. De opzet van zijn Idylle à la plage is eenvoudig. Het landschap van de Noordzee wordt overspoeld door regen. Twee jonge mensen zoeken beschutting onder een badkar en glimlachen naar elkaar. Als de zon terug is krijgen het strand en de zee een plaats in hun liefdesspel. De thematieken van poëzie, begeerte, wet en overtreding tegen een achtergrond van antimilitarisme maken van Idylle à la plage een perfect voorbeeld van de filmkunst die dierbaar was aan Breton en de surrealisten. Naast James Ensor figureren in deze film ook de kunstenaars Félix Labisse, Léon Spilliaert, Carol Deutsch en Alfred Courmes.

Kort na de Tweede Wereldoorlog ontmoet de Belgische etnoloog en cineast Luc de Heusch de kunstenaar James Ensor in zijn huis te Oostende. In 1990 maakt de Heusch een film over Ensors oeuvre en zijn persoonlijkheid, opgevat als een postuum zelfportret. Oude postkaarten van Oostende en historische foto’s van opspattende golven en wandelaars langs de dijk lopen naadloos over in Ensors schilderijen en schetsen. De Heusch alludeert ook uitvoerig naar door Ensor geschreven teksten en herinterpreteert beelden van eerder aan Ensor gewijde kunstfilms zoals Strocks Idylle à la plage (1931) en La Joie de revivre (1947) en Masques et visages de James Ensor (1952) van Paul Haesaerts. (JV)

De films worden ingeleid door Joséphine Vandekerckhove

Detour, Edgar G. Ulmer, 1945

Het Classics Restored Festival brengt grootse films terug op het grote scherm, waar ze thuishoren. Ontdek de rijkdom en de diversiteit van de filmgeschiedenis aan de hand van de beste recente digitale restauraties, vertoond in de omstandigheden waarvoor de films gemaakt zijn: op groot scherm geprojecteerd, in een volle, verduisterde cinema.

Tijdens het weekend van 8 tot 10 maart worden Gent en Kortrijk dé plekken waar je recent gerestaureerde filmklassiekers kan (her)ontdekken. Classics Restored Festival presenteert een internationaal programma met een 10-tal unieke screenings van de beste recente digitale restauraties, telkens deskundig ingeleid door een expert. (BV)
Meer info volgt

In samenwerking met Cinea, KASKcinema, BUDA en CINEMATEK.

MET Kenny Bee (Da-Nian), Meifeng Chen (Su-Yun)

Hou Hsiao-hsiens derde film was bepalend voor wat later de New Taiwanese Cinema genoemd zou worden. Met een bijzondere focus op een terugkeer naar inheemse thema’s, personages en plaatsen, maakte Hou Hsiao-hsien met The Green, Green Grass of Home in 1982 het definiërende voorbeeld voor deze stroming. Samen met zijn vaste cinematograaf, Chen Kunhou, brak hij met de tradities van wat de Taiwanese cinema voorheen definieerde. Hun grootste veranderingen waren het doorbreken van het ‘beperkte’ gebruik van onbelichte film (het medium, meer dan 15 km aan film), het invoeren van improvisatie in het acteerwerk om het stijve karakter van acteren te doorbreken en het gebruiken van ‘long takes’ als esthetische strategie. De film zelf gaat over een romance tussen twee leerkrachten in een afgelegen dorp, over het kattenkwaad van de schoolkinderen, maar misschien vooral over de spanning tussen vernieuwing en traditie; net zoals Hou’s oeuvre. (RM)

De film wordt ingeleid door Reuben Martens

Met deze bewerking van Maestà, de beroemde 14^e-eeuwse polyptiek van de Italiaanse grootmeester Duccio di Buoninsegna, laat Andy Guérif de personages in deze polyptiek van 26 panelen tot leven komen. Net zoals de vader van de Siënese school panelen gebruikte om het passieverhaal uit de doeken te doen, zet Guérif de splitscreentechniek in. Zo dompelt hij de kijker onder in de multifocale verteltechniek van de 14^e-eeuwse Siënese meester, waar het ontbreken van perspectief ruimschoots gecompenseerd wordt door het rijke kleurenpallet en een beweeglijke mozaïek van fascinerende taferelen. (JV)

De film wordt ingeleid door Birgit Cleppe

MET Vince Vaughn (Norman Bates), Anne Heche (Marion Crane), Julianne Moore (Lila Crane)

Een mislukte kloon van het origineel, een geslaagde én actualiserende hommage, of, aldus de regisseur zelf, een subversief “weird science experiment”? Gus Van Sants filmremake Psycho (1998), gebaseerd op Hitchcocks psychologische horrorklassieker (1960), is controversieel, doch filmisch en theoretisch hyperinteressant. Hoewel voor velen niet onbekend, vertelt Van Sants Psycho (eveneens) het verhaal van Marion Crane (Anne Heche) die 400.000 dollar ontfutselt van haar werkgever om haar vriend van zijn schulden te verlossen. Ze slaat op de vlucht en komt terecht in een afgelegen motel dat wordt gerund door Norman Bates (Vince Vaughn), een jongeheer onder de heerschappij van zijn moeder. Als scène-voor-scène (veeleer dan shot-voor-shot) remake hanteert deze film zo’n veertig jaar later ongeveer hetzelfde scenario en een identieke score, enkel ditmaal in kleur. Het resultaat is een Psycho die hetzelfde is, maar dan anders. Ironisch genoeg maakte Van Sant mogelijks een meer Hitchockiaanse film dan Hitchcock destijds deed. Of dit nu voortkwam uit genialiteit of masochisme kan u vooral zelf komen oordelen. (EC)

De film wordt ingeleid door Eduard Cuelenaere

MET Elizabeth Taylor (Laura Reynolds), Richard Burton (Edward Hewitt), Eva Marie Saint (Claire Hewitt)

Ingegeven door de tegencultuur en met het majestueuze Big Sur als achtergrond brengt Vincente Minnelli een broeierig romantisch drama waarin een gehuwde dominee (Richard Burton) verliefd wordt op een vrijgevochten, alleenstaande moeder en kunstenares (Elizabeth Taylor) die elke vorm van autoriteit afwijst. Als koppel voor en naast de camera –Taylor en Burton huwden on 1964 – spat de seksuele spanning tussen beiden van het zilveren scherm in een spel dat uitmondt in aantrekken en afstoten. De film is één van de eerste van de vele samenwerking van het koppel en het laatste wapenfeit van de succesvolle carrière van Minnelli bij M-G-M. Gefilmd op locatie, creëert Minnelli een geromantiseerd portret van Big Sur als kunstenaarskolonie. (LC)

De film wordt ingeleid door Lisa Colpaert

MET Georges Du Fresne (Ludovic Fabre), Michèle Laroque (Hanna Fabre), Jean-Philippe Écoffey (Pierre Fabre)

Toen Ma Vie en rose in 1997 in de Verenigde Staten in distributie werd gebracht, werd de bitterzoete maar tedere prent prompt op een “R-Rating” getrakteerd door de Motion Picture Association of America, waardoor kijkers jonger dan 17 door een volwassene begeleid moesten worden. Hoewel de film nauwelijks geweld of baldadig taalgebruik bevat, bleek een empathische film over een transmeisje een tikje te subversief om de Amerikaanse censuur te vermijden. Dat Ma Vie en rose suggereert dat het niet de genderidentiteit van Ludo – het jonge hoofdpersonage – is die problematisch is voor haar omgeving, maar dat het net haar omgeving is die haar beknot, was hierin wellicht een factor. Door het klassieke transgendernarratief om te draaien, en expliciet te wijzen op de onzinnige, hypocriete en kleinburgerlijke redenen achter de drang om het leven en de keuzes van transpersonen te controleren en beperken, benadrukt Ma Vie en rose de waarde van persoonlijk geluk en zelfexpressie. (FV)

De film wordt ingeleid door Florian Vanlee

Visual Antics is het productiehuis achter onder meer The Sound of Belgium (docu uit 2012 over de Belgische dance scene) en leverde met EXPRMNTL een al even strak gemonteerd en aantrekkelijk visitekaartje af binnen de documentairesector. Hier belicht Brecht Debackere een tot de verbeelding sprekende episode uit ons filmhistorisch geheugen. Tussen 1949 en 1974 was Knokke, de mondaine badplaats en de laatste plek waar je het zou verwachten, het Walhalla voor de liefhebber van experimentele cinema, underground muziek en bandeloze experimenteerdrift tijdens het filmfestival EXPRMNTL dat er vier maal georganiseerd werd. In een speelse en uitgesproken stijl brengt de docu de sfeer van dit belangrijke festival weer tot leven, doorspekt met interviews en zeldzame historische beeldfragmenten. Getuigen als Eric De Kuyper en Gabrielle Claeys, de voormalige conservator van Cinematek, passeren de revue alsook internationale cineasten als Agnes Varda en Jonas Mekas. (SV)

De film wordt ingeleid door Megan Hoetger

Les Souffrances d’un oeuf meurtri, Roland Lethem, België, 1967

Film-Plateau selecteert kortfilms uit de vijf edities van het Internationaal festival voor experimentele film dat in het leven werd geroepen door Jacques Ledoux en het Koninklijk Belgisch Filmarchief. We vertonen het werk van de Belgische avant-garde met films van onder meer: Jean-Marie Buchet en Roland Lethem. (LC)

De films worden ingeleid door Megan Hoetger
Q&A met Jean-Marie Buchet en Roland Lethem

MET Olga Breno (Woman #1), Tatiana Rey (Woman #2), Raul Schnoor (Man #1)

Limite is een stille avant-gardefilm van de Braziliaanse schrijver Mário Peixoto. Hij maakte de film op 22-jarige leeftijd en het zou zijn enigste film ooit blijven. De moeizame bewaring en restauratie van de enige overlevende nitraatkopij zorgde ervoor dat de film decennia lang niet vertoond kon worden, waardoor hij mythische proporties kreeg. Deze recente restauratie schenkt filmfans de langverwachte kans om the genieten van de tijdloze, visuele poëzie van dit meesterwerk – geïnspireerd door een foto van André Kertész – waarin twee mannen en een vrouw dobberen in een roeiboot op zee. Flashbacks onthullen hun verledens en onderlinge relaties. (LC)

De film wordt ingeleid door Lisa Colpaert

Met live muzikale begeleiding door Tom Van der Schueren.

De visionair Vertov leverde met deze film niet alleen een verbluffende documentaire af over het alledaagse leven in diverse Sovjet-steden, maar ook een buitengewone uitvoering van zijn Kino-Glaz filmtheorie. Bestaande uit een grandioze waaier van experimentele filmtechnieken vormt Celoveks Kinoapparatom een ode aan de technologie van de film. Beelden van het stedelijk leven worden afgewisseld met beelden van de productie van diezelfde film, van opname tot de receptie van de kijker in de zaal. Op overtuigende wijze demonstreert Vertov dat cinema het uitgelezen medium is om het leven in de moderne metropool te capteren of, anders gezegd, dat de grootstedelijke chaos het filmische onderwerp bij uitstek is. (SJ)

Met live muzikale begeleiding door Tom Van der Schueren.

Hoewel deze Franse filmparel, daterend van 1934, vandaag als mijlpaal in de filmgeschiedenis wordt beschouwd, werd deze pas na Wereldoorlog II naar waarde geschat. Enkele maanden na het uitkomen van Jean Vigo’s eerste langspeelfilm stierf hij op 29-jarige leeftijd. Deze eerder bedroevende productiecontext lijkt ook in de film door te werken. L’Atalante vertelt het bijna onmogelijke liefdesverhaal van een pasgetrouwd koppel, Jean (Jean Dasté) en Juliette (Dita Parlo). Ze beslissen op Jeans binnenschip te gaan wonen en vertrekken richting Parijs om een lading te bezorgen. Deze aanvankelijk als huwelijksreis ogende trip draait echter anders uit. Als exponent van het poëtisch realisme is het niet vreemd dat onvoorziene en soms ietwat fatalistische lotsbeschikkingen centraal staan. Desalniettemin slaagt de onnavolgbare Vigo erin om deze steeds ingewikkeldere knoop langzamerhand los te rijgen met het schitterende figuur van Père Jules (Michel Simon), de bootmeester van het schip. Deze ervaren matroos met wonderlijk veelvoudig en dynamisch karakter, maar gevangen in eigen lichaam, fungeert zo als vleesgeworden anker van het schip en het echtpaar. (EC)

De film wordt ingeleid door Joséphine Vandekerckhove.

De verfilming van de kunstenaar aan het werk vormt een belangrijk sub-genre van de kunstdocumentaire – in deze specifieke format wordt niet zozeer de esthetische samenhang van het kunstwerk met behulp van de camera geëxploreerd maar wordt er eerder aandacht besteed aan het creatieproces van het kunstwerk. Deze benadering werd vooral belangrijk in de jaren na de Tweede Wereldoorlog, op het moment dat lyrische abstractie, tachisme en action painting hun hoogtepunt bereiken – stromingen die het persoonlijke handschrift en de krachtige penseelvoering van de kunstenaar celebreren. In dit programma wordt aandacht besteed aan drie films die zijn ontstaan in het kielzog van de
Deens-Nederlands-Belgische COBRA-beweging: Calligraphie japonaise (Pierre
Alechinsky, 1955), Alechinsky d’apres nature (Luc de Heusch, 1970) en Dotremont: Les
logogrammes (Luc de Heusch, 1972). (SJ)

Het programma wordt ingeleid door Karen Kurczynski (University of Massachusetts) en
Joséphine-Charlotte Vandekerckhove (Universiteit Gent).

Met Zabriskie Point, Antionioni’s tweede Engelstalige film na Blowup (1966), verlegt de Italiaanse cineast zijn focus van de Londense swinging sixties naar de Amerikaanse tegencultuur van de late jaren zestig. De schreeuwerige chaos van Los Angeles en de verzengende heuvels van Death Valley – de archetypische setting van de klassieke western – materialiseren de vervreemding en existentiële leegte die Antonioni’s oeuvre typeren. De tegenstelling tussen stad en woestijn – tussen cultuur en natuur – die in de film vervat zit, past zo binnen een specifiek Italiaans perspectief op het zelfbeeld van de Verenigde Staten als baken van moderniteit dat ook spaghettiwesterns reflecteren. Geweld en gevaar schuilen niet – zoals in veel klassieke westerns – in de ongerepte wildernis, maar in de moderne stad waar individualisme en hebzucht de dienst uitmaken. Antioni’s film bekritiseert niet alleen de mainstream samenleving, maar ook de tegencultuur zelf. De film sloeg minder dan verhoopt aan bij het hippiepubliek waarop MGM gemikt had. Zabriskie Point staat dan ook te boek als een mislukking voor Michelangelo Antioni, en kreeg pas later de erkenning die de film verdiende. (FVL)

Deze film wordt ingeleid door Lennart Soberon.

In La Coquille et le clergyman evoceert de grande dame van het surrealisme Germaine Dulac op basis van een scenario van Antonin Artaud de erotische hallucinaties van een priester die verlangt naar de vrouw van een militair. Via droombeelden en optische effecten creëerde Dulac een experimentele klassieker binnen de trance cinema van het interbellum. Man Ray, Amerikaans fotograaf en cineast, toont in L’Etoile de Mer een liefdesgeschiedenis op basis van versregels van Robert Desnos. De combinatie van schriftuur met opnames uit focus of gefilterd door gebobbeld glas is een typische avant-gardestrategie. Met Kiki de Montparnasse, zijn beruchte Parijse muze! Eén van de meest gekende vormexperimenten van de generatie surrealisten was het cadavre exquis: een schrijf- of tekentechniek waarbij meerdere kunstenaars associatief op elkaar inhaken. De Oostenrijkse found footage cineast Peter Tscherkassky biedt in The Exquisite Corpus een “hard core” reflectie op deze modus operandi vol surrealistische verwijzingen naar onder meer Man Ray via beeldsampling uit commerciële media en pornofilms . (SV)

Met live muzikale begeleiding door Tom Van der Schueren.

Als beeldenstormer en bastaardzoon van de Neue Kino filmstroming was Fassbinder nimmer een regisseur die rellen uit de weg ging of zich door moeilijke thematieken liet ontmoedigen. Integendeel, een speelse zucht naar controverse tekende de relatief korte doch uitermate productieve carrière van deze cinefiele schenenschopper. Querelle geldt zowel als de zwanenzang van een begeesterd politiek filmmaker en als piekpunt van diens provocatiepogingen. In de regisseur zijn laatste film – hij bezweek voor de première aan een overdosis barbituraten – wordt Jean Genets schandaalroman uit 1947 op hartstochtelijke wijze tot leven gebracht. Met de hulp van een hyper-expressionistisch kleurenpallet, een hoop expliciet naakt en enkele van de meest voortreffelijke acteurs in de Europese kunstfilm, subverteert Fassbinder stijlvoller dan ooit burgerlijke standaarden van seksualiteit en ethiek. Het resultaat is een lustige koortsdroom die zwelt, zindert en verbeten agressie ademt. Fassbinder maakte de golf van kritiek en ontzetting die de film teweegbracht jammer genoeg niet meer mee, maar had zich hier zonder twijfel kostelijk mee vermaakt. (LS)

Deze film wordt ingeleid door Kinoautomat.

Sinds de jaren 1990 wordt de hedendaagse kunst gekenmerkt door een zogenaamde Cinematic Turn: grote museumzalen worden niet alleen gedomineerd door de aanwezigheid van geprojecteerde bewegende beelden, vele kunstenaars refereren in hun werken uit verschillende media vaak aan de film en haar rijke geschiedenis. In dit programma worden enkele recente Belgische kunstenaarsfilms vertoond die elk op hun eigen wijze verwijzen naar de klassieke Hollywoodfilm: Looking for Alfred (Johan Grimonprez, 2005), Gravity (Nicolas Provost, 2007), Props for Drama: Suspension of Disbelief (Sarah &amp; Charles, 2013) en Ordinary Things (Rachel Gruijters, 2017), die respectievelijk mediteren op het oeuvre van Alfred Hitchcock, Hollywood kusscènes, musicals uit de jaren 1950 en de filmsterren Bette Davis en Joan Crawford. (SJ)

De vertoning wordt ingeleid door Steven Jacobs en wordt afgesloten met een gesprek met
Rachel Gruijters.

De jaren 1920 en 1930 markeren een hoogtepunt in de geschiedenis van de stadssymfonie, een experimenteel filmgenre dat de stad eerder als een hoofdpersonage naar voor schuift in plaats van louter decor. Films als Manhatta (1921), Berlin: Die Sinfonie der Grosstadt (1927) en Man met de camera (1929, bij Film-Plateau te zien op 2 oktober) worden voorts gekenmerkt door een hoge graad van abstractie die herinnert aan de avant-gardistische experimenten in de toenmalige schilderkunst en fotografie. Bovendien creëren deze stadssymfonieën een gefragmenteerd en een caleidoscopisch beeld van de industriële metropool en ze organiseren hun beelden aan de hand van een ritmische en associatieve montage die muzikale structuren oproept. Ter gelegenheid van de publicatie van het boek ‘The City Symphony Phenomenon: Cinema, Art, and Urban Modernity between the Wars’ (2018) van Steven Jacobs, Anthony Kinik en Eva Hielscher, worden de volgende stadssymfonieën getoond: De Steeg (Jan Koelinga, 1932); Stramilano (Corrado D’Errico, 1929); Impressionen vom alten Marseiller Hafen (LászlóMoholy-Nagy, 1929); en Visions de Lourdes (Charles Dekeukeleire, 1932). (SJ)

Het programma wordt ingeleid door Steven Jacobs en Eva Hielscher.
Met live muzikale begeleiding door Johan Derycke

MET Jean Gabin (François), Jules Berry (Valentin), Arletty (Clara), Bernard Blier (Gaston)

Na het veelgeprezen Le Quai des brumes (1938) leverde de Franse topregisseur Marcel Carné in 1939 met Le Jour se lève opnieuw een poëtisch-realistisch pareltje af. Schipperend tussen een ménage à trois liefdesdrama en een schurk-sluit-zich-op-in-een-gebouw-thriller, krijgen we via flashbacks steeds meer inzicht in waarom hoofdpersonage François (Jean Gabin) zijn liefdesrivaal Valentin (Jules Berry) neerschoot. Los van het cinematografische, zijn er nog andere redenen waarom Le Jour se lève zich een plaatsje in de filmgeschiedenisboeken heeft veroverd. Zo werd de film in 1940 verboden door het Vichyregime omdat het verhaal het bezette Frankrijk verder zou demoraliseren. In 1947 ging RKO Radio Pictures nog een stap verder. Met het oog op een Hollywoodremake (The Long Night) haalde de Amerikaanse filmproducent de distributierechten van Le Jour se lève binnen, met als doel om elke filmrol ervan te vernietigen. Even werd gevreesd dat het bedrijf in haar opzet was geslaagd, maar dat bleek uiteindelijk niet het geval te zijn. Gelukkig maar, anders had u deze topfilm moeten missen. (DO)

De film wordt ingeleid door Lennart Soberon.

Journalist en uitgever Cornelius Vanderbilt IV stond in 1934 samen met regisseur Michael Mindlin in voor wat als de eerste Amerikaanse anti-nazifilm wordt beschouwd. De propagandistische documentaire is een van die films die filmkenners van elk allooi bekoort. Theoretici kunnen zich buigen over de verwevingen tussen feit en fictie: de film bestaat uit nieuwsfragmenten, ter plaatse gedraaid documentairemateriaal en zorgvuldige re-enactments. Zo geeft de film wel een waarachtige, maar daarom niet per se waarheidsgetrouwe blik op de machtsovername door de nazi’s. Cinefielen met een hart voor de politieke implicaties van hun geliefkoosde medium vinden ook hun gading. In de Verenigde Staten veroorzaakte de prent anekdotische relletjes tussen censuurcommissies en nazidiplomaten, die de film om weinig verrassende redenen liever niet in circulatie zagen. Maar vooral voor de Belgische liefhebber is dit een bijzondere vertoning. Het is immers in Cinematek dat recent de enige kopie van deze lang verloren gewaande film opdook. (FV)

De film wordt ingeleid door Eva Hielscher.

MET Jason Holliday (Jason Holliday)

Deze cultfilm was lange tijd nauwelijks te zien in het vertonercircuit, maar nu is er een prachtige restauratie beschikbaar op DCP. De ultieme film over het fenomeen van de “performer”, een half fictionele film over Jason Holliday, een Afro-Amerikaanse homoseksuele performer die de camera opvrijt, en het publiek doet lachen en huilen tegelijk. De Amerikaanse indie-cineast Shirley Clarke (denk John Cassavetes maar experimenteler) liet hem een nacht lang vertellen: één doorlopend interview over het leven op straat, racisme, homofobie en het verlangen naar roem. Niemand minder dan Ingmar Bergman vond dit één van de meest uitzonderlijke films die hij ooit had gezien. (SV)

MET Jean Gabin (Grandgil), Bourvil (Marcel Martin), Louis de Funès (Jambier)

Deze Frans-Italiaanse coproductie uit 1956 speelt zich af in het bezette Parijs tijdens de Tweede Wereldoorlog. Gebaseerd op de gelijknamige novelle van Marcel Aymé vertelt La Traversée de Paris het verhaal van een werkloze taxichauffeur die via het uitvoeren van schimmige zaakjes tracht te overleven. Op een gegeven moment moet hij ’s nachts een illegaal geslacht varken door Parijs zien te smokkelen. Zijn compagnon de route is aangehouden, waardoor hij genoodzaakt is een wildvreemde te rekruteren in een bar. De twee komen vervolgens in allerlei hachelijke situaties terecht, hetgeen overigens sterk op de lachspieren werkt. Dit alles levert finaal een misschien nogal klassieke buddy-comedy op, maar dan wel in de vorm van een soort groteske schelmenklucht. Regisseur Claude Autant-Lara gaat zo op komische wijze in de aanval tegen een gitzwarte oorlog, met humor als wapen en een dolkomisch lichtspektakel als gevolg. Dit hoogtepunt van de Franse cinema uit de jaren 1950 weet zo het sombere Parijs te herscheppen tot Ville Lumière. (EC)

Info en programma www.cinea.be

Ook in 2018 duiken we gedurende een etmaal onder in de cinema, met recente restauraties én een resem vertoningen op 35mm, stuk voor stuk parels uit de rijke collectie van CINEMATEK, die zelden buiten de muren van het filmarchief te zien zijn! Het thema voor deze collectieve retraite in de donkere zaal met het zilveren scherm is (oh ironie): NO EXIT!
We gidsen je doorheen de verbeelding van gesloten en open ruimtes bevolkt door personages die fysiek of mentaal vastzitten. Breng je tandenborstel en pyjama mee, en maak je klaar voor onze cinefiele marathon, een trip van 24u door de filmgeschiedenis.

MET Forest Whitaker (Charlie “Bird” Parker), Diane Venora (Chan Parker), Michael Zelniker (Red Rodney), Samuel E. Wright (Dizzy Gillespie)

“Every musician I know hated Bird, […] the film was so dark you couldn’t see a damn thing. … On all fronts, Bird just rang false,” zo schreef Spike Lee. Hij moet echter een van de weinigen zijn geweest die Clint Eastwoods 1988 biopic over Charlie “Bird” Parker, de legendarische jazz alt-saxofonist die een revolutie in de jazzmuziek betekende, niet kon smaken. De film werd namelijk positief onthaald, met gerenommeerde filmprijzen als gevolg, waaronder een Oscar, een Golden Globe en de prijs voor beste acteur in Cannes. De film is hypnotiserend, donker en probeert – met succes – elk cliché van de zelfdestructieve kunstenaar/artiest (die Charlie Parker écht was) uit de weg te gaan. Eastwoods persoonlijke liefde voor de jazz en “Bird” spatten van het scherm en het fantastische geluidswerk van Lennie Niehaus maakt van Parkers geniale improvisatiewerk een haast revolutionaire luister- en kijkervaring. (RM)

De film wordt ingeleid door Reuben Martens.

Inschrijving noodzakelijk via film-plateau@ugent.be

Jubel, juich, verheug en verzamel, de nieuwste editie van de Film-Plateau Filmquiz is een feit. Voor de vierde maal op rij rolt Film-Plateau de rode loper uit naar jonge filmliefhebbers voor een avondje filmgefocust wapengekletter. Quizvragen, kwinkslagen, verbroederingen en verwijten komen op epische wijze samen op dit cinefiele strijdveld vol pittige rondes en prachtige prijzen. Van popcorn pulp tot Poolse arthouse, de verscheidenheid van cinema wordt gevierd met vragen van wisselend type en niveau. Sla de agenda dus open op 16/03, stel een Spartaans trainingsschema op en filter je vriendenkring voor waardige filmquizcollega’s.

Inschrijven kan per groep (max. 4 personen) door een passende groepsnaam, de namen van de deelnemers (alleen UGent studenten en alumni jonger dan 30), je opleiding en hun studentenkaartnummers door te sturen naar film-plateau@ugent.be. De prijs per groep bedraagt 10 euro, betalen doe je aan de kassa. Reserveer snel want er worden slechts 20 groepen toegelaten. De quiz gaat door in de filmzaal op de Paddenhoek en start om 20:00 stipt. (SV)

De drie films in dit programma werpen elk een andere blik op de kunstcollectie van het toenmalige Koninklijk Museum van Belgisch Kongo in Tervuren. Allemaal werden ze geproduceerd door blanke, westerse cineasten tijdens de laatste decennia die de Congolese onafhankelijkheid van 1960 voorafgaan. Toch verbeelden ze sterk uiteenlopende gezichtspunten op de Congolese kunst en op de Afrikaanse cultuur in het algemeen.
Tervueren, Musée du Congo Belge werd geproduceerd in opdracht van het Koloniaal Fonds voor Economische en Sociale Propaganda en is een triomfantelijke cinematografische excursie doorheen de collectie van wat in de film “le plus grand musée colonial du monde” wordt genoemd. De film moest het museum in beeld brengen als een wetenschappelijke instelling, waar alle rijkdommen uit de kolonie – sculpturen, maskers en muziekinstrumenten, maar ook grondstoffen, insecten en opgezette zoogdieren – uitgebreid bestudeerd, gearchiveerd en tentoongesteld werden. Ook de verwezenlijkingen van de Belgische aanwezigheid in Congo worden met ongegeneerde trots bejubeld. Toonbeeld van koloniale propaganda lijkt de film, zoals het museum zelf, in de eerste plaats een poging tot legitimatie van het Belgische koloniale project.
Net als Hélène Schirren, werkte ook Gérard De Boe lange tijd als cineast in dienst van de Belgische overheid voor de productie van koloniale propagandafilms. Elle sera appelée femme produceerde hij echter op eigen initiatief en de film is veeleer persoonlijk en poëtisch van aard. De montage van theatraal uitgelichte sculpturen brengt klassieke, westerse kunstdocumentaires uit dezelfde periode in herinnering als Henri Alekans L’Enfer de Rodin (1949). Uit de film spreekt zeker een oprechte appreciatie voor de esthetische waarde van de sculpturen. Niettemin schetst De Boe, die zich thematisch beperkt tot voorstellingen van de Congolese vrouw, een stigmatiserend beeld van een primitieve maatschappij waar het lot van vrouwen beperkt lijkt tot slavernij, de voortplanting en het moederschap. Zo blijft Elle sera appelée femme, niet in het minst ook door de voice-over waarin teksten uit de Bijbel worden gereciteerd, onmiskenbaar een tijdsdocument dat het auteurschap van een Belgisch koloniaal verraadt.
Deels gebaseerd op de sculpturencollectie van Tervuren, formuleert het essayistische Les Statues meurent aussi van de Franse cineasten Alain Resnais en Chris Marker een virulente kritiek op de dan gangbare visie op Afrikaanse kunst. Zo vangt de film aan met de vraag “Pourquoi l’art nègre se trouve-t-il au musée de l’Homme alors que l’art grec ou égyptien se trouve au Louvre?” Daarenboven stelt de film, gemaakt in opdracht van het antikoloniale tijdschrift Présence Africaine, de commercialisering van de Afrikaanse cultuur aan de kaak. In 1954 bekroond met de Prix Jean Vigo, werd Les Statues meurent aussi desondanks verboden in Frankrijk en zal ze er pas in 1968 voor het eerst in haar totaliteit worden vertoond. (BC)

Het programma wordt ingeleid door Birgit Cleppe.

De Oostenrijkse documentairemaker Johannes Holzhausen biedt een bijzonder intrigerende en fijnzinnige blik achter de monumentale façade van het wereldberoemde Kunsthistorisches Museum in Wenen. In een contemplatieve stijl van direct cinema – zonder off-screen commentaarstem, interviews en achtergrondmuziek – observeert hij de dagelijkse routine van het museum dat onderhevig is aan een groots renovatieproces. De glijdende camerabewegingen absorberen niet alleen de grandeur van de museale architectuur, maar registreren ook de microkosmos waarbinnen het veelzijdige personeel met een oprechte toewijding met de collectie omgaat. Bevlogen discussies over de typografie van het nieuwe logo, een geëmotioneerde curator die op het punt staat op pensioen te gaan, schoonmakers die met een minutieuze precisie de schaamdelen van Canova’s Theseus afstoffen en een werknemer die geanimeerd door de eindeloze gangen van het museum stept. Doorheen de ogen van de charismatische museumwerknemers exploreert Holzhausen op een subtiele en humoristische wijze hoe een contemporaine culturele instelling omgaat met noties als integriteit, concurrentiedruk, vergankelijkheid en (nationale) identiteit. (JV)

De film wordt ingeleid door Joséphine Vandekerckhove.

Deze double bill katapulteert de kijker naar een vergeten stuk koloniale filmgeschiedenis van België, met in de hoofdrol de excentrieke Belgische etnograaf-cineast Robert de Wavrin (1888-1971). Deze graaf en latere markies onderneemt tussen 1913 en 1937 ontdekkingsreizen naar indianenstammen in de stroomgebieden van de Amazone en de Orinoco. Naast geschriften en foto’s documenteert de Wavrin zijn verkenningen aan de hand van films. Zijn meest ambitieuze prent is Au Pays du scalp, een avondvullende etnografische documentaire die voor opschudding zorgde omdat hij inzoomde op de praktijk van gekrompen hoofden, een overwinningsritueel bij Zuid-Amerikaanse indianenstammen in het Amazonebekken. De Braziliaanse filmmaker Alberto Cavalcanti die in de jaren 1930 één van de toonaangevende figuren van de Britse documentaire cinema werd, deed de montage voor deze film.
Het filmwerk van de Wavrin kwam terecht in het Koninklijk Belgisch Filmarchief, waar het grotendeels onaangeroerd bleef tot filmarchivaris Grace Winter er zich op stortte. Na jarenlang onderzoek maakte ze samen met Luc Plantier de bio-doc Le Marquis de Wavrin, du manoir à la jungle. Dit sterk staaltje filmhistoriografie geeft de Wavrin niet alleen een plaats in de Belgische filmgeschiedenis, maar onderstreept ook zijn belang als pionier van de Westerse etnografische cinema. (DB)

Het programma wordt ingeleid door Bruno Mestdagh (CINEMATEK).

MET Gibson Gowland (McTeague), Zasu Pitts (Trina), Jean Hersholt (Marcus), Dale Fuller (Maria)

Film-Plateau richt samen met Gents filmcollectief Kinoautomat een avond kijk- en luistergenot in. Deze vertoning geldt als het startschot in een reeks van bredere vertoningen rond de vele klanken van de stille film. Vertrekkend vanuit het adagium dat stille film nooit stil was, wordt het veelvoud van begeleidingspraktijken die de cinema in de jaren voor geregistreerd geluid tot leven brachten verkend. Als startschot zorgen de virtuoze vingers van huispianist Tom Van der Schueren voor een klassieke pianobegeleiding van het iconische Greed (1924). Erich von Stroheims even mythische als megalomane magnum opus biedt een gitzwarte blik op menselijke feilbaarheid in het gezicht van hebzucht en verlangen. Vermoeid van de cinematografische chocolate éclairs waarmee Hollywood zijn publiek opzadelde had Stromheim een 462 minuten durende cut voor ogen die de beruchte roman van Frank Norris, McTeague (1899), tot filmische tour de force zou omtoveren. Deze artistieke visie werd door zijn producenten ondermijnd waardoor men de film hevig inkortte, maar desalniettemin kan ook de verknipte versie doorgaan als een onmiskenbaar meesterwerk. (LS)

Met live pianobegeleiding door Tom Van der Schueren.
De film wordt ingeleid door Kinoautomat.

MET Blanche Bernis (prostituee), Nina Chousvalowa (krantenverkoopster), Philippe Hériat (pooier), Clifford McLaglen (matroos)

Het genre van de stadssymfonie, dat in het interbellum zijn bloeitijd had, wordt over het algemeen geassocieerd met experimentele documentaires, die een fictief verhaal expliciet afkeuren. Er zijn echter ook een aantal van deze stedenfilms die een brug slaan naar de fictiefilm. Rien que les heures is vermoedelijk het bekendste voorbeeld hoewel de fictieve kwaliteiten ervan vaak genegeerd worden.
Op hetzelfde moment dat Walther Ruttmann met Berlin. Die Sinfonie der Grosstadt bezig was, werkte de Braziliaan Alberto Cavalcanti in Parijs aan een impressionistisch filmportret over Montmartre en zijn inwoners. Hij volgt daarbij in de loop van één dag het leven van een vijftal personages die bepaalde grootstedelijke types representeren: een prostituee, haar pooier, een krantenverkoopster, een matroos en een oude vrouw. Het zijn de underdogs van Parijs en Cavalcanti schenkt ook aandacht aan hun sociale condities in de grote stad waar ook eenzaamheid en criminaliteit een rol spelen. In tegenstelling tot de drukke straten en mensenmassa’s in Ruttmanns Berlin en Dziga Vertovs De man met de camera zijn het in Rien que les heures vooral de lege, nauwe en oude straten die het stadsbeeld bepalen. Toch komt ook de Eiffeltoren op een experimentele manier in de proloog aan bod.
Markt in Berlin kan dan weer als een échte experimentele, documentaire stadssymfonie worden beschouwd. Wilfried Basse’s film focust op een specifieke locatie in de stad – namelijk de Wittenbergplatz in Berlijn – en de activiteiten op en rond de markt. Vooral de scène die de opbouw van de markt in de ochtend toont, werd door toonaangevende filmcritici geprezen. Eén van hen was Rudolf Arnheim die later beweerde dat hij een dronkenman in de film speelde. Zelfs de scherpste ogen van de beste filmhistorici hebben hem echter niet kunnen ontdekken. Jij misschien wel? (EH)

Met live pianobegeleiding door Tom Van der Schueren.
Het programma wordt ingeleid door Eva Hielscher.

MET Jan Decleir (Adolf Daens), Gérard Desarthe (Charles Woeste), Antje de Boeck (Nette Scholliers), Michael Pas (Jan De Meeter)

Reeds aan het begin van de jaren 1980 werkte Robbe De Hert aan een scenario naar Louis Paul Boons Pieter Daens (1971), een documentaire roman over “hoe in de negentiende eeuw de arbeiders van Aalst vochten tegen armoede en onrecht,” zoals de ondertitel van Boons boek luidt. De Hert koos ervoor niet de drukker Pieter Daens, maar wel zijn broer priester Adolf Daens en diens sociaal-politieke strijd en problemen met de katholieke kerk centraal te stellen. Het filmproject wilde maar niet van de grond komen, waarna De Hert het in 1989 afstond aan producent Dirk Impens. Die engageerde Stijn Coninx om zich na twee immens succesvolle Urbanus-komedies te wagen aan een historisch epos waarin Jan Decleir op heroïsche wijze gestalte geeft aan de priester-politicus. De film werd met 848.000 Belgische bioscoopbezoekers een groot binnenlands succes en sleepte als kroon op het werk een Oscarnominatie voor “Beste Anderstalige Film” in de wacht. 25 jaar na Daens’ eerste bioscoopvertoning in 1992 zorgde Cinematek voor een digitale restauratie van deze klassieker uit de Belgische cinema. (GW)

De film wordt ingeleid door Gertjan Willems.

“Goto is een eiland waar het leven vreemd, wreed, heftig en kort is. De film ademt tegelijk de sfeer van Dantes Hel, en die van de Tuin der Lusten van Jeroen Bosch.” Met deze korte omschrijving op een gestencild A4-tje lokte Ben ter Elst in september het publiek naar zijn eerste filmvoorstelling. Zijn lokaal heette toen nog ‘theater One- center for linguistic research vzw’’, en het Sint-Annaplein nog het Jacob van Arteveldeplein. Vanaf januari 1971 werd het Studio Skoop en begon de reputatie van de plek te groeien.
Deze vertoning sluit aan bij de voorstelling van het boek Skopiumschuivers – de dolle jaren van Studio Skoop 1970 – 1982 en het bredere culturele leven in Gent, een bundel met recente teksten met onder meer bijdragen van de UGent-medewerkers Daniël Biltereyst, Rik Pinxten, Dirk Demeyer, Dirk Voorhoof en Lennart Soberon.
Tegelijk loopt er in de Zwarte Zaal van de School of Arts een gelijknamige tentoonstelling waarin de betekenis van die pionierstijd voor de huidige generatie wordt aangekaart, en dit zowel op het gebied van de film, theater, beeldende kunst als maatschappelijke actie. Aan de hand van gesprekken, projecties, performance en muziek wordt op vier donderdagavonden de impact van Studio Skoop afgewogen en geactualiseerd.
Los van het anekdotische blijft de allereerste film die ooit in Studio Skoop vertoond werd zondermeer een cultfilm, die onlangs nog in gerestaureerde versie werd heruitgebracht. Borowczyks macabere humor wordt uitzonderlijk gestileerd gebracht in een grotendeels getemperd zwart-wit. Een neutrale uitlichting, cadrages zonder perspectief, altijd vanop afstand en frontaal gefilmd lijkt deze film vol rituele handelingen als uit bewegende grafiek opgebouwd. De acteurs bewegen zich voort als geanimeerde, gegijzelde personages. En toch is deze parabel over een imaginaire dictatoriale staat ook een liefdesverhaal, waarin passie via een uitgepuurde mise-en-scène wordt binnen gesmokkeld. (Edwin Carels)

Het boek S K O P I U M S C H U I V E R S verschijnt in september 2017.
De gelijknamige tentoonstelling met affiches, foto’s en documenten start op 28 september en loopt tot 22 oktober 2017, in de Zwarte Zaal van de School of Arts op de Bijloke. Openingsuren van woensdag tot zondag van 12u tot 18u, op donderdag tot 23u.

Dertig jaar Amerikaanse geschiedenis wordt verteld via tableaux waarin de vrouw Shirley de hoofdrol speelt. De episodes worden gebald in reanimaties van schilderijen van Edward Hopper. Deze ode aan de Amerikaanse modernist wiens oeuvre hoogst filmisch oogde en heel wat cineasten inspireerde, benadrukt het onlosmakelijke verbond tussen de audiovisuele en beeldende kunsten. Het bijzondere licht, de geabstraheerde figuurschetsen en uitgesproken kleuren worden indrukwekkend vertaald naar een bewegende beeldcompositie. Gustav Deutsch verraste met deze strak gecomponeerde film na een uitgebreide carrière uitgebouwd te hebben als found footage filmmaker. De eigenheden van het medium film staan meestal centraal in zijn knappe experimentele cinema gebaseerd op documentair materiaal zoals de serie Film Ist. (1998-2002) en Welt Spiegel Kino (2005). De muziek in Shirley is van Christian Fennesz. (SV)

Op 31 oktober is het weer zover: Halloween. Night of the Horror is er om je zinnen scherp te stellen, je nachtmerries te verbeelden en je bloeddorst te stimuleren. Deze triple bill, georganiseerd door KASKcinema i.s.m. Film-Plateau is een mix van gruwelijke ontvoeringen, old school body horror avant-la-lettre en gore gore meisjes.

20:30 | Hounds of Love (Ben Young, Australië, 2017, kleur,108’)

MET Emma Booth (Evelyn), Ashleigh Cummings (Vicki), Stephen Curry (John)

Wij zijn fan van de Australische genrecinema. Met recente films als Wolf Creek, The Babadook en Snowtown bewezen ze down under (Amerikaanse) genreconventies machtig te zijn, zonder zich te laten afgrenzen door morele bezwaren. Australische horrorfilms zijn vaak brutaal, opvallend gevoelig, origineel. Hounds of Love is alvast alledrie. De originaliteit zit hem in het dubbele perspectief: we volgen de ontvoering en de opsluiting van een jonge vrouw door de ogen van het slachtoffer, maar ook door die van de daders, een gestoord koppel in een relatiecrisis. En zo wordt Hounds of Love niet enkel een nagelbijtend spannende horrorthriller (“This movie grabs you by the throat and squeezes” schreef een recensent), maar ook relatiedrama van de vreemdere soort. (BL)

22:30 | Frankenstein (James Whale, VS, 1931, zwart-wit, 70’)

MET Boris Karloff (monster), Colin Clive (dr.Frankenstein), Mae Clarke (Elisabeth)

Film-Plateau levert voor deze nu al gedenkwaardige avond het historische ingrediënt waar vele horrorfilmers zich door hebben laten inspireren. De gothic klassieker van schrijfster Mary Shelley ligt aan de basis van het script voor Frankenstein uit 1931. Een ‘mad scientist’ knutselt met lichaamsdelen en raakt de trappers kwijt. Door een blikseminslag komt het beest tot leven: it’s alive! Ja, deze gekende kreet vindt hier zijn oorsprong. Het startschot voor de Frankensteinsaga waarbij het monster gespeeld wordt door cultacteur Boris Karloff. Brandend actueel is deze knappe griezelfilm nog steeds in tijden van de maakbare mens en de onvoorstelbare wetenschappelijke vooruitgang. (SV)

00:15 | The Gore Gore Girls (Herschell Gordon Lewis, VS, 1972, kleur, 81’)

MET Frank Kress (Abraham Gentry), Amy Farrell (Nancy Weston), Hedda Lubin (Marlene)

‘Night of the Horror’ eindigen we traditioneel met een compleet over-the-top, down-the-hill splatterkomedie. Dat is dit jaar The Gore Gore Girls, een uitzinnige Amerikaanse film van Herschell Gordon Lewis, die zich de officiële “Godfather of Gore” mag noemen. Aan de beschrijving van het verhaal willen we niet veel inkt verspillen, want laat ons eerlijk zijn: het is slechts een aanleiding voor bloed, strippers en vunzigheden die zowel doen schreeuwen als lachen. “Nothing Has Ever Stripped Your Nerves As Screamingly Raw As The Gore Gore Girls”. (BL)

Thema’s van inspiratie (Charles Dekeukeleire, 1938) en vooral Rubens (Henri Storck en Paul Haesaerts, 1948) bewijzen dat kunstdocumentaires geen filmisch equivalent hoeven te zijn van duffe pedagogische diavoorstellingen. Beide films zijn geproduceerd in wat we nu als de hoogdagen van de kunstdocumentaire kunnen beschouwen, lang voor het medium televisie het genre overnam en grotendeels standaardiseerde. De cineasten Dekeukeleire, Storck en Haesaerts halen alles uit de cinematografische kast om de sterktes van de schilderijen over te brengen op het witte doek. Charles Dekeukeleire had eerder al filmgedichten gerealiseerd die Germaine Dulac en Ruttman in herinnering brachten en ook Thema’s van inspiratie ademt de avant-gardistische experimenten van de montagefilms van de sovjetcinema. Dekeukeleire monteert portretten van grote meesters tegenover filmbeelden van echte mensen en zou in 1938 op grond van zijn lyrische kwaliteiten de Grote Prijs op het filmfestival van Venetië winnen. Voor Rubens laten Storck en Haesaerts geen animatietechniek onbenut om de werken van Rubens te analyseren en hun dynamiek naar het medium film te vertalen. Rubens werd dan ook door critici als een mijlpaal in de geschiedenis van de kunstdocumentaire omschreven. Volgens Siegfried Kracauer combineert Rubens “briljante filmische penetraties van de wereld van de schilder met een poging om zijn voorkeur voor draaiende bewegingen volkomen duidelijk te maken. Opmerkelijk is dat de film noch zuivere film noch een didactisch werkstuk is, maar een schitterende kruising van beide.” (BC)

De film wordt ingeleid door Birgit Cleppe.

1917: de wereld staat op zijn kop wanneer de grote opstanden van de Bolsjewieken leiden tot de val van de tsaar en het einde van de monarchie in Rusland. Het communisme vindt wereldwijd aanhang en vestigt zich met veel bloedvergieten. Sergei Eisenstein, bekend om zijn al even revolutionaire montagetechnieken en constructivistische beeldcomposities, regisseerde Oktober als een serie re-enactments van deze historische gebeurtenissen. De film was namelijk een opdracht van de overheid bij de herdenking van tien jaar revolutie. Propagandafilm of experimentele documentaire? De bestorming van het Winterpaleis lijkt wel historisch beeldmateriaal terwijl de scènes natuurlijk tot in de puntjes zijn geënsceneerd. De film viel ten prooi aan talloze fases van censuur, afhankelijk van het bewind. Honderd jaar na de installatie van het regime is dit epos vol verrassende beeldkaders en dynamische massashots nog steeds de meest wervelende representatie van deze passage uit de wereldgeschiedenis. (SV)

Met live pianobegeleiding door Tom Van der Schueren.

De film wordt ingeleid door Mario Slugan.

Om deze prachtige documentaire kan geen enkele cinefiel heen: niet alleen lanceerde regisseur Robert J. Flaherty een geheel eigen visie op het prille genre van de natuurfilm, tegelijk heeft de docu de intimistische kwaliteiten van een home movie. Vijftien maanden lang observeerde Flaherty de Inuit: afstandelijke beelden van een traditionele samenleving worden afgewisseld met adembenemende actieshots van de jacht op de zeehond en de strijd tegen de onmenselijk lage temperaturen. We raken gefascineerd door de familie van Nanook die in een iglo de cyclus van de seizoenen volgt, afhankelijk van wat de natuur schenkt. Leven, liefhebben en overleven rond de poolcirkel was nooit eerder in die mate gedocumenteerd waardoor de film historisch belangwekkend kan genoemd worden. Tegelijk voedde Nanook of the North het filmwetenschappelijke debat rond documentaire registratie versus enscenering en manipulatie van de werkelijkheid. Ook de discussie rond het representeren van de ‘nobele wilde’ laaide hoog op. Deze Arctische schoonheid wordt voorzien van een livesoundtrack door onze pianist! (SV)

Met live pianobegeleiding door Tom Van der Schueren.

De film wordt ingeleid door Florian Vanlee.

De Russische regisseur Aleksandr Sokurov maakt elegische documentaires en schilderachtige fictiefilms over herinnering, de confrontatie tussen natuur en cultuur, en de spanning tussen het stilstaande en het bewegende beeld. Hij wordt vaak omschreven als een navolger van zijn grote leermeester en vriend Andrei Tarkovski. Typisch voor Sokurov is het langzame meditatieve tempo, de vele long takes, de persoonlijke voice over, en het experimentele karakter van de films doordat hij werkt met anamorfe lenzen en digitale ingrepen in post-productie. Sokurov wordt sinds de jaren 1990 gewaardeerd in het festivalcircuit en arthouse bioscopen met langspeelfilms als Mother and Son (1997), Faust (2011) en deze Russian Ark (2002), een film die opgezet werd als één enkel point of view shot. In dit huzarenstukje, gefilmd met een steadicam vastgemaakt aan het lichaam van de cameraman, kwam volgens de regisseur geen montage aan te pas. We wanen onszelf een tijdreiziger in een dromerige trip door de vele kamers van de Hermitage in Sint-Petersburg en ontmoeten heel wat historische figuren in verbluffend georchestreerde massascènes. Film als een museum, film in het museum. (SV)

De film wordt ingeleid door Steven Jacobs

Als middenstuk van Rossellini’s veel geprezen oorlogstrilogie geldt Paisà als een meesterwerk in de neorealistische cinema. Met verve schetst Rossellini een beeld van een gewond Italië in tijden van bevrijding en wederopbouw. Het onverdeelde succes van Roma, città aperta stelde de Italiaanse grootfilmer in staat om buitenlandse geldschieters aan te trekken en een narratief ambitieus oorlogsepos op poten te zetten. Gestructureerd in zes episodes, elk door een aparte scenarioschrijver geschreven en plaatsvindend in een andere regio van Italië, wordt de Amerikaanse militaire campagne aan het einde van de Tweede Wereldoorlog in beeld gebracht. Rossellini schuwt echter vormen van sentimentaliteit en spektakel in ruil voor een integere mozaïekvertelling die het midden houdt tussen een sociologische analyse en karakterdrama. Aan de hand van een doorgedreven documentaire esthetiek, naturalistische locaties en een eclectische cast, bestaande uit zowel ervaren als non-professionele acteurs, worden de lagen mythologische vernis van de oorlog geschraapt. Voor zowel burger, bezetter als bevrijder is het leven strijd, en Rossellini evoceert met humanistische kracht de teleurstelling en desillusie die de oorlogstijd teweegbracht. (LS)

De film wordt ingeleid door Lennart Soberon.

Dit speciale programma van drie gerestaureerde kortfilms wordt onder conservatie van Cinematek aangeboden en bevat minder gekend werk van Charlie Chaplin gemaakt tijdens de oorlogsjaren tussen 1916 en 1917. Het icoon van het stille filmtijdperk is in zijn vroeg oeuvre al regisseur en hoofdacteur tegelijkertijd, wat niet op de aftiteling vermeld staat, en speelt telkens tegenover de kokette Edna Purviance. In The Adventurer is ‘The Little Tramp’ een ontsnapte gevangene die voor hommeles zorgt maar tegelijk het leven redt van een moeder en haar dochter. Een jaar eerder creëerde hij een hilarische ober in The Rink, waarin vooral zijn choreografie op rollerskates voor de lachsalvo’s zorgt . In Behind the screen uit datzelfde jaar knipoogt Chaplin naar de microcosmos van de filmstudio. Terwijl zijn collega’s in staking gaan is het hoofdpersonage meer geïnteresseerd in een als man verkleed meisje op zoek naar werk met alle travestiehumor tot gevolg. (SV)

Met live muzikale begeleiding door studenten van het Conservatorium onder leiding van Bart Maris.

R. W. Fassbinder, het boegbeeld van de Neue Kino, snijdt met deze film een aantal delicate thema’s aan zoals (on)macht, sadomasochisme, jaloezie, maar vooral liefde, of eerder het gebrek daaraan. Ooit schreef hij dat liefde het beste, meest verraderlijke en effectieve instrument is van sociale onderdrukking. Dit weet hij op weergaloze wijze te portretteren in dit semi-autobiografische melodrama. Petra von Kant, een gevierde maar aftakelende modeontwerpster, haalt alles uit de kast om de jonge ondergeschikte Karin Thimm de hare te maken, en te bezitten in een claustrofobische machtsverhouding. Dat dit alles zich afspeelt in één ruimte, met uitzondering van de melancholische beginscène, maakt alles des te beklemmender en geeft de innerlijke toestand van het hoofdpersonage subliem weer. Gelukkig wordt de naargeestigheid van de setting (en het hoofdpersonage) gecompenseerd met een cinematografie die de diepte, gelaagdheid en levendige kleuren van de ruimte weet te vinden en te benadrukken. (EC)

De film wordt ingeleid door Eduard Cuelenaere en Lennart Soberon (Kinoautomat).

MET Margit Carstensen (Martha Salomon), Karlheinz Böhm (Helmut Salomon), Barbara Valentin  (Marianne), Peter Chatel (Kaiser)

Film-Plateau gaat de strijd aan met Valentijnsdag. Kleffe romantiek , dromerige zonsondergangen en happy endings worden allen de rug toegekeerd in deze onmisbare (anti)feestdag-screening. In Martha trekt R.W. Fassbinder genadeloos je het hart uit de borstkast en twijfelt geen moment om dit terug te plaatsen. Geregisseerd voor de Duitse televisie, en geadapteerd naar een boek van gerenommeerd crime-auteur Cornell Woolrich, handelt de film rond de romantische beproevingen van een ongehuwde bibliothecaresse na het overlijden van haar vader. Achtergelaten met haar alcoholische moeder vreest Martha voor een leven als oude vrijster. Deze angst stuurt haar richting een huwelijk met de dominante Helmut. Als enfant terrible van Das Neue Kino schuwde Fassbinder hardvochtige scenario’s niet, en ook in Martha wordt liefde als een lange lijdensweg voorgesteld. De film vormt tevens de eerste poging van de regisseur om een Sirkiaanse stijl van melodrama te verweven met sociaalkritische thema’s. Zwoel kleurgebruik en extravagante camerabewegingen completeren de emotionele intensiteit van het verhaal. (LS)

MET James Stewart (L.B. ‘Jeff’ Jefferies), Grace Kelly (Lisa Carol Fremont), Wendell Corey (Det. Lt. Thomas J. Doyle), Thelma Ritter (Stella).

In deze onmiskenbare Hitchcock-klassieker laat de grootmeester van suspense zich van zijn speelsere kant zien. Rear Window is deels suspensethriller, deels claustrofobisch kamerstuk en deels verkenning van filmkijken als voyeuristische activiteit. James Stewart speelt Jeff, een aan een rolstoel gekluisterde journalist die na een ongeval zijn dagen van herstel vult met het bespioneren van zijn buren. Wanneer Jeff tijdens één van zijn nachtelijke observatiesessies meent getuige te zijn geweest van een moord slaat de spanning toe en viert paranoia hoogtij. Hitchcock liet de binnenkoer van het Greenwich Village appartementencomplex volledig bouwen in Paramount Studio’s als speelterrein voor zijn intimistisch kat-en-muisspel. Door de lens van Hitchcocks camera volgen we Jeff in het begluren van zijn vele buurtbewoners; net zoals Jeff, genietend van het voorrecht om te bekijken zonder zelf gezien te worden. Door onze blik te kapen en te begeleiden naar de private sfeer van de inwoners, evenals te richten op de benen van Grace Kelly, wordt de kijker een spiegel voorgehouden en met zijn status als geniepige voyeur geconfronteerd.  (LS)

MET François Truffaut (Ferrand), Jean-Pierre Léaud (Alphonse), Jacqueline Bisset (Pamela), Valentina Corstese (Séverine), Alexandra Stewart (Stacey)

In een programma dat de magie van film centraal stelt, mag La Nuit Américaine niet ontbreken. In deze film deconstrueert François Truffaut op vakkundige wijze de illusiefabriek die cinema is, terwijl hij er tegelijk de mooiste ode aan brengt. De film gaat over een regisseur, gespeeld door Truffaut zelf, die een speelfilm tracht te realiseren en daarbij geconfronteerd wordt met de onvoorspelbaarheid van acteurs en van zowat alle andere aspecten bij het maken van een film. Truffaut, voormalig invloedrijk criticus van Cahiers du Cinéma en boegbeeld van de Nouvelle Vague, maakte de ultieme film over film, die de grote en kleine kantjes van het filmbedrijf en van het leven op de set toont. Opgedragen aan de stille filmsterren Lilian en Dorothy Gish, zit La Nuit Américaine vol verwijzingen naar de filmgeschiedenis, maar ook naar een andere obsessie van Truffaut: vrouwen. Dixit Truffaut:  Le cinéma c’est de l’art de faire faire de jolies choses à de jolies femmes. (GW)

De film wordt  ingeleid door Lennart Soberon.

MET Eva Green (Isabelle), Louis Garrel (Theo), Michael Pitt (Matthew), Jean-Pierre Léaud (als zichzelf)

Cinefilie is een rode draad in deze coming-of-age film van de Italiaan Bernardo Bertolucci. Een broer en een zus (Louis Garrel en Eva Green) met een haast ongezonde passie voor cinema sleuren een Amerikaanse uitwisselingsstudent (Michael Pitt) mee in hun fantasiewereld. Het lijkt wel het universum van Les enfants terribles van Jean Cocteau: incestueuze verleiding en machtspelletjes in een wereld waarin volwassenen teleurstellen. Het decor is Parijs ten tijde van de studentenopstanden in 1968. Bertolucci heeft zijn revolutionaire aard altijd vertaald naar het witte doek: ook in Prima della Rivoluzione (1964), Il Conformista (1970) en Strategio del Ragno (1970) kookt het politieke bloed. De maker van Last Tango in Paris (1972) giet in 2003 seks, politiek en cinema opnieuw in de mixer in het prachtige The Dreamers. Wat begint als een filmquiz met ludieke uitdagingen, eindigt in een aangrijpende bewustwording van drie jonge mensen die de realiteit niet langer kunnen en willen ontvluchten. (SV)

De film wordt ingeleid door Gertjan Willems.

Info en programma www.cinea.be

Naar aanleiding van het twintigjarig bestaan van Film-Plateau en de 200e verjaardag van de Universiteit Gent organiseert Cinea i.s.m. Film-Plateau en KASKcinema DAY FOR NIGHT, een nieuw cinefiel evenement waarin we ons gedurende een etmaal onderdompelen in de verbeelding van dag en (vooral) nacht in cinema, met een resem vertoningen van originele pellicule uit de rijke collectie van CINEMATEK. Onze experten gidsen je door 24u filmgeschiedenis, van de poëzie van het day-for-night procedé dat in talrijke Hollywoodklassiekers tot hoogstand kwam tot maniakale zoektochten naar het perfecte (dag)licht.

Bij gebrek aan voldoende lichtgevoelige film namen filmmakers hun nachtscènes overdag op, stevig onderbelicht en doorgaans voorzien van een blauwe filter. Het bevreemdende resultaat – met vaak harde schaduwen en een te heldere hemel – getuigt van een (accidentele) poëtische schoonheid die de befaamde ‘onzichtbare’ stijl van klassiek Hollywood doorbreekt. Deze techniek is de inspiratie voor onze cinefiele marathon, een trip van 24u door de filmgeschiedenis!

MET Victor Sjöstrom (Dr. Borg), Bibi Andersson (Sara), Ingrid Thulin (Marianne Borg)

Wilde Aardbeien is één van de meest bejubelde titels uit de filmografie van Ingmar Bergman. De Zweedse regisseur werd ervoor bekroond met de Gouden Beer op de Berlinale. Die andere legende van de Zweedse cinema, Victor Sjömström, speelt de protagonist dr. Isak Borg  en overleed kort na de opnames. Borg is een wat angstige, sombere professor die geplaagd wordt door intense nachtmerries. Wanneer hij voor een eredoctoraat afreist naar de universiteit van Lund, speelt de film van zijn leven voor zijn ogen af. Nu hij beseft dat het einde van zijn leven nadert, wordt hij door spijt maar ook door liefdevolle herinneringen overmant. Deze flashbacks worden gevisualiseerd via de prachtige cinematografie van Gunnar Fischer, waaronder één van de indrukwekkendste droomscènes uit de filmgeschiedenis. Het is een eerder toegankelijke film van Bergman die met zijn existentialistische, filosofische oeuvre de grootste regisseurs inspireerde, waaronder Stanley Kubrick die Wilde Aardbeien ooit zijn lievelingsfilm noemde. (SV)

De film wordt ingeleid door Jono Van Belle.

Inschrijving noodzakelijk via film-plateau@ugent.be

Cinefielen, verenig u! De filmzaal te Paddenhoek verandert voor het derde jaar op rij in een Colosseum voor cinefiele schermutseling met de Film-Plateau Filmquiz. Fragmenten, soundtracks, fait-divers en special guests passeren allemaal de revue in alweer een epische krachtmeting vol pittige vragen en schitterende prijzen. Filmfanatieke UGent studenten en alumni jonger dan 30 kunnen alvast hun strijdbijlen slijpen en vrijdag 17 maart in hun agenda noteren. Van stille filmklassiekers tot goedkope genrepulp, Film-Plateau test je kennis in de vele vormen van zevende kunst. Vragen zijn van wisselend niveau zodat er voor elk type filmfan wel iets te raden valt. Inschrijven kan per groep (deze bedraagt max. 4 personen) door een geschikte groepsnaam, de namen van de deelnemers, je opleiding en hun studentenkaartnummers door te sturen naar film-plateau@ugent.be. De prijs per groep bedraagt 10 euro en betalen doe je aan de kassa. Reserveer snel want er worden slechts 20 groepen toegelaten. De quiz gaat door in Paddenhoek 3 en gaat om 20:00 van start.

Een parallelle presentatie van de quiz wordt diezelfde avond, speciaal voor studenten van de School of Arts en KASKcinema-abonnees, in KASKcinema georganiseerd.. Reservaties voor dit simultane quizmoment gebeuren via info@kaskcinema.be.

MET Vanessa Redgrave (Jane), Sarah Miles (Patricia), David Hemmings (Thomas), Jane Birkin (de blonde)

Gebaseerd op een novelle van Julio Cortazar speelt dit verhaal zich af in Londen in de jaren 1960. Thomas is een cynische fotograaf die er graag op uit trekt om eindelijk iets te vinden dat de moeite waard is om te fotograferen. Wanneer hij een koppeltje in een innige omhelzing fotografeert in een park, blijkt de vrouw daar niet mee opgezet. Ze eist de negatieven maar stiekem houdt hij de originelen en ontdekt zo dat hij ooggetuige was van een moordcomplot. Hij raakt geobsedeerd door de zaak met gevaar voor eigen leven. Schijn en zijn blijken echter twee verschillende zaken, en dat maakt deze film tot een heuse metafoor voor de aantrekkingskracht van beelden. De fotografie is hier de aanleiding voor een gesofisticeerde film van één van de grote namen uit de Italiaanse cinema. Onder een saus van minimal jazz van Herbie Hancock brengt Antonioni hier een sfeervolle schets van de tijdsgeest met een hoog rock ’n rollgehalte. Zo trekt Thomas naar een club waar The Yardbirds optreden met Jimmy Page en Jeff Beck in persoon. Antonioni is niet alleen de regisseur van klassiekers als La Notte (1961) of  Professione: Reporter (1975): met Blow-Up voedde hij het voyeur-thema dat vanaf de jaren 1970 des te populairder zou worden. (SV)

De film wordt ingeleid door Florian Vanlee.

MET Gösta Ekman (Faust), Emil Jannings (Mephisto), Camilla Horn (Gretchen/Marguerite)

Nosferatu (1922), Der Letzte Mann (1924), Sunrise (1927)…ergens tussen expressionisme en naturalisme situeren we de stilistische signatuur van de meester van de Duitse stille film. Friedrich Wilhelm Murnau emigreerde na het maken van Faust naar de Verenigde Staten waardoor deze film zijn laatste productie bij UFA werd in de Weimarrepubliek. De alchemist Faust wordt het slachtoffer van een weddenschap tussen Satan en een engel: het scenario is deels gebaseerd op de legendarische vertelling van Goethe over een man die zijn ziel aan de duivel verkoopt. Tot op vandaag spreekt dit verhaal tot onze verbeelding. De liefde voor de mooie Gretchen blijkt de alombekende morele dilemma’s te overschaduwen, maar niet voor het vuur aan de schenen van de protagonist gelikt heeft. Emil Jannings werd onsterfelijk naast Marlene Dietrich in Von Sternbergs Der Blaue Engel en schittert hier als doortrapte Mephistofeles. (SV)

Met live muzikale begeleiding door studenten van het Conservatorium onder leiding van Bart Maris.

MET Lana Turner (Cora Smith), John Garfield (Frank Chambers), Cecil Kellaway (Nick Smith)

Je hoeft geen filmkenner te zijn om de suggestieve titel te herkennen van deze “overspelklassieker”. Het thema van minnaars die de moord op een echtgenoot beramen, was in 1946 bijzonder populair en is het ooit anders geweest? Het boek van James M. Cain inspireerde drie jaar eerder al Visconti voor Ossessione en in 1981 maakte Bob Rafelson een succesvolle remake met Jack Nicholson en Jessica Lange. Frank is een doelloze snuiter die in dienst wordt genomen door de eigenaar van een wegrestaurant. Hij valt voor diens sexy echtgenote die dringend van haar man af wil. In deze rauwe film noir vertelling wordt de femme fatale Cora gespeeld door de sensuele Lana Turner. What goes around, comes around…lijkt de moralistische clou van The Postman Always Rings Twice. Maar de chemie  tussen de hoofdrolspelers, de genadeloze teneur van het scenario en de knappe locatieshots (ongebruikelijk voor MGM in die periode) maken hem onvergetelijk. (SV)

MET Eric De Kuyper (psychoanalyticus), Adrian Mirza (de acteur)

De eerste langspeelfilm in vijfentwintig jaar van Eric De Kuyper bestaat uit sequenties die ieder een hommage zijn aan verschillende Hollywood-genres. Eric De Kyper speelt zelf een psychoanalyticus die een beginnende acteur over de vloer krijgt met wie hij spreekt over cinema. Denk: ‘Woody Allen meets The artist’. Een jonge acteur volgt eerst noodgedwongen, daarna ‘voor zijn plezier’, een therapie. Hij praat er gezellig met de analyticus over zijn rollen, de films waarin hij zou willen spelen (een film noir, een piratenfilm, …). Tot ze beide beseffen dat ze misschien wel het verkeerde beroep hebben gekozen, en dan maar hun rollen wijzigen. Eric De Kuyper regisseerde onder meer Casta Diva (1982), A Strange Love Affair (1984) en Pink Ulysses (1990). Hij schreef talloze romans en essays over cinema en opera, acteerde en is actief als curator en set designer. Film-Plateau en Art Cinema OFFoff belichten het oeuvre van deze wandelende filmencyclopedie met twee programma’s waarin de regisseur de centrale gast is. Deze screening wordt op 29 april gevolgd door een retrospectieve avond in Art Cinema OFFoff. (SV)

Met inleiding door de regisseur en in samenwerking met Art Cinema OFFoff. Zie ook http://www.offoff.be

MET Rudolph Valentino (de sjeik), Agnes Ayres (lady Diana Mayo), Walter Long (Omair), Loretta Young (kind)

De oriëntaalse droom vierde hoogtij in het interbellum. De met kohlpotlood aangezette ogen van sfinxachtige haremvrouwen, rijkelijk gestoffeerde Byzantijnse decors en luxueuze klederdracht vielen in de smaak bij het grote publiek. The Sheik (1921) van George Melford was één van die zinnelijke hoogtepunten, mede door de theatrale vertolking van danser Rudolph Valentino. Hij speelt een eerder moderne sjeik die in de Sahara verliefd wordt op een Britse toeriste van de upperclass. Deze koppige lady is echter niet zo makkelijk te overtuigen als de lokale courtisanes, dus schaakt hij haar. De cast telt ook het kindsterretje Loretta Young die later de vrouw van een sjeik zou spelen in Dillons romantische avonturenfilm Kismet. Diva Agnes Ayres was in het stille filmtijdperk erg geliefd en speelde in 1926 opnieuw aan de zijde van Valentino in The Son of the Sheik (George Fitzmaurice) dat zich van een gelijkaardig exotisme bediende. Valentino stierf datzelfde jaar op piepjonge leeftijd, maar hield aan zijn personage voor altijd de bijnaam ‘The Great Lover’ over. (SV)

Met live muzikale begeleiding door studenten van het Conservatorium onder leiding van Bart Maris.

MET Werner Krauss (Dokter Caligari), Conrad Veidt (Cesare), Lil Dagover (Jane), Rudolf Lettinger (Dokter Olson)

Nu Film-Plateau twintig jaar bestaat, heeft ook onze huispianist Tom Van der Schueren twintig jaar live muzikale begeleiding op de teller staan.  Hulde aan de huispianist dus met een speciale vertoning van de stille filmklassieker waarmee het allemaal begon!

Das Cabinet des Dr. Caligari vertelt de geschiedenis van de gestoorde dokter en directeur van een psychiatrische instelling Caligari (Werner Krauss). Vermomd als kermisexploitant volgt hij samen met de somnambulist Cesare een moorddadig parcours. De verknipte droomwereld van de film wordt versterkt door de theatrale acteerstijl, de spookachtige grime van de acteurs (Conrad Veidt drukte definitief zijn stempel op de stille filmperiode) en de asymmetrische decors. Heel wat filmcritici interpreteerden de film als een duistere metafoor voor de politieke krachten die Duitsland tijdens het Weimarregime destabiliseerden. Deze vroeg expressionistische film van UFA-regisseur Robert Wiene luidt de opkomst van het horrorgenre mee in. (SV)

Met live pianobegeleiding door Tom Van der Schueren.

MET Karlheinz Böhm (Mark Lewis), Moira Schearer (Vivian), Anna Massey (Helen Stephens)

Michael Powell vormde jarenlang een succesvolle tandem met Emeric Pressburger voor klassiek geworden producties als Black Narcissus (1947) en The Red Shoes (1948).  Hij viel echter enige tijd uit de gratie bij het publiek en de filmsector toen het provocerende Peeping Tom uitkwam in 1960. De film wordt vandaag beschouwd als een controversieel meesterwerk, exemplarisch voor de psychoanalytische filmtheorie. In 1960 was het immers nog ongezien om het subjectieve perspectief van een moordenaar als uitvalsbasis te nemen voor een horrorfilm. Het metagehalte van Peeping Tom neemt bovendien gigantische proporties aan door het wel erg bijzondere moordwapen: een camera! Powell biedt ons een huiveringwekkende glimp in het hoofd van een voyeuristische regisseur-seriemoordenaar. Niet toevallig assisteerde Powell enige tijd Alfred Hitchcock…in deze suspensevolle thriller druipt de seksuele frustratie van het scherm. (SV)

MET Gene Kelly (Don Lockwood), Debbie Reynolds (Kathy Selden), Donald O’Connor (Cosmo Brown), Jean Hagen (Lina Lamont), Cyd Charisse (danser)

Don Lockwood en Lina Lamont zijn een populair Hollywoodkoppel in ‘the roaring twenties’ maar achter gesloten deuren kunnen ze elkaar niet uitstaan. Bij de opkomst van de geluidsfilm worden ze bovendien voor nieuwe uitdagingen gesteld: de stem van de diva blijkt vreselijk te klinken… Stof genoeg voor situationele humor in één van de meest bewierookte musicals uit de filmgeschiedenis. In de woorden van filmcriticus Rogert Ebert: “there is no movie musical more fun than Singin’ in the Rain.” Wie aan de iconische dansnummers denkt waarin de sterren letterlijk de muren oplopen, komt meteen uit bij deze feel good movie want protagonist en choreograaf Gene Kelly verbluft met halsbrekende acrobatie. De komische vertolkingen van zijn tegenspelers cirkelen allemaal rond middelpunt Kelly: onder meer Donald O’Connor als Cosmo Brown en een piepjonge Debbie Reynolds. Deze MGM-productie blijft verfrissend als een zomers buitje en zit propvol cinefiele knipogen naar het stille filmtijdperk. (SV)

MET Dirk Bogarde (Gustav Von Aschenbach), Silvana Mangano (moeder van Tadzio), Romolo Valli (hotelmanager), Björn Andrésen (Tadzio)

De novelle Der Tod in Venedig van Thomas Mann over een oudere schrijver die zijn laatste levensdagen doorbrengt in Venetië, werd in 1971 door Luchino Visconti onvergetelijk verfilmd. In de adaptatie wordt de schrijver een componist, Gustav von Aschenbach, gespeeld door Dirk Bogarde. De protagonist brengt de zomerdagen door op het Lido maar de uitbraak van een cholera-epidemie werpt een donkere schaduw over de reis. Von Aschenbach wordt in zijn overpeinzingen over esthetica gestoord door de verschijning van de wondermooie tienerjongen Tadzio. De toen choquerende suggestiviteit van de plot rond deze platonische verliefdheid heeft echter vooral een metaforisch doel: de spanning tussen jeugd en ouderdom, het dionysische en het apollinische in de kunst oproepen. Visconti koos voor de soundtrack één van de meest aangrijpende muziekstukken ooit: het Adagietto uit de vijfde symfonie van Mahler. Er is wellicht geen filmfan te vinden die de compositie kan horen zonder het iconische beeld voor zich te zien van de pootjebadende Tadzio bij zonsondergang. Death in Venice was in 1997 de eerste Film-Plateauvertoning gekozen door ere-voorzitter prof.em. Etienne Vermeersch. (SV)